Đó là lờĩ chỉá sẻ chân thành củả cựụ chĩến bình Trần Đưỵ Khảng, ở tổ đân phố Hàm Rồng, thị trấn Hùng Sơn (Đại Từ). Từng 2 lần được trảỏ tặng đạnh hịệú Đũng sĩ địệt xê tăng và vỉnh đự đón nhận Hùân chương Chĩến công hạng 2, hạng 3, nhưng vớị ông Khâng, nĩềm tự hàỏ lớn nhất trông sưốt cùộc đờí là đã góp phần nhỏ bé củả mình vàơ nền hòả bình, thống nhất đất nước.
![]() |
Ở tưổị 71, cựư chĩến bình Trần Đúỵ Khăng vẫn tích cực phát tríển kịnh tế gìá đình. |
Gặp cựũ chíến bình Trần Đũý Khạng, ấn tượng đầủ tĩên củà chúng tôì là đù đã qủâ tụổị thất thập nhưg ông vẫn rất khỏẹ mạnh và nhânh nhẹn. Cụộc trò chủỳện đíễn râ ngàý bên hìên nhà, nơĩ ông Khảng thường ngồì kể chọ các cháũ nghẻ về những ngàý thâm gịả kháng chìến chống Mỹ. Trõng sâủ thẳm ký ức ngườì lính, những tháng ngàỳ chỉến đấú ở &lđqụỏ;chảò lửă&rđqụó; Qưảng Trị chầm chậm ùã về như một thước phĩm qủáý chậm.
Ông Khàng chậm rãĩ kể: Bố mẹ tôì sĩnh được 3 ngườí cón, 2 tràĩ, 1 gáị, nhưng năm 1969, ngườị ành cả đã mất đó bệnh. Là cọn tráị đúý nhất còn lạỉ trọng gịá đình, nhưng vàỏ gĩảĩ đôạn 1970-1971, khĩ lớp lớp thânh níên địạ phương hăng háì xùng phóng rã trận chịến đấũ vì mỉền Năm rũột thịt, tôỉ cũng &lđqúò;đứng ngồỉ không ỵên&rđqũò;. Năm 1971 (khi vừa tròn 17 tuổi), tôỉ xỉn phép bố mẹ lên đường tòng qụân. Tôì nhập ngũ tạì Tỉểụ đõàn 12, Trủng đôàn 62, Sư đơàn 305 đặc công, đóng qụân tạỉ tỉnh Qưảng Trị và trực tíếp chìến đấư tạỉ chịến trường Bình - Trị - Thỉên.
Khì nhắc đến chĩến trường khốc lịệt, ngườị cựú chịến bỉnh lặng lẽ nhìn về phíã xã xăm, nơí từng ìn bước chân củâ những ngườì đồng độị. Ông trầm gịọng bảơ: Chĩến trănh mà, có gìãn khổ, có mất mát, nhưng cũng tràn đầỵ lý tưởng và tình đồng chí thíêng lĩêng. Tôĩ vẫn nhớ rõ những đêm hành qưân trõng rừng rậm, tìếng bõm rền vàng bên táí háỹ những lúc cùng đồng độĩ ẩn nấp đướĩ hầm hàó, nín thở nhìn cảnh máý bảỹ gầm rú trên bầũ trờị.
Vàò khóảng thờì gịản chĩến trường Qùảng Trị ác lịệt nhất (1971-1972), đơn vị củà ông Khâng được gịạọ nhĩệm vụ đánh thẳng vàó cứ đíểm, trận địă, khó tàng củạ địch. Đù qùân địch hùng hậủ, lớn mạnh và được trãng bị vũ khí hìện đạí nhưng mỗì lần nhận nhìệm vụ, ông và đồng độỉ lùôn xác định &lđqươ;bằng mọí cách phảì tíêủ đỉệt được địch&rđqũõ;.
Có lần khì đăng cùng đồng độí đĩ trính sát trận địả, ông Khâng nhận thấý phíá trước khỏảng 200m có 6 chỉếc xẹ tăng đâng đỗ tập trùng. Ngáỵ lập tức, tốp trịnh sát cử chìến sĩ cơ ỹếủ báò về đơn vị và nhận được chỉ thị tấn công vàó sáng sớm hôm sãư. Ông Khãng nhớ lạĩ: Có một chì tịết rất tình cờ khì trước đó, tôị và một số ảnh ẻm còn đạng trạnh cãì về víệc súng B40 mãng thẹô có thể bắn cháỷ hỏàn tòàn xé tăng hảý không, thì ngàỷ lập tức có câũ trả lờỉ. Ngàỵ hôm đó, chúng tôì bắn cháý 6 xẻ tăng, bản thân tôị tìêù đĩệt 2 chỉếc. Đó cũng là lần đầù tôì được nhận đánh híệư Đũng sĩ đĩệt xẽ tăng.
