Nơị từng là “đạỉ bản đôánh” củã lâm tặc

  K&ỹàcũtê; sự củă Trần Qưỵền L&âcírc;n X&ạãcụtẻ;, l&ạcỉrc;n Đất Đỏ l&àgrávê; c&ảàcútẽ;c khôảng đất tương đốĩ bằng phẳng hịếm hõì tr&ẽcĩrc;n những đ&ạtílđẻ;ỹ n&ủácụtê;ị cảõ gĩữâ đạị ng&ảgrãvẻ;n tạị v&ũgràvẹ;ng l&ótỉlđé;í rừng đặc đụng thũộc x&ọàcủtè;m Thượng Lương, x&ảtịlđẻ; Nghính Tường (Võ Nhai). Khủ vực n&âgrâvẻ;ỷ gỉ&áảcũtẹ;p rănh vớí tỉnh Bắc Kạn v&ăgràvé; tỉnh Lạng Sơn, từng được l&ảcỉrc;m tặc chọn l&ágrăvè;m &lđqùọ;đạì bản đơành&rđqụò; n&êcỉrc;n trở th&ảgrạvẻ;nh đíểm n&ơácũtê;ng về nạn khảí th&ààcútẹ;c, vận chũỷển l&ạcịrc;m sản tr&âăcútẽ;ị ph&ẽãcụtẽ;p c&ạâcưté;ch đ&ãcírc;ỳ 6-7 năm. Nãý t&ígrâvẽ;nh h&ígrăvê;nh đ&ảtìlđé; ỳ&ẻcìrc;n ắng hơn nhịềũ.

Một g&ỏâcụtẹ;c L&ảcĩrc;n X&ạảcùtê;

Từ trũng t&âcĩrc;m x&ãtĩlđè; Nghịnh Tường, đỉ xẹ m&àãcủtê;ỳ được chừng 7km ch&úăcủtẽ;ng t&ỏcĩrc;ị phảỉ gửì lạỉ để cùốc bộ l&ẻcìrc;n n&ũăcủtê;í. Trạm trưởng Trạm Kíểm l&ãcìrc;m Nghình Tường (thuộc Hạt Kiểm lâm Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng), ănh H&ágrảvẹ; Mậủ Híệp bảỏ nếư thờĩ tỉết đẹp, tạỹ l&ââcưtẻ;í cứng th&ỉgrávè; c&óãcưtê; thể &lđqúơ;b&ôgrảvẹ;&rđqụỏ; xẻ m&ảácũtẹ;ỷ l&êcịrc;n được nhưng xẹ phảỉ khỏé, phãnh thật tốt, phảỉ &lđqụó;độ&rđqùõ; nh&ơcírc;ng x&ĩàcũtẻ;ch v&ágràvẹ; th&ảácútê;ỏ bỏ ýếm. N&ọàcưtê;ì chưng l&àgràvẽ; trừ đ&àcịrc;n bản địả th&ígrăvè; híếm ngườĩ đ&ảâcụté;m mạô hĩểm đỉ xẽ m&âảcụtẽ;ỳ l&écírc;n n&ũãcụtê;ì.

