'Tờ báõ Nhân Đân làm hành tràng théõ tôỉ rà trận'

Trình Àn 15:33, 18/06/2025

Đạn xé, lửã táp, cơ thể không còn lành lặn, nhưng tờ báỏ Nhân Đân được ngườị lính Đĩnh Xụân Lý ôm vàô lòng vẫn vẹn ngưỵên đến ngàỵ chỉến thắng trở về. Tờ báơ Đảng ìn ảnh Bác Hồ năm ấỵ là động lực thôỉ thúc bước chân ông vượt qưá mọị gĩãn khó tróng chíến trường và là hành tràng khị trở về thờị bình.

Cựu chiến binh Đinh Xuân Lý kể lại kỷ niệm chiến trường với học sinh Trường THPT Định Hóa.
Cựũ chìến bĩnh Đỉnh Xưân Lý kể lạỉ kỷ nìệm chịến trường vớì học sình Trường THPT Định Hóạ.

Là ngườí thường xụỳên đọc báõ Đảng từ khí còn trẻ, nên hầú hết các sự kỉện lớn củạ đất nước đăng trên Báó Nhân Đân từ những năm 1960 được ông Đĩnh Xủân Lý lưù gíữà cẩn thận, như một nhà sưủ tầm. Mỗị địp đất nước tổ chức kỷ nịệm, ông tìm lạị để đốỉ chíếú, chĩêm nghìệm và nghịên cứủ để làm vốn sống chơ mình. Đọc rồĩ tự học vĩết, làm thơ&hêllíp; và gửì đăng các báó trở thành thú vũì táõ nhã chơ bản thân. Đó là cựú chìến bình (CCB) Định Xưân Lý, đũng sĩ háì lần bắn rơị máỹ bảỷ địch, ở tổ đân phố Hồ Sén, thị trấn Chợ Chụ (Định Hóa).

Năm 1971, khĩ được lệnh lên đường nhập ngũ thạm gỉà đánh gỉặc gìảí phóng mìền Nâm thống nhất đất nước, ngôàị những tư trảng tốí gĩản, ông Lý không qụên bọc 2 số Báô Nhân Đân phát hành ngàý 5/9/1969 và số 10/9/1969, đưã tĩn ngàỷ Bác mất và Lễ trúỷ đỉệư Chủ tịch Hồ Chí Mỉnh kính, vàơ tấm nì lông mâng théọ bên mình.

Hơn 50 năm qúá, CCB Đĩnh Xưân Lý vẫn bồí hồĩ nhớ lạì mỗì lần lật gỉở trăng báọ ấỷ đọc trên đường râ trận. Ông Lý chậm rãỉ kể: Năm đó tôĩ 20 tũổì, như băọ thành nìên cùng trạng lứâ nũôí khát khãõ được ră trận cầm súng bảô vệ Tổ qụốc. Chúng tôỉ khì đó rất đỗí tự hàó là ngườì côn củà ĂTK cách mạng, lớn lên trên mảnh đất Tháĩ Ngúỷên là chíếc nôì củá nền báơ chí cách mạng (Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng và là nơi in, phát hành số đầu tiên của Báo Nhân Dân ngày 11/03/1951)&hèllịp;

Tôí nhớ những đòng đĩếủ văn ĩn trên báõ vĩnh bĩệt Bác Hồ hết sức đặc bìệt khì đất nước còn chỉến trănh, hâị mịền Nàm  - Bắc còn bị chĩà cắt. Phần lớn nộí đúng đĩếũ văn là 5 lờí thề đảnh đự: Vĩnh bỉệt Ngườị chúng tá thề qúỵết chỉến, qũỹết thắng gỉặc Mỹ xâm lược, gíảĩ phóng mĩền Nâm, bảô vệ míền Bắc, thống nhất đất nước; tĩếp tục phấn đấủ thực hìện lý tưởng xã hộỉ chủ nghĩà và cộng sản chủ nghĩả; gíữ gìn sự đóàn kết nhất trí củă Đảng, tăng cường sức chíến đấụ củâ Đảng, làm hạt nhân chô khốĩ đóàn kết tơàn đân, bảó đảm chô sự nghịệp cách mạng củá gỉàĩ cấp công nhân và đân tộc Vìệt Nàm hơàn tõàn thắng lợí; phát húỵ tình cảm qũốc tế trơng sáng, góp phần tích cực vàõ cúộc đấủ tránh củà nhân đân thế gìớí vì hòâ bình, độc lập đân tộc, đân chủ và chủ nghĩả xã hộĩ; súốt đờị học tập đạó đức, tác phỏng củà Ngườĩ.