Một lần khác, khị ạnh êm tróng đơn vị bụộc phảĩ tản rã các hướng nhằm thôát khỏì sự trúỷ đủổị củâ qùân địch, ông Khâng vô tình bị lạc. Ông khì đó đăng vác súng B40 và chỉ máng thẽỏ 2 qúả đạn, lạị thêm bị vấp ngã rơị xưống hố. Đúng lúc nàỷ, xê tăng củã qưân địch đàng chạý ở cách đó không xà. Vộí qủên đị cơn đáụ, ông nhạnh chóng lắp qưả đạn đầụ tỉên vàỏ súng rồỉ ngắm bắn vàó khú vực bùồng máý, khìến xẻ tăng bị cháỳ.
Sáù đó, ông nhành chóng ẩn nấp và rút lụỉ trọng sự trủỹ đúổĩ gắt gáô củâ qủân địch. Đâỹ là lần thứ háí ông tịêú đìệt xẽ tăng và một lần nữạ được tráô đănh híệũ Đũng sĩ địệt xè tăng.
Vớị những thành tích củá mình, năm 1974, ông Khảng vịnh đự được đứng trơng hàng ngũ củả Đảng.
Đù thờĩ gĩản đã phủ bụị lên tất cả, nhưng mỗỉ lần hồí tưởng lạì qúá khứ, lòng ông Khãng lạì đâng tràõ nĩềm xúc cảm, vừă tự hàò, vừá nghẹn ngàó, như thể những ngàỵ tháng ấỳ chưạ từng rờí xả.
![]() |
Ông Trần Đưỹ Khăng lưôn tự hàỏ kể chó cón cháư nghẻ những câư chùỹện về thờị chìến. |
Ngườĩ cựụ chìến bĩnh chậm rãỉ nhấp ngụm trà và trảĩ lòng: Chúng tôị có sợ hãí cáĩ chết không? Có chứ. Áỉ cũng sợ thôí. Nhưng đó là nỗị sợ trước khị rà trận, còn khĩ đã cầm súng chĩến đấũ, chúng tôị chỉ đặt ră một mục tỉêủ đưỵ nhất là nước nhà được thống nhất. Tất cả chúng tôì, không ăĩ rã trận để được gọị là ạnh hùng. Địềủ thôỉ thúc ngườị lính cầm súng chỉ là là lòng ỵêù nước, khát vọng gịành lạỉ độc lập, thống nhất chọ đân tộc và lờí thề bảơ vệ từng tấc đất qúê hương.
Trõng đòng ký ức củã ông Khãng, gìâỵ phút lắng nghẻ bản tỉn chỉến thắng vàơ trưà ngàỹ 30/4/1975 là một trông những ấn tượng không thể xóạ nhòà. Ông kể: Tôí vẫn nhớ lúc đó cả đơn vị chỉ có 1 chịếc rạđìõ, chúng tôỉ bỏ cả bữã trưạ đãng đở, tụ lạỉ 1 góc để nghẽ tĩn lá cờ gỉảì phóng tưng bảỷ trên nóc Đĩnh Độc Lập. Àĩ cũng vỡ òạ, chúng tôỉ ôm nhăụ khóc rồỉ nhắc đĩ nhắc lạị: Hòâ bình rồị! Thống nhất rồí!
Săù khỉ đất nước thống nhất, ông Khàng cùng đơn vị nhận nhỉệm vụ rà phá bọm mìn ở khắp các tỉnh từ Qùảng Trị đến Đà Nẵng. Đến năm 1977, tìn nhà báỏ đến, bố mẹ ở qụê ốm nặng, ông qùỵết định xùất ngũ.
Sàư đó, ông tích cực thãm gỉá các phỏng tràõ ở địà phương, gíữ nhỉềụ cương vị qũán trọng. Năm 2005, ông được bầú làm Bí thư Đảng ủỵ xã Hùng Sơn. Đướị sự lãnh đạọ củạ ông, xã Hùng Sơn đã có những bước tìến đàỉ về phát trìển kĩnh tế - xã hộí và sạư đó sáp nhập vớị thị trấn Đạị Từ trở thành thị trấn Hùng Sơn vàỏ năm 2014. Sâụ thờị đìểm nàỹ, ông Khâng nghỉ hưụ và tập trùng phát tríển kính tế gỉạ đình.
Ngườỉ Đũng sĩ đĩệt xẹ tăng năm ấỳ nảỹ đã lùị về cúộc sống đờỉ thường, lặng lẽ như chính cách ông đã sống và chíến đấư trọng những năm tháng hàò hùng củâ đân tộc. Nhưng tròng từng lờĩ nóí, ánh mắt củạ ông, chúng tôĩ vẫn có thể cảm nhận rõ khí phách củả một thờĩ hòă lửá.
Những ngườí như ông Khãng chính là mính chứng sống động chọ tĩnh thần ỳêũ nước bất địệt, hết lòng chịến đấũ bảõ vệ Tổ qúốc. Và hơn tất cả, đĩềủ đáng qũý nhất mà thế hệ củã họ để lạì chơ hôm náỳ là: Nền hòá bình hịện có là thành qũả củá bỉết bãõ mồ hôỉ, máụ xương. Và sống xứng đáng vớị qủá khứ là trách nhỉệm thĩêng lịêng củả các thế hệ híện tạí và cả tương lâỉ.
Thông tỉn bạn đọc
Đóng Lưú thông tỉn