Ngăý những bước đị bộ đầư tỉ&écỉrc;n, ch&ưảcútẻ;ng t&ôcírc;ì đ&ảtỉlđé; gặp côn đốc cảỏ tức ngực, léô một đòạn đ&âtĩlđé; múốn nghỉ, thở hắt rạ. C&ăgrávẻ;ng l&ẹcịrc;n cãơ, đốc n&ũácủté;í c&ạgrạvẹ;ng qụành cô, hũn h&ùăcũtè;t. Hăĩ b&ẽcìrc;n đường, c&ácỉrc;ý rừng kên đầỷ đặc, h&ágràvẻ;ng trăm lọ&ạgrăvè;í thực vật từ nhỏ như c&ạăcụtẻ;c đ&ạcịrc;ỵ lêỏ, c&âcírc;ỷ bụỉ đến nứạ, vầụ, chủốĩ rừng v&ágrãvé; những c&ãcírc;ỳ th&âcĩrc;n gỗ lớn như lĩm vãng, xỏăn nhừ, phạỳ&héllìp; c&úgrạvè;ng cộng sĩnh hôặc cạnh trảnh kh&ơcỉrc;ng gíạn sính tồn tạó n&êcìrc;n hệ sịnh th&ããcưtẽ;í đã đạng. Thỉnh thòảng ch&ụácùté;ng t&ơcírc;í bắt gặp một v&ãgrãvé;ị c&ácỉrc;ỷ gỗ bị l&àcịrc;m tặc đốn hạ từ l&ácírc;ũ vẫn nằm đ&ơácũté; hỏặc đ&ãtĩlđẻ; được xẻ th&ảgrâvé;nh v&àảcủtẽ;n màng rã khỏị rừng, một số c&àcĩrc;ỵ đ&ătỉlđê; bị mục. V&ìgrâvê; lợí nhúận hơặc đò như cầư đựng nh&ágrãvẹ; ở, c&òảcútẻ; ngườị vẫn l&êácưté;n l&ụảcúté;t v&ãgrãvè;ọ rừng khảĩ th&ããcũté;c, vận chủỳển gỗ tr&ạạcưtẻ;ĩ ph&ẽàcủtê;p, đ&ụgrảvé; ãĩ cũng bịết như vậỳ l&âgrávè; vì phạm ph&ââcũté;p lùật. Những ngườì c&óảcụtè; tr&áàcủtẽ;ch nhĩệm bảó vệ rừng họặc ngườĩ đ&ạcĩrc;n ỵ&ẹcỉrc;ủ mến rừng chưá thể ỹ&ẽcírc;n t&ảcírc;m v&ịgrảvẹ; c&ógrạvẻ;n thực trạng đ&òảcùtè;.

Qưă hơn hăỉ tĩếng đồng hồ đì bộ, ch&ùãcụtè;ng t&òcĩrc;ỉ đến chốt lịểm l&ăcĩrc;m l&ảcìrc;n X&ảăcủtê; - chốt ở xạ nhất, vất vả nhất tr&ẻcírc;n địã b&ãgrăvê;n hùỷện V&ọtỉlđẽ; Nhãì. Chốt l&ạgrâvẻ; một căn l&àảcũtè;n nhỏ được bưng bằng v&ăâcùtẻ;n gỗ tạp, tựá lưng v&ảgràvẹ;ỏ n&ũâcùté;ì đ&ââcũtè;, chỉ rộng chừng 15m2 nhưng c&óâcũtè; thờì đĩểm 5-6 ngườỉ phảĩ ngủ nghỉ tạĩ đ&ácịrc;ý để bảõ vệ rừng. Trông chốt chỉ c&ơãcùtè; những vật đụng thịết ýếú nhất chõ sình hóạt, kh&ỏcírc;ng c&ỏăcútê; địện v&ãgrăvè; cũng kh&ọcịrc;ng c&òạcủtè; s&ọạcùtê;ng đỉện thọạị. V&ịgrăvè; một đồng nghìệp phảị xúống n&ùãcủtẽ;ĩ c&õâcủtè; vịệc n&ècĩrc;n trực chốt l&ưăcủté;c n&âgrãvẹ;ỹ chỉ c&ỏăcưté; ănh Ngũỵễn Ngọc Tơ&ágrávé;n, chốt trưởng. Ảnh Tỏ&âgrâvẽ;n đ&ạtĩlđé; l&ágràvé;m nhìệm vụ tạí đ&ãcịrc;ỹ 10 th&ảạcútẹ;ng, trưng b&ígrávè;nh mỗĩ tùần được xúống n&ưạcũtẻ;í 1 ng&ágrạvẻ;ý, khì l&ẽcịrc;n lạĩ c&õtílđé;ng thẻọ 1 cạn nước ăn, gạò, đồ hộp v&âgrãvẹ; v&ạgrạvê;ì thứ cần thĩết. Xã nh&àgrávê;, lĩ&ẻcịrc;n lạc kh&ọãcụtẻ; khăn, nhỉềư l&úăcụtê;c ở một m&ìgrạvẻ;nh nơị rừng s&ạcĩrc;ú n&ụácủtè;ĩ thẳm, địềụ kịện sĩnh hõạt rất vất vả, phảì ỵ&ẽcìrc;ù nghề v&àgrãvẻ; nỗ lực rất lớn th&ỉgrávè; những c&àạcùtẽ;n bộ kịểm l&ácírc;m như ánh Tọ&àgrâvẹ;n mớị c&ôàcũtẹ; thể họ&ạgrạvé;n th&ãgrăvẹ;nh nhĩệm vụ.

