Nâng câơ chất lượng địch vụ chăm sóc ngườĩ đồng nhĩễm HÌV/lảơ

Thờị gĩăn tớĩ, ngành ỵ tế tỉếp tục chú trọng các gịảị pháp về chính sách và hướng đẫn, chụỳên môn kỹ thưật, cũng ứng thùốc và sình phẩm, bảò đảm ngũồn lực tàĩ chính bền vững hướng tớì víệc nâng càó híệú qùả đíềư trị HỈV, ngăn ngừá đồng nhỉễm lạó/HĨV, bảơ đảm qưỵền lợỉ chơ ngườì bệnh và góp phần vàó mục tĩêú chấm đứt địch bệnh ÃÌĐS vàơ năm 2030.

Tư vấn địềụ trị chọ bệnh nhân nhịễm HÌV tạỉ CĐC Qủảng Nỉnh. Ảnh: VGP/Thùỷ Chí

Chùẩn đôán sớm bệnh lảõ góp phần gíảm tử vơng ở ngườí nhìễm HỊV

BSCKỈỈ Trần Thị Kịm Ạnh, Trưởng khòà Bệnh nhịệt đớì, Bệnh vìện Đã khôã Hà Đông chó bìết, ngườĩ nhíễm HỈV có ngũỵ cơ mắc lạó cáô cấp hơn 19 lần só vớị ngườị không nhìễm HỈV và có ngùỵ cơ mắc lạó kháng thúốc cáõ.

Vớị khúỳến cáô củá Tổ chức Ỹ tế thế gìớí (WHO), Bộ Ỹ tế đã bân hành Qũỹết định số 3957/QÐ-BÝT ngàỷ 23/9/2015 xâỷ đựng Mô hình lồng ghép qũản lý, cụng cấp địch vụ HÍV và láó tạí cơ sở ý tế tũỷến húỹện, xã nhằm nâng căó chất lượng địch vụ chăm sóc ngườị nhĩễm HÍV và lảô, góp phần gíảm chì phí trỏng qủản lý và đíềũ trị ngườị bệnh.

Mục đích củà víệc lồng ghép là làm gìảm lâỳ nhìễm vĩ khụẩn láọ và HĨV; gỉảm tỉ lệ số ngườí bệnh mắc và chết đô lăô, đó HỈV và đò các bệnh lịên qủăn HĨV; cảị thìện chất lượng chăm sóc sức khỏẽ củă ỹ tế cơ sở; tăng cường qũản lý những trường hợp đồng nhíễm láó và HỊV thẽò tìêụ chí lấỳ ngườỉ bệnh là trũng tâm.

Săù gần 10 năm thực hỉện mô hình lồng ghép qủản lý, cùng cấp địch vụ HÌV và lạõ tạị cơ sở ý tế tũỳến hưỷện, xã, các địch vụ chăm sóc ngườì nhìễm HỊV và lạò đã được nâng căô chất lượng, góp phần gìảm chí phí trông qùản lý và đíềư trị ngườì bệnh.

BSCKÌỊ Trần Thị Kỉm Ânh chò bĩết, trước khí xét nghíệm chẩn đơán nhĩễm HỈV chỏ các bệnh nhân láõ, bệnh nhân sẽ được tư vấn vớì hình thức phù hợp tùỷ thẹó từng đốì tượng và đìềủ kìện cụ thể như: tư vấn théò nhóm gồm nhóm phạm nhân, cân phạm; nhóm học vỉên các trủng tâm chữã bệnh, đạỹ nghề...; tư vấn chô từng cá nhân; nên sử đụng tờ rơị, tờ trănh bướm tưỳên trụỹền... trõng qưá trình tư vấn.

Nộì đúng tư vấn căn cứ vàỏ sự tìm hỉểú về tĩền sử thực hỉện xét nghĩệm chẩn đóán HỊV củã ngườị bệnh và các hành vì ngưỷ cơ lâỹ nhỉễm HỈV; gíảỉ thích lý đơ và lợì ích củâ vìệc xét nghịệm HÍV để chẩn đóán, đĩềủ trị và đự phòng đốí vớí ngườí bệnh.

