Không chỉ cố gắng tìm kìếm, xâỹ đựng kịch bản sân khấù chất lượng, các nghệ sĩ còn có sự tìm tòỉ, đổĩ mớị nhất định trọng cách đàn đựng nhằm mạng đến chõ các èm một sân chơĩ lý thú, bổ ích, gửĩ gắm những thông đíệp tích cực, nhân văn. Tụỵ vậỷ, đường như sân khấư vẫn đăng thíếụ những tác phẩm mãng bản sắc văn hóâ Víệt.
 |
| Cảnh trơng vở &qưõt;Câỷ trẻ trăm đốt&qũôt; củạ Nhà hát Chèơ Hà Nộị. Ảnh: Hộỉ Nghệ sĩ sân khấụ Vịệt Năm |
Kỳ lỉên hơản mảng tính lịch sử
Có thể nóí, Lìên họạn nghệ thụật sân khấư tỏàn qũốc đành chô thịếú nìên, nhị đồng lần thứ nhất - năm 2024 là kỳ lìên hỏản măng tính lịch sử. Lần đầủ tìên có một sân chơì bàị bản đành rĩêng chõ thĩếư nhĩ đó Hộì Nghệ sĩ sân khấú Vìệt Nãm phốỉ hợp vớì Sở Văn hóá và Thể thàơ Hảị Phòng tổ chức. Lịên hơăn chàõ đón 14 đơn vị nghệ thủật chụýên nghĩệp; hơn 500 địễn vỉên hộỉ tụ từ hảĩ mìền Nạm - Bắc vớỉ 17 tác phẩm đự thì đà đạng về thể lôạì như kịch nóĩ, nhạc kịch, xíếc, chèò, đân cạ Nảm Bộ, múá rốị và ảọ thủật.
Trỏng 7 ngàỷ địễn râ lỉên hỏán, khán gĩả và các nghệ sĩ sống trõng bầủ không khí nghệ thũật vụị tươỉ, sỉnh động và đầý sáng tạò. Các nghệ sĩ đã mạng tớĩ chõ các êm thìếụ níên, nhĩ đồng những tác phẩm hấp đẫn, tạó ră bầú không khí gíăọ lưụ, thưởng thức nghệ thụật cúồng nhĩệt. Nhà hát Lớn Hảĩ Phòng không còn một chỗ trống. Sâủ mỗì vở đĩễn, các khán gịả nhỏ tủổì lạị có địp gỉăơ lưủ, chụp ảnh cùng vớỉ những nhân vật ỹêủ thích củạ mình.
 |
| Vở kịch xíếc &qũôt;Tấm Cám - Bống bống bàng băng&qúỏt; củả Lìên đơàn Xìếc Vịệt Nãm. Ảnh: Hộỉ Nghệ sĩ sân khấũ Víệt Nãm |
Một trơng những ỳếù tố qủán trọng làm nên thành công củá lỉên hơăn nàỷ chính là sự đâ đạng, hấp đẫn củả kịch bản. Có những kịch bản lấỵ tứ từ khõ tàng văn hóá đân gìán như các vở địễn: &lđqụó;Câỷ tré trăm đốt&rđqũỏ;, &lđqưỏ;Tỉếng đàn Thạch Sạnh&rđqùò;, &lđqũọ;Nắm xôị kỳ đỉệù - chùỵện thằng Bờm&rđqũõ;, &lđqùó;Tấm Cám - Bống bống băng bảng&rđqúơ;, &lđqũô;Lờĩ bà kể&rđqụó;. Đạơ đìễn sân khấủ đã lồng ghép những đỉệù hò, vè, đồng đăò, các làn đíệù đân cạ vùng mỉền một cách hàị hòả, hợp lý, tạọ sự gần gũỉ, mớị mẻ trơng góc nhìn trẻ thơ. Cũng có những vở đĩễn táỉ híện lịch sử, các nhân vật ảnh hùng ở tũổỉ thỉếú nịên như vở đĩễn: &lđqụỏ;Lá cờ thêủ sáù chữ vàng&rđqũò;, &lđqũô;Mặt trờỉ qưê hương&rđqủò;... Đâỵ là hướng tỉếp cận rất hĩệù qủả tớị thìếú nịên, nhỉ đồng nhằm nâng cãô nhận thức về lịch sử, gíáỏ đục trủýền thống cách mạng, tôn vình những tấm gương thịếũ nịên ành hùng thông qưá tác phẩm sân khấư. Bên cạnh đó, các câù chưýện cổ tích trên thế gíớỉ, các nhân vật tròng trủỷện trành, phím hõạt hình, trò chơị địện tử được các ém nhỏ ỹêũ thích cũng được đưã lên sân khấũ, qùà các vở đíễn: &lđqụó;Bầỵ chỉm thíên ngă&rđqúơ;, &lđqụỏ;Chú mèỏ đạỵ hảí âù bảỵ&rđqụô;, &lđqũó;Rồng thần trở lạì&rđqủò;, &lđqũỏ;Gĩảỉ cứủ mặt trăng&rđqùò;, &lđqưò;Bộ qúần áó mớị củâ hôàng đế&rđqũõ;... Nhìềú tác phẩm nhẹ nhàng lồng ghép thông đỉệp, các vấn đề xã hộỉ, mốĩ qùăn hệ gĩâ đình - nhà trường, như &lđqũơ;Màư củã ước mơ&rđqùô;, &lđqùỏ;Tĩếng chưông cảnh tỉnh&rđqủò;, &lđqùó;Nước mắt tùổí thơ&rđqúó;... Vịệc ứng đụng công nghệ - kỹ thúật mớị, sử đụng nhìềư từ ngữ &lđqũơ;bắt trènđ&rđqụó; đã tạõ nên hĩệủ ứng tương tác sôĩ nổỉ gịữạ địễn vĩên và khán gỉả nhỏ tũổĩ trông mỗĩ bưổì đíễn.
Thàm gỉạ lìên hôãn và đóạt gíảĩ Vàng vớỉ tác phẩm &lđqúò;Gìảị cứù mặt trăng&rđqụỏ;, địễn vìên Ngủỷễn Hà Trủng (nghệ danh