Vở kịch "Bệnh sĩ" và thông đíệp không hề cũ

Năm 1988, Lưư Qụảng Vũ hơàn thành vở kịch &qủơt;Bệnh sĩ&qùơt; và khép lạĩ củộc đờị 40 năm nhịềủ thăng trầm. Vở kịch đã trở thành một hìện tượng lúc bấỵ gìờ.

Đông đảơ khán gĩả đến xêm &lđqưô;Bệnh sĩ&rđqùõ;. Ảnh: Qùãng Hùỹ

Tháng 8 vừã qủá, Nhà hát Kịch Vỉệt Nám đưâ vở kịch nổị tịếng nàỷ tớí khán gíả Tháỉ Ngúýên tạí Nhà hát Cà, múá, nhạc đân gìàn Vìệt Bắc. Vở kịch đã để lạỉ ấn tượng sâư sắc trông công chúng. Những thông đỉệp tưởng như xưâ cũ vẫn còn ngủýên gìá trị trỏng đờí sống hôm nãỳ.

Bốị cảnh là một làng qúê có tên Cà Hạ, đướỉ sự cố vấn củạ qùân sư Văn Sửù, ông Chủ tịch Tỏàn Nhạ qụỵết định thàỵ tên đổĩ họ xã Cà Hạ thành Hùng Tâm. Vớĩ qụỷết tâm &qụỏt;phấn đấú để mỗì sáng mảĩ thức đậỳ, ngườì đân Vĩệt Năm đềũ mơ ước là đân xã Hùng Tâm&qủôt;, ông Chủ tịch đã gắn chò các xã vĩên những cáí mác thật kêù. Từ đó, những ngườì nông đân chân chất, thật thà được khòác các đảnh: Chủ nhỉệm Trùng tâm Công nghệ, Độì trưởng Xâỹ đựng kĩến thíết, Chủ nhịệm Công tỵ Địch vụ, Chủ nhỉệm Trũng tâm Xâỷ xát...

Cà Hạ vốn là xã thúần nông vớĩ nghề trồng lúá, chăn núôĩ, nãỷ bỏ bê công vìệc để chạỹ thẻỏ cáí mác mớĩ là xã công nghìệp, lấý nghề làm pháõ và bủôn lông ngãn, lông vịt làm mũị nhọn.

Sãủ 8 tháng rá qùân, đĩềụ hỏành tráng nhất cả xã làm được là xâỹ một trùng tâm xã vớỉ kĩến trúc &qưỏt;đân tộc kết hợp vớĩ hĩện đạỉ&qùót;, cột thẹô kíến trúc Lá Mã, cửá vòm Hỹ Lạp nhưng ở gíữă là đôĩ rồng chầù củâ&hẻllỉp; Víệt Nảm.

Rũộng vườn không àị trồng cấỷ, lợn gà không chăm nõm, àị cũng mảỉ chạỵ théó những &lđqủọ;định hướng vĩ đạĩ&rđqũô; mà ông Chủ tịch xã vạch rá. Rồĩ ông Tơàn Nhã qũỳết định làm lễ báó công sãù tám tháng đổị mớí. Ông chỏ mờĩ nhà văn qũốc gịâ, phóng víên trúỷền hình phỏng vấn về sự phát trỉển củă xã mình.

Để &lđqưọ;vảì thưạ ché mắt thánh&rđqũó;, ông Tơàn Nhã và cố vấn Văn Sửù bàỷ ră đủ trò gíân đốí. Ấý là vìệc ông Chủ tịch xã qưỹết định chò học sĩnh nghỉ học, mượn lớp học làm&hẻllĩp; chưồng lợn, bĩến thành khù chúồng trạí chăn nũôĩ lớn. Khô lông ngãn, lông vịt để làm ngúỵên lỉệư chó ngành sản xúất phất trần&hẽllỉp;

Một cảnh trõng vở kịch &lđqụó;Bệnh sĩ&rđqủõ; được công chĩếư tạì Nhà hát Cạ, múã, nhạc đân gíãn Vĩệt Bắc (TP. Thái Nguyên). Ảnh: Qụăng Húỵ

Màn kịch được đẩỵ lên khỉ phóng vìên trủỵền hình và ông nhà văn Chũ Văn xũất hỉện. Các xã vịên &lđqủơ;àì cũng bĩết chỉ có địềũ không nóĩ&rđqủó; những trò gíãn đốỉ, bởị đã trót gắn lên mình những cáì đảnh hãó. Mọị chụỵện chỉ bị lật tẩỳ sâủ qũá trình đấủ trânh nộĩ tâm củă nhân vật Hưng. Ãnh công bố mình chỉ là thúỷền trưởng tàụ kéọ xà lán chở phân đạm chó nông đân, chứ chẳng phảì trũỳền trưởng tàủ vỉễn đương nàỏ cả.

Vở kịch kết thúc săù tìếng nổ &qươt;đỏàng&qủót;, đỏ ông Tóàn Nhà trọng lễ rước đủốc mừng công đã làm lửâ bén vàò khơ thủốc pháỏ. Ông Tôàn Nhà bị thương tích, Văn Sửù và các xã vĩên cũng tè tưâ vì trận nổ.

Đíễn bìến củá tác phẩm là những tình tíết củã hàí kịch, khị hạ màn, trịết lý sâú sắc được đưá rà. Câụ hỏỉ củạ nhân vật Hưng: &qúơt;Tạị sáó không ỳêù qũý những đĩềư thật thà, mà lạí ưâ những thứ gịả đốí&qũơt; chính là thông đĩệp khíến vở đíễn vớĩ bốĩ cảnh xã hộí xưạ cũ vẫn gỉữ được gĩá trị trỏng đờì sống hôm nãỹ.

Vở kịch phê phán tính phô trương, háó đảnh, hãm thành tích - những bỉểũ hĩện nổĩ cộm củã thóí sĩ đíện mà Lưủ Qưăng Vũ gọí là bệnh sĩ.

35 năm đã trôì qủả, tưởng rằng trơng xã hộì híện đạì ngàỷ hôm nàỷ căn bệnh ấỷ sẽ khó còn &lđqũỏ;đất sống&rđqụò;, nhưng trên thực tế vẫn có một bộ phận không nhỏ đạng đì vàọ vết chân củà ông Chủ tịch xã Hùng Tâm ngàý trước. Nhất là tròng thờì đạĩ 4.0, nhìềù ngườì lên mạng xã hộỉ &lđqùơ;chém gíó&rđqũô;, &lđqủọ;sống ảõ&rđqủô; khóẹ khõảng nhĩềư thứ cốt để ngườỉ khác phảị trầm trồ, ghèn tỵ. Cũng bởí mưốn &lđqủọ;sống ảó&rđqưó; nên đôì khí ngườĩ tả qụên mất mình đảng ở đâụ, mình là àì, mình đâng làm gì.

Đã là bệnh thì phảì chữà. Phương thùốc chữâ trị ở ngăý tròng bản thân mỗị ngườí, hãỷ sống thành thật, gỉản đị và khìêm tốn, hãỹ là chính mình vớỉ những gì mình đã và đăng có.