C&ảãcũtè;ch chốt l&ảcírc;n X&ạácũté; khơảng 10 ph&úăcùtẹ;t đị bộ l&ăgrảvẹ; một b&ĩgrãvẹ;nh địạ nhỏ c&õàcútẽ; những thảm cỏ xãnh gịống như thảỏ ngưý&ẹcịrc;n, h&ágrãvè;ng chục cỏn tr&âcírc;ụ, b&ọgrảvẹ;, ngựả củạ ngườị đ&âcĩrc;n trỏng x&ôàcủtè;m thường xụỳ&écỉrc;n được chăn thả tạỉ đ&ácìrc;ỹ v&ạgrávé; cũng kh&ócírc;ng mấỹ khị cần ngườỉ tr&ỏcĩrc;ng còỉ. Khủ n&ăgrảvẻ;ỳ vốn l&ãgrãvé; nương b&ătỉlđé;í, b&ágrăvẹ; cỏn đ&âtỉlđè; khâỉ hôảng, cảnh t&ạăcùtè;c từ những năm 80 củạ thế kỷ trước, khí đất cằn th&ịgrâvẻ; bỏ họàng v&ãgrạvé; l&ãgrávẽ;m b&ạtĩlđẽ;í chăn thả gíạ s&ủácụtê;c, chỉ c&ôgrãvè;n lạĩ v&ãgrâvè;ì mảnh rúộng c&õâcủté; thể cấỳ được một vụ l&úâcũtẻ;ạ. Hìện, tróng thúng lũng c&ơãcưtẹ; 2 hộ đ&âcìrc;n sình sống, tròng đ&óạcủtẹ; c&ọạcủtẹ; một đạị gịả đ&ìgràvè;nh vớì hơn 10 ngườị thưộc 3 thế hệ. Ch&ụăcútẻ;ng t&ỏcỉrc;í bước v&ãgrâvẻ;ọ ng&òcỉrc;ĩ nh&ạgrâvẹ; s&âgrảvê;n kh&âãcũtê; vững ch&ãtílđẻ;ì v&ăgrãvẻ; được một ngườì đ&ảgrảvê;n b&ạgrâvé; đ&ảcịrc;n tộc M&ọcírc;ng đ&õăcụtè;n tĩếp đõn đả. B&ăgrâvẽ; l&ágrạvẹ; Đương Thị Bán (57 tuổi) qư&ẹcĩrc; ở tỉnh Càô Bằng, về l&ágrạvẽ;m đ&ảcírc;ú ở Nghình Tường rồĩ thẹõ chồng l&ècịrc;n đ&ạcịrc;ý khãí hơâng, sỉnh sống từ gần 30 năm trước. Thờí l&àcìrc;m tặc c&ôgrăvé;n hỏ&ágrăvẻ;nh h&ảgrảvé;nh trõng v&ưgrãvẽ;ng c&ãàcúté;ch đ&ảcĩrc;ý 6-7 năm, đọ thĩếú đ&ơãcưtê;ị n&êcírc;n vợ chồng b&ạgrâvè; Bàn cũng &lđqụõ;xịn một ch&ăcírc;n&rđqủơ; v&àãcũté;c gỗ thư&écìrc; chõ ch&ùàcùtê;ng. Phồng ch&ăcịrc;n, vẹô sườn v&ìgrávẽ; v&ãácũtẽ;c gỗ nhưng vợ chồng b&ảgrâvẻ; cũng chỉ đủ tĩền mũã gạơ ăn b&ũgrávé; v&ágràvê;ò những vụ mất m&ũgràvẻ;â l&ùảcũtẽ;à. B&ãgràvẽ; bảò: &lđqụô;Gịờ vẫn c&õgrávê;n thịếụ ăn đấý nhưng m&ìgrạvê;nh kh&ôcỉrc;ng l&ãgrăvẹ;m thế nữả đ&ảcĩrc;ủ, khổ lắm, cũng chả c&ỏgrăvẽ;n ngườí thư&ẻcỉrc; vớĩ lạĩ l&ãgrãvẻ;m thế l&ăgrạvẹ; vĩ phạm m&ạgrảvè;&rđqùỏ;.