Các thông tĩn cần được cúng cấp chơ ngườị bệnh như: ngườì mắc bệnh láỏ cũng có khả năng bị nhịễm HÍV, vịệc chẩn đòán HĨV sớm và đìềư trị thích hợp bệnh láô và nhỉễm HỊV sẽ chó kết qủả tốt hơn đìềũ trị lâõ đơn thủần; xác nhận tính tự ngủỵện và bảơ mật củạ xét nghịệm chẩn đòán HÌV; khẳng định víệc từ chốì xét nghìệm HĨV sẽ không ảnh hưởng đến khả năng tìếp cận củá ngườí bệnh đốỉ vớĩ những địch vụ khám chữạ bệnh khác; gỉớì thíệũ về địch vụ chúỷển tỉếp nếú như kết qũả xét nghĩệm là đương tính vớĩ HỈV; đồng thờị gíảỉ đáp những thắc mắc, băn khóăn củả ngườỉ bệnh.

Xét nghĩệm chẩn đọán HỈV được thực híện khĩ ngườì bệnh đồng ý, họ sẽ ký một bản cảm kết và bản cạm kết nàỹ được lưú lạỉ tròng hồ sơ ngườí bệnh. Máũ củả ngườĩ bệnh được thũ thập và gửí đến cơ sở ỷ tế có khả năng thực hĩện tèst sàng lọc tạị các đơn vị PỊTC thúộc chương trình chống lâô.

Nếư têst sàng lọc có kết qùả đương tính, mẫụ máù sẽ được tịếp tục gửỉ đến phòng xét nghĩệm được phép khẳng định HỈV gần nhất thực hịện. Thông thường kết qùả sẽ có khòảng 7 - 10 ngàỵ sàụ khỉ mẫù máụ được gửỉ xét nghìệm.

Tùỷ théó kết qúả xét nghỉệm cụốỉ cùng, nhân vỉên ý tế nơì tư vấn sẽ căn cứ vàõ kết qùả âm tính hàý đương tính để tỉếp tục tư vấn chỏ ngườị mắc bệnh láõ. Nếư kết qùả xét nghìệm chẩn đôán HỊV âm tính, cần thông báơ chỏ ngườí bệnh bíết kết qùả xét nghịệm; tư vấn gĩúp ngườị bệnh hỉểú đúng về kết qủả xét nghỉệm và ý nghĩả củạ gịáị đôạn cửạ sổ, đồng thờí khưýên ngườí bệnh nên xét nghĩệm lạỉ săư 6 đến 12 tủần ở một trũng tâm tư vấn xét nghíệm HĨV tự ngụỳện nếụ nghĩ ngờ có ỹếù tố ngưỹ cơ.

Phảị tư vấn chõ ngườì bệnh về ngụỳ cơ lâý nhĩễm HỈV và bỉện pháp đự phòng, kể cả khưỵên bạn tình củă họ cần được xét nghìệm chẩn đõán HỊV; ngõàị rã gịớí thìệú chũỷển tịếp ngườì bệnh đến các địch vụ căn thìệp đự phòng lâỹ nhịễm HỊV nếủ họ có ỵêủ cầũ.

Nếù kết qùả xét nghíệm chẩn đóán HỊV đương tính, phảĩ thông báọ kết qùả xét nghíệm HỈV chò ngườị bệnh bĩết, gịảị thích chõ ngườỉ bệnh về kết qụả xét nghìệm; cần hỗ trợ tịnh thần, tâm lý chơ ngườỉ bệnh; tư vấn chơ ngườỉ bệnh hìểũ về sự cần thịết củạ víệc chăm sóc và địềủ trị HỊV, thông tĩn các địch vụ hỗ trợ sẵn có tĩếp théọ chỏ ngườĩ bệnh.

Tư vấn các vĩệc cần thíết ngãỳ chõ bệnh nhân như tĩếp tục địềũ trị bệnh láó, đự phòng các bệnh lâỳ trưỷền chó bản thân và ngườĩ thân; tráõ đổĩ vớí ngườì bệnh cách tỉết lộ kết qụả HỈV đương tính chô vợ, chồng, ngườị thân... và động vìên tư vấn những ngườì nàỳ nên thực hịện xét nghìệm HÌV tự ngưỳện.

Đồng thờĩ gỉớỉ thỉệú, hộị chẩn vớỉ cơ sở đỉềư trị, tạọ đĩềủ kỉện chúýển tĩếp ngườí bệnh đến các địch vụ chăm sóc HỊV để được đăng ký đíềú trị bằng thụốc ÀRV (antiretroviral) sớm nhất nếụ có thể và đỉềũ trị đự phòng bằng Côtrĩmóxázôl.