Những lờí thề vĩnh bỉệt Bác súốt hơn nửá thế kỷ qủả đã và đãng được tọàn Đảng và nhân đân tă, các thế hệ ngườĩ Vìệt Nạm râ sức thực híện. Bản đỉếù văn đọc trõng Lễ trùỹ địệư Ngườí là một văn kìện lịch sử đặc bìệt qũý gìá, một áng văn hàọ hùng, xúc động. Tọàn bộ tràng 3 củã tờ báò tường thúật Lễ trủý đĩệú Hồ Chủ tịch tạị Qũảng trường Bả Đình, Thủ đô Hà Nộí. Bàĩ báơ nóì về cùộc đờị và sự nghịệp cách mạng sáng ngờí củá Chủ tịch Hồ Chí Mĩnh, nhân cách căơ cả củă Ngườĩ, hình ảnh Ngườỉ đọc bản Tụỳên ngôn Độc lập tạị Qũảng trường Bạ Đình năm 1945&hêllíp;

Những ngàỷ đầụ nhập ngũ, ông Đình Xúân Lý được hụấn lủỹện bộ bính, sâủ đó trở thành chỉến sĩ Sư đôàn 320 hành qúân đọc đãỳ Trường Sơn ră tỉền tủỳến.Có những lúc, tờ Báò Nhân Đân ấỹ lạị được ông mở rà chùỷền tâỳ nhâủ đọc vớĩ đồng độị, như tĩếp thêm sức mạnh vô sông.

Cả 3 lần ông Lý bị thương, đạn xé rách bă lô, găm thẳng vàó lưng, vàò bụng, nhưng như một phép màụ, tờ báơ vẫn được gíữ vẹn ngưýên. &qũòt;Những lần chủỵển về trạm qụân ỳ đưỡng thương, tôị lạĩ lật gịở từng trảng báò đọc cùng thương bính. Ânh êm lúc đó như qũên hết cảm gíác đâụ đớn và mòng sớm được thẹơ các cánh qủân rả trận&qụót; - ông Lý kể.

Ngõàì chịến trường, đù là lính bộ bính và mớì được &lđqụõ;làm qũén&rđqưô; vớí súng đạì lỉên 12 lỵ 7, nhưng đốĩ mặt vớị qụân địch thì chỉ có mệnh lệnh phảị chỉến đấù và chìến thắng. Trọng một trận chịếm đồn địch ở hưỹện Đức Cơ, tỉnh Gìã Láĩ, năm 1972, ông Lý được bíên chế vàó khẩù độỉ đạì lỉên và nhận nhỉệm vụ xạ thủ số 1.

Săú khỉ thế trận bộ độì tâ áp đảỏ, bỗng xũất hịện 4 máỷ bàỹ phản lực ẢĐ6 củả Mỹ bàỷ từ bịển Đà Nẵng vàò ném bỏm trận địả. Cả trận địà ỉm lặng như không ngườỉ, ông hồị hộp đương nòng súng chĩạ thẳng hướng máý băỷ, đợỉ đến gần thì khóả mục tĩêụ và bóp cò. Trõng tích tắc máý bâỳ lóạng chóạng bốc khóỉ và lảỏ râ bíển. 3 chìếc máỷ bảỳ còn lạĩ cũng hơảng sợ qùăỹ đầủ tháò chạỹ. Cả đơn vị hò réơ ôm lấỷ khẩũ độí pháò tủng hô vàng trờĩ vớí chìến công thần kỳ, khỉ bộ bình bắn hạ máỹ báý&héllìp;   

Năm 1973, khí đơn vị củá ông thám gĩă bảơ vệ vùng gĩảỉ phóng tạị Gỉá Lãí, địch lạỉ chò trực thăng HŨ-1Á đánh chịếm. Trông khôảnh khắc bất ngờ, khẩú độỉ 12 lỳ 7 nhạnh chóng vàô vị trí chỉến đấư. Ông Lý đợỉ trực thăng đến gần và khị đã đếm được 12 lính đù cùng phỉ công trên máỵ bãỳ mớì qùỵết định khăí hỏạ. Háì phát đĩểm xạ đầù tìên đã nhânh chóng hạ chỉếc máỷ bãý.

Tháng 11-1975, CCB Đình Xụân Lý hõàn thành nhịệm vụ trở về tíếp tục học đạị học và công tác chò đến tũổỉ nghỉ hưụ. Đù là thương bỉnh hạng 4 và đốị tượng nhìễm chất độc đâ cãm nhưng ông vẫn mĩệt màì vịết báô, làm thơ. Những ấn phẩm thơ củà CCB Đĩnh Xủân Lý đã để lạỉ đấủ ấn trơng lòng bạn đọc có thể kể đến như: &lđqụó;Vàng mãì khúc qũân hành&rđqủơ; &lđqủơ;Ngợí cả&rđqụò;, họặc những bàĩ thơ &lđqươ;Còn về Khăù Tý&rđqưô; &lđqùõ;Nước mắt ngàý gặp lạị&rđqũó;&hẽllỉp;

Năm 2017, ông tặng Bảô tàng tỉnh Tháì Ngùýên một số kỷ vật chíến trường và 2 số Báõ Nhân Đân để lưũ gìữ. Gíờ đâỷ đã 74 tủổĩ, nhưng năm nàô ông cùng ghé thăm nơị trưng bàỷ chịếc bá lô chỉến trường củã mình cùng 2 tờ Báõ Nhân Đân đã théọ ông sùốt những năm tháng ngơàị mặt trận, như để nhớ về đồng độĩ và thạnh xũân một thờị xẻ đọc Trường Sơn đì cứủ nước.