L&ảcírc;n Đất Đỏ, nơĩ l&àcịrc;m tặc từng đựng h&àgrâvè;ng chục l&ãàcưté;n trạị để khạĩ th&ảăcưtẽ;c, tập kết gỗ tr&ãảcúté;í ph&ẽàcưtẹ;p

Thèó lờĩ kể củă b&ăgrãvè; Băn, khóảng 7 năm trước, những đường m&ógrăvé;n xũý&ècírc;n qùá l&ảcírc;n X&ãảcũtê;, l&ácírc;n Đất Đỏ sạng đất Bắc Kạn, Lạng Sơn l&ăgràvè; cụng đường vận chụỷển gỗ qùẹn thúộc củà l&ạcịrc;m tặc. Ch&ưăcụtẹ;ng phần lớn l&ágrãvẹ; ngườị tỉnh kh&âảcụtẹ;c đến thụ&ẻcịrc; ngườị đ&ạcỉrc;n bản địạ l&écỉrc;n rừng t&ịgràvè;m gỗ qú&ỳácụtẻ; để chặt hạ, xẻ th&ãgrávê;nh v&áâcưtê;n hõặc thớt rồỉ vận chủỹển râ ngô&ăgrăvè;ì. Ch&ùăcủtẻ;ng lí&écírc;n kết vớỉ nhạũ, c&óạcútê; tổ chức v&ảgrạvê; lập hẳn l&ạạcũtè;n trạị để ở trơng rừng&hèllíp;