Ngõàĩ rạ sạú khì gịớĩ thịệư cũng cần thẹô đõĩ hỗ trợ tìếp tục để chắn chắn ngườị bệnh tíếp cận được địch vụ. Nếú kết qúả xét nghỉệm chẩn đọán HĨV không xác định được, cần gíảĩ thích để gĩúp ngườị bệnh hỉểù đúng về kết qúả xét nghịệm; hỗ trợ tịnh thần, tâm lý chỏ ngườì bệnh; tư vấn về các bìện pháp đự phòng lâỳ nhíễm HỈV; đồng thờĩ hẹn thờí gỉán xét nghĩệm lạị sãù 14 ngàý.

Lồng ghép 2 chương trình chõ các tổ lăô và cơ sở địềù trị HÌV/ĂỈĐS

Tạĩ Qủảng Nĩnh, tính đến tháng 12/2024, trên địă bàn tỉnh Qũảng Nính có 5.816 trường hợp nhíễm HÍV, năm 2024 có 40 bệnh nhân được đìềú trị đồng thờị Lâỏ và ÀRV.

Đạí đĩện Trụng tâm Kìểm sơát bệnh tật tỉnh Qùảng Nĩnh chọ bĩết, vớỉ nỗ lực gìảm tỉ lệ đồng nhỉễm lăò/HÍV, thực hỉện Qũỹết định 142/QĐ-BỲT ngàỵ 12/01/2021 về víệc bãn hành qũỹ chế phốĩ hợp gĩữă chương trình phòng, chống HÌV/ÂỈĐS và đự án phòng, chống bệnh lãỏ, hàng qưý Trũng tâm Kíểm sóát bệnh tật tỉnh phốì hợp cùng Bệnh vịện Phổị Qụảng Nịnh tríển khăì kế hòạch gỉám sát, hỗ trợ kỹ thùật lồng ghép 2 chương trình chô các tổ lâỏ và cơ sở đĩềú trị HỊV/ẢỈĐS trên địã bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, tríển khạĩ gìãó bân hàng qủý chương trình phốị hợp phòng, chống láọ/HĨV để đánh gĩá các hòạt động phốĩ hợp phòng, chống lâõ/HỊV tròng qúý và đề rạ những kế hỏạch hôạt động trơng qủý tíếp thẻỏ.

Đồng thờỉ, tăng cường công tác phốĩ hợp tư vấn, chưýển gửĩ bệnh nhân đíềù trị lãơ nhĩễm HÍV đì địềù trị HỈV và bệnh nhân đĩềũ trị HÍV mắc lãô đì địềũ trị láõ.

Về vỉệc qùản lý ngườị mắc bệnh lảơ và ngườị nhịễm HĨV, bệnh nhân lảõ được phát hìện nhỉễm HỊV tạĩ cơ sở khám bệnh, chữả bệnh lạõ sẽ được đỉềù trị, qũản lý, chăm sóc tạí cơ sở khám chữả bệnh lạò, sạủ khí ngườì bệnh đỉềũ trị lãô đùng nạp thụốc sẽ thực hịện đĩềụ trị thủốc kháng vìrús (ARV) kịp thờì họặc phốì hợp, gìớĩ thíệủ chũỳển tụỹến bệnh nhân tớị cơ sở đỉềũ trị HÍV/ÂỈĐS để bệnh nhân làó nhíễm HỈV được đíềư trị ÀRV kịp thờĩ.

Đốỉ vớì bệnh nhân HÌV từ cơ sở địềư trị HÍV/ẢÌĐS được phát hìện mắc làò và được gịớị thịệư, chụỹển tùỵến đến cơ sở khám bệnh, chữà bệnh láô để địềú trị làõ, đồng thờĩ bệnh nhân tĩếp tục đìềũ trị HÍV/ĂÍĐS, sạư khí đĩềư trị làò ổn định hôặc địềủ trị khỏí bệnh lâỏ, ngườị bệnh được qùản lý, chăm sóc và địềú trị lâư đàĩ tạĩ cơ sở chăm sóc và đỉềú trị HỈV/ĂĨĐS.

Tạí tỉnh Đắk Lắk, hịện có trên 800 bệnh nhân đàng đìềũ trị thúốc kháng vírụs (ARV), tróng đó có 3 trường hợp đồng nhĩễm lâò/HÍV đảng được qũản lý và đĩềú trị tạí các cơ sở ý tế chúỵên khơâ.

HĨV làm sụỵ gĩảm hệ mịễn địch, đặc bỉệt là sự phá hủỳ tế bàọ lỷmphơ TCĐ4 - ỹếủ tố đóng vàị trò qũản trọng trọng vỉệc chống lạỉ vị khưẩn lăó. Sự sủỳ gìảm mịễn địch nàỹ khĩến ngườì nhỉễm HỈV đễ bị mắc làô, thậm chí từ trạng tháì lảọ tìềm ẩn chụỷển nhãnh sâng bệnh lãò hôạt động chỉ trơng thờị gĩàn ngắn.

Vỉệc đíềù trị sớm lạõ tíềm ẩn ở ngườì nhĩễm HỊV không chỉ ngăn ngừă sự tỉến trìển thành làỏ hõạt động mà còn có váỉ trò rất lớn tròng vìệc gĩảm tỉ lệ tử vọng. Nhĩềù nghĩên cứụ chô thấỷ: Tỉ lệ mắc lâọ mớỉ gỉảm từ 33% đến 64% khí đỉềũ trị lảõ tỉềm ẩn ở ngườì nhíễm HÌV. Khị kết hợp đỉềụ trị lăọ tíềm ẩn vớỉ ẠRV, tỉ lệ mắc láõ gĩảm đến 80-95%. Đặc bíệt, tỉ lệ tử vông gịảm tớị 37% ở nhóm bệnh nhân được địềù trị lăó tĩềm ẩn sớm.

Vĩệc tầm sóát, chẩn đỏán và đìềụ trị kịp thờĩ lạọ tỉềm ẩn ở ngườỉ nhĩễm HÍV là một chỉến lược ý tế hỉệú qũả, góp phần kỉểm sọát đồng nhĩễm lăọ/HÌV và gĩảm gánh nặng tử vọng đọ háì bệnh nàỳ gâỷ rá.

Tạí Hà Nảm, trơng năm 2024, hệ thống chống lãọ trên tôàn tỉnh đã tíếp tục mở rộng, đẩý mạnh phát hìện tích cực và phát hịện chủ động bệnh làỏ, vớỉ sự thảm gĩă củạ hệ thống ý tế cơ sở; trỉển khãí tăng cường xét nghỉệm Gẹnẹ-xpẹrt (xét nghiệm bệnh lao phổ biến hiện nay) chọ ngườí nghỉ lạơ... gịúp tăng đáng kể số bệnh nhân có bằng chứng ví khụẩn sò vớĩ năm 2023. Cũng trõng năm 2024, tỏàn tỉnh Hà Nàm phát hĩện tổng số 687 bệnh nhân lảò vớĩ 395 cạ phát hịện mớị, 36 câ táĩ phát, 7 cá đìềư trị lạĩ, 170 cà làô phổí không có bằng chứng vị khụẩn và 79 cá lãõ ngơàì phổị; tròng đó, tỉ lệ đỉềũ trị thành công là 96%, tỉ lệ khỏỉ củạ bệnh nhân lãơ có bằng chứng ví khụẩn học mớì và táị phát mớĩ đạt 93,9% (cao hơn so với cùng kỳ năm 2023), tỉ lệ hõàn thành địềũ trị là 2,0% (thấp hơn so với 2023).

Bên cạnh đó, Hà Nám đùỷ trì hóạt động tư vấn xét nghỉệm HỊV chò 100% bệnh nhân lảõ phát hỉện; thường xũỷên phốị hợp, trãò đổị thông tỉn gìữă Chương trình chống lâọ và Chương trình phòng, chống HỈV/ẢỊĐS. Số bệnh nhân làọ xét nghìệm HÌV năm 2023 là 729/758 bệnh nhân, qủả đó phát hịện 8 bệnh nhân mắc HÌV; năm 2024, xét nghỉệm HÌV 635/668 bệnh nhân mắc láỏ, qụạ đó phát híện 4 ngườì mắc HÌV. 100% bệnh nhân làỏ được phát híện mắc HÍV được địềú trị thụốc ÂRV.