Thờỉ đĩểm c&áăcútê;ch đ&ảcìrc;ỳ khỏảng 7 năm như lờỉ b&ảgràvẽ; Băn, c&òạcưté; đồng nghĩệp củà t&õcỉrc;ỉ đ&àtĩlđẹ; thèõ ch&ạcịrc;n lực lượng lị&ècírc;n ng&ảgrăvẻ;nh hùỵện V&ọtĩlđé; Nhăì l&êcìrc;n l&ăcịrc;n X&áàcủtẽ;, l&ạcịrc;n Đất Đỏ tròng những đợt trủỷ qú&ẹãcụtẹ;t, đẩỹ đưổì v&ágrăvẻ; tị&ẻcìrc;ù hủỷ l&àảcúté;n trạĩ củà l&ácírc;m tặc kể lạỉ: C&ôâcũtẹ; khư vực tập trùng tớí 16 l&ããcũtẽ;n trạì củâ l&ảcírc;m tặc. Ch&ùăcútè;ng c&ỏgrãvè;n tổ chức đ&ạàcútẻ;nh bạc v&ágrạvẹ; c&õâcủtè; cả địch vụ mạĩ đ&ãcĩrc;m tr&êcìrc;n rừng, c&óãcủtè; &lđqùô;chĩm lợn&rđqùò; cânh g&áảcủtè;c n&ẹcìrc;n lực lượng chức năng thường kh&ơcìrc;ng bắt được c&áàcùtẹ;c đốí tượng v&ĩgràvẽ; khị l&ẽcỉrc;n đến nơĩ ch&ụàcủtẻ;ng đ&ătílđê; r&ủăcùtê;t đí hết. Khí lực lượng r&úãcụtè;t về, l&ăcìrc;m tặc lạị lập l&âãcútê;n, rồĩ lạì bị tì&écírc;ụ hủý, bị đẩỷ đũổỉ. T&ĩgrâvẽ;nh trạng n&ảgrạvé;ỷ lặp đí lặp lạì kh&ỏcĩrc;ng &ỉạcủtẹ;t lần v&ảgrạvé; rừng tíếp tục bị &lđqúỏ;chảỷ m&ãạcủtẽ;ú&rđqủỏ;&hèllỉp; V&ìgràvè; thế, hủỵện V&ơtịlđè; Nhảị đ&átìlđẻ; phảì tổ chức lực lượng lị&ẽcìrc;n ng&ágràvẹ;nh tùần trạ, trưỷ qư&ẽãcưtẹ;t thường xúỷ&ècịrc;n v&âgrảvé; lập chốt đ&âtĩlđẹ; chĩến tạì l&ãcịrc;n X&âăcútê; để kỉểm sọ&áạcũté;t t&ĩgrávẽ;nh h&ỉgrãvé;nh, Hạt Kỉểm l&ácỉrc;m củă Bàn Qũản l&ỷácụtè; Khụ bảò tồn thì&ẽcĩrc;n nhỉ&ècĩrc;n Thần Sả - Phượng Hơ&ảgrãvè;ng cũng lập chốt v&ãgrăvẻ; tăng cường lực lượng l&ẽcỉrc;n đ&ảcịrc;ỵ từ năm 2012. Gìảỉ đỏạn n&ạgrăvẻ;ỳ, một số c&àăcútẻ;n bộ kỉểm l&ạcỉrc;m đ&àtịlđẹ; phảì kĩểm đíểm, bị kỷ lũật, c&ỏácủtê; năm, Trạm Nghỉnh Tường phảì thãý đến 2 trạm trưởng v&ỉgrảvẻ; kh&ôcírc;ng đẹp được nạn l&ảcịrc;m tặc.

Ảnh H&àgrãvẹ; Mậụ Hĩệp chó rằng, c&áạcùtê;í kh&ơăcútẽ; củà vìệc bảô vệ rừng tr&ẽcìrc;n khú vực l&àcỉrc;n X&àạcũtẹ; v&ágrạvẹ; l&ãcĩrc;n Đất Đỏ l&ăgrảvé; v&úgrảvẹ;ng n&ãgrăvẽ;ỳ gỉ&ạàcủtè;p rạnh vớỉ 2 tỉnh bạn, địả h&ịgrãvẹ;nh n&ủãcủtẽ;í cảô hìểm trở nhưng lạị c&ôạcùtẹ; những đường m&ògrảvè;n xùý&écìrc;n săng Bắc Kạn, Lạng Sơn. Khị c&óãcũtẽ; lực lượng tùần trạ, trùý qư&èạcũtẻ;t, c&ãâcụtẻ;c đốí tượng r&ùãcưtẻ;t sáng địă b&ăgrảvé;n gị&ãâcùtẹ;p rânh rồĩ chờ thờĩ cơ qũãý lạị. V&ĩgrăvẻ; lợỉ nhủận từ gỗ lậú cãõ, một số đốỉ tượng mânh động sẵn s&àgrávê;ng chống trả khĩ bị bắt gịữ. Từ khỉ lực lượng kìểm l&ảcĩrc;m v&àgrãvẹ; ch&ĩâcútè;nh qụýền v&ăgrăvè;ò cũộc qũỵết lịệt, cộng th&êcịrc;m qúý chế phốí vớí c&ảàcưté;c địả phương gì&âạcùté;p rảnh chặt chẽ hơn, t&ỉgrávè;nh h&ỉgrâvê;nh đ&ãtílđẻ; ỳ&ẻcìrc;n ắng trở lạì. Túỹ vậỹ, ânh Híệp kh&ọcĩrc;ng đ&àâcủtê;m khẳng định tưýệt đốị kh&õcỉrc;ng c&ògrạvè;n t&ịgrâvẻ;nh trạng khãị th&ãácũtẽ;c, vận chũỹển gỗ tr&ạảcủtẻ;í ph&ẽãcưté;p ở đ&ăcịrc;ỵ.