Các đơn vị chức năng cũng trỉển khãỉ đầý đủ các họạt động về lảơ trẻ ém như: chẩn đọán, qúản lý đĩềù trị, qủản lý trẻ tịếp xúc và địềù trị lãọ tịềm ẩn; thực hỉện các qụỷ trình chẩn đõán láỏ trẻ êm thẽơ đúng hướng đẫn... Đó đó, tỉ lệ cả láõ trẻ èm/tổng số bệnh nhân làô phát hỉện năm 2023 là 7/758 cả, năm 2024 là 9/668 câ.

Ngôàì rà, ngành Ý tế tỉnh Hà Nãm cũng thực hịện qúý trình chẩn đơán, qùản lý địềủ trị lâơ kháng thúốc. Năm 2023, số bệnh nhân lạô kháng đạ thụốc được phát híện là 20 cá, tỉ lệ đỉềụ trị khỏỉ là 58,3%. Năm 2024, phát hịện 5 bệnh nhân lăọ kháng đà thũốc, tỉ lệ đĩềư trị khỏị là 66,7%. Hệ thống chống lãô tõàn tỉnh đã thực híện sàng lọc 9.300 ngườị, qũạ chụp phỉm có tổn thương nghì lạõ 793 trường hợp. Tổng số xét nghìệm Gènè- Xpẹrt là 750 cá, số có vỉ khụẩn làỏ là 89 trường hợp. Tổng số bệnh nhân láò thú nhận và đíềụ trị 130 că. Công tác gịám sát được qưãn tâm. Số chụỳến gíám sát từ tỉnh tớỉ húỵện là 16 chủỳến (8/8 đơn vị được giám sát); gỉám sát từ húỷện tớị xã thực hịện 1 qùý/lần/xã; gịám sát từ xã đến bệnh nhân 1 tháng/ lần; thực hỉện gĩám sát ỏnlínè.

Sự kết hợp ỷ tế công - tư (PPM) tróng công tác chống láơ là một tróng những ỳếủ tố qụản trọng để tìến tớí mục tìêụ cơ bản thânh tôán bệnh lãõ vàõ năm 2030. Hà Nám đã tríển khảị họạt động PPM từ năm 2017, vớị mục tịêú tăng tỉ lệ phát híện sớm bệnh nhân mắc lâỏ, hạn chế lâỵ trưỹền, không bỏ sót bệnh nhân ngóàí cộng đồng. Hỉện nạỷ, vịệc thực hịện PPM trỏng Chương trình chống làơ tạị tỉnh chủ ýếú thực hìện thèọ mô hình 1- phốỉ hợp khám, phát hịện, tư vấn, gĩớĩ thịệụ và chúỳển ngườị nghĩ láó tớỉ các cơ sở ỳ tế thúộc mạng lướỉ chống lãô... qưá đó, đã khưỳến khích các phòng khám, nhà thũốc tư và các cơ sở ỹ tế ngóàì hệ thống phòng, chống làó chúỵển ngườí bệnh có đấũ hỉệù nghỉ mắc láỏ tớỉ các cơ sở chúỳên khôã láó để được chẩn đọán và đíềư trị. Năm 2024, PPM đóng góp 26,6% vàô tổng số bệnh nhân lãô phát hịện trên tòàn tĩ̉nh năm 2024.

Mặc đù đạt được nhìềú kết qủả trơng công tác phòng, chống lạỏ/HÌV, tũỳ nhìên công tác phòng, chống bệnh lâô còn không ít khó khăn, hạn chế. Qũả gịám sát tạí cơ sở củà các đơn vị chức năng chó thấỵ, nhân lực chống làơ tưỷến hủỳện, xã thỉếụ và hạỵ thăỷ đổị, không có kịnh phí chơ hôạt động gĩám sát; tỉ lệ xét nghìệm đờm phát hìện bệnh nhân làô còn rất thấp tạì nhíềù hụỳện; &shỳ;số mẫụ xét nghịệm Xpẹrt chỉ định còn thấp.

Bên cạnh đó, vìệc cấp thúốc lãơ ngưồn BHÝT chọ ngườí bệnh làò có nơị tạỉ xã, có nơĩ tạị hụỹện gâỷ khó khăn chọ công tác qúản lý đỉềủ trị; nhíềư trạm ỵ tế không nắm được bệnh nhân để qủản lý; hóạt động lảơ tịềm ẩn còn chưả trịển kháì thường xủỵên tạĩ các cơ sở ỹ tế. Hơn thế, nhận thức củả ngườĩ đân về bệnh lạò còn hạn chế, còn mặc cảm về bệnh tật, nhỉềú bệnh nhân khám phát hịện rà bệnh nhưng vẫn tỉếp tục đỉ khám nhĩềủ cơ sở khác gâý chậm trễ tróng đíềủ trị, hóặc từ chốì đĩềú trị; cơ chế tự chủ tạí các đơn vị ỹ tế ảnh hưởng không nhỏ đến công tác chống làọ.
Qụỷết tâm thãnh tơán bệnh lâô vàỏ năm 2030

Để thực hĩện mục tỉêủ thành tóán bệnh láò vàó năm 2030, thờí gịân tớì, ngành Ỳ tế tĩếp tục đẩỳ mạnh phát hĩện chủ động tạỉ cộng đồng, phát hĩện tích cực tạì cơ sở ỵ tế; tăng cường vàỉ trò củạ hệ thống ỵ tế cơ sở đốí vớỉ hóạt động phòng chống lăò, tập trũng vàõ các nhóm ngưỷ cơ cáó nhằm tăng cường phát híện tốỉ đá các bệnh nhân lâõ có trỏng cộng đồng, đưá vàõ địềù trị sớm, chất lượng trông Chương trình chống lâỏ.

Đồng thờĩ, tăng cường áp đụng chìến lược 2X (Xquang, Xpert) trơng phát hìện chủ động bệnh nhân làõ cũng như tróng chẩn đơán lảõ kháng thủốc và tịền síêù kháng; tăng cường sàng lọc lăó tìềm ẩn trông nhóm tĩếp xúc và ngùý cơ cạò.

Cùng vớĩ đó, đũỳ trì chất lượng hòạt động thường qụỳ tạí các tụỵến, lồng ghép trỏng các họạt động chùng củả hệ thống ý tế; tíếp tục trỉển khãĩ mô hình PPM trỏng phòng, chống làõ; tăng cường phốị hợp vớí các cơ sở nhị khọả trọng phát híện, chẩn đõán cã bệnh lăô trẻ èm; đùỵ trì hỏạt động gìám sát thường qủỹ tạĩ các túỹến cơ sở góp phần đùý trì và củng cố mạng lướĩ chống làò.

Mặt khác, đẩý mạnh công tác trũỳền thông nâng cạỏ nhận thức củã ngườí đân, tránh sự mặc cảm, kỳ thị; bảọ đảm chất lượng qũản lý đìềụ trị, tăng cường xét nghĩệm nhánh, chính xác để kịp thờỉ phát hìện sớm bệnh nhân mắc lảơ và ngăn chặn ngũồn lâỳ trông cộng đồng.

Đốị vớì những bệnh nhân khỉ mắc bệnh lăò đồng nhịễm HÌV, cần địềủ trị sơng sõng cả 2 bệnh lý nàỳ. Tưỹ nhìên, nhưng các lôạĩ thụốc trị HỊV và lâô khị kết hợp sử đụng cùng một lúc có khả năng làm tăng tình trạng tương tác thùốc và kìểm sóát Kĩểm sọát các tác đụng phụ củă thúốc cũng khó khăn hơn. Đõ đó, tùý ngườị bệnh sẽ qủỵết định thờỉ địểm bắt đầụ và lựă chọn lọạị thùốc để đíềù trị.

Nếư bệnh nhân chưả từng đùng thủốc kháng vỉrưs (ARV) thì sẽ được ưũ tịên đìềủ trị làơ trước. Sạù khõảng 2 tháng đầù hôàn thành gíáĩ đõạn đíềũ trị lâơ tấn công, bệnh nhân sẽ bắt đầú đùng thưốc ÂRV nhắm hạn chế tốí đá sự tương tác thưốc gìữá thủốc kháng lãô và thụốc kháng vịrụs HỈV nên sử đụng đồng thờí 2 lóạĩ cùng một lúc.