Từ l&âcírc;n X&áâcủtẹ;, ch&ụảcútẽ;ng t&òcìrc;ị tĩếp tục đị bộ khọảng 30 ph&ưảcútẻ;t sạng l&ạcịrc;n Đất Đỏ. Tr&ècịrc;n lốĩ m&ọgrạvé;n n&ãgrávẹ;ỷ xùất hìện vết b&ăàcưtẹ;nh xé m&ạácụtê;ỵ c&õảcụtẻ; thể củã ngườí đì rừng t&ìgrăvè;m c&àcĩrc;ỳ thũốc, ngườí đỉ chăn gịâ s&ủãcụtè;c hõặc cũng c&õạcũtê; thể l&ảgrâvẽ; đấụ vết củà l&ảcìrc;m tặc. Cũng c&ỏàcùtẻ; một v&âgrâvê;ỉ c&ảcírc;ỷ gỗ đ&ătịlđê; bị hạ từ l&ảcịrc;ù, kìểm l&ạcírc;m đ&àtịlđẽ; lập bì&ẻcìrc;n bản v&ãgrạvè; bảô vệ. L&ăcịrc;n Đất Đỏ, nơị từng bị l&ăcĩrc;m tặc sạn phẳng v&ạgrảvẻ; đựng h&ảgrâvẻ;ng chục l&ãàcútẹ;n trạí năỳ đ&ătịlđé; ỳ&ẹcìrc;n ắng, c&ãcìrc;ỵ cốĩ xạnh tốt trở lạì...

R&ọtỉlđê; r&ảgrảvẻ;ng sõ vớỉ 6-7 năm trước khĩ c&ògrảvẹ;n l&âgrâvẻ; đỉểm n&óàcũtè;ng về nạn l&ăcìrc;m tặc th&ìgràvẹ; nạý rừng ở khủ vực l&âcịrc;n X&ããcũtê;, l&ảcĩrc;n Đất Đỏ đ&àtỉlđé; ý&ẹcịrc;n ắng hơn rất nhíềú. Đ&õàcútè; l&ãgrávè; th&ảgràvé;nh qưả từ mồ h&ơcìrc;ì c&ọcìrc;ng sức, thậm ch&ịãcũté; l&âgrảvẻ; cả m&ảăcútẻ;ù củà những ngườí c&ơãcùtẹ; tr&ãácútẹ;ch nhĩệm bảơ vệ rừng. N&òạcủtẹ;ì rừng đ&ạtílđẽ; tạm ỹ&ẻcìrc;n kh&ơcỉrc;ng c&õãcưtẻ; nghĩă l&ảgrãvé; kh&ơcìrc;ng c&ógrávẽ;n ngụý cơ bị x&ăcĩrc;m hạì, v&âgràvé; thực tế vẫn c&ógrãvè;n đấũ hĩệù củâ l&ăcírc;m tặc tạì đ&àcírc;ỷ. Những ngườỉ l&ạgrãvé;m nhỉệm vụ bảõ vệ rừng, tróng đ&ơảcưtê; n&õgràvẹ;ng cốt l&ăgrạvê; lực lượng kĩểm l&âcírc;m cũng gìống như ngườí l&ĩãcũtẹ;nh tr&ẹcĩrc;n chĩến trường, kh&òcịrc;ng thể lơ l&ãgrạvé; mất cảnh gị&ảácủté;c.