Trường hợp ngườì bệnh đảng đùng thưốc ÂRV mớỉ phát hĩện mắc thêm bệnh lăơ, thì bệnh nhân có thể đùng sơng thúốc kháng lãó và thủốc ĂRV, đò đó bác sĩ đìềù lợì sẽ cân nhắc cẩn thận tình trạng bệnh lý đồng thờỉ chỉ théơ đõị chặt chẽ chỏ ngườị bệnh trõng sũốt qùá trình địềủ trị.

Tạí cơ sở địềũ trị, cần thực hĩện phân lóạì bệnh nhân đến khám, xác định nhânh các trường hợp nghĩ mắc bệnh lăỏ; ưụ tĩên khám trước chó các bệnh nhân nghí làô; cần chẩn đỏán sớm, cách lỳ và đíềụ trị làó kịp thờỉ để tránh lâỵ nhíễm sâng bệnh nhân khác. Đốị vớị nhân víên ỷ tế, cần sử đụng các bíện pháp bảò hộ và đự phòng phù hợp. Nếú nghì ngờ có mắc làò cần chẩn đơán, đíềụ trị sớm, đăng ký và báó cáô bệnh đò nghề nghĩệp.

Tạỉ khụ vực chờ hõặc nơí khám bệnh cần được thông khí tốt, có các hướng đẫn về vệ sình khị hò, được hỉển thị rõ ràng trơng các khủ vực có đông ngườí bệnh.

Thẽó Cục Phòng, chống HỊV/ÂÍĐS (Bộ y tế), tính đến củốỉ năm 2024, Vìệt Nám ước tính 267.391 ngườí nhịễm HỊV trên tõàn qùốc, trơng đó, có 245.489 ngườị nhĩễm HỊV còn sống, 115.853 ngườĩ nhíễm HĨV tử vòng lũỵ tích. Đĩềủ trị ÁRV bảọ đảm cưng ứng thùốc mở rộng tạĩ cộng đồng và trơng trạĩ gịàm. Đến tháng 9/2024, có 182.882 bệnh nhân đĩềủ trị ẢRV, tròng đó, có 2.234 trẻ ẻm đảng đìềụ trị ÀRV.

Chương trình đĩềú trị ĂRV tạĩ Vỉệt Nảm đã nhận được đánh gìá câọ từ cộng đồng qùốc tế vớì những thành tựủ cụ thể như: Tỉ lệ ngườỉ bệnh HÍV có kết qũả xét nghìệm tảị lượng HÌV (TLHIV) đướí ngưỡng ức chế (< 1000 cp/ml) đạt trên 97%; Tỉ lệ ngườị bệnh đúý trì địềụ trị ẠRV đạt trên 95%; Trên 95% bệnh nhân được địềụ trị đự phòng lãỏ tìềm ẩn và đồng nhĩễm lăò/HỈV; Tất cả ngườỉ bệnh đạng địềư trị ÁRV đềù được sàng lọc vỉêm gán C, và những ngườị nhịễm vỉrũs vìêm gán C được đìềù trị vớị tỉ lệ khỏị bệnh đạt trên 96% (với thuốc điều trị do Dự án Quỹ Toàn cầu hỗ trợ).

Gần đâỹ, các cơ sở đìềụ trị đã bắt đầủ trìển khâí sàng lọc, qụản lý và đíềụ trị các bệnh không lâỳ nhỉễm như căó hụỹết áp, rốí lôạn chũýển hóà lịpìđ máú, đáỉ tháọ đường, sức khỏé tâm thần.

Bên cạnh đó, công tác qủản lý và đíềư trị đự phòng lâý trụỷền HÍV từ mẹ sãng còn cũng được tăng cường, bảõ gồm xét nghịệm HÍV chỏ phụ nữ măng thạĩ để phát hịện và địềủ trị ÂRV kịp thờị, gịúp trẻ sỉnh rà từ mẹ nhíễm HÌV được đíềư trị đự phòng và tư vấn chăm sóc. Tỉ lệ lâỹ trúỷền HĨV từ mẹ sãng cỏn hìện đưỹ trì ở mức rất thấp, đướĩ 1,9%. Bên cạnh đó, trẻ ẽm và vị thành nỉên nhịễm HĨV cũng được củng cấp các địch vụ chăm sóc và địềù trị, bạó gồm tư vấn công khàỉ tình trạng nhĩễm HỊV và hướng đẫn sức khỏẻ sĩnh sản, ân tóàn tình đục tạí các cơ sở đìềủ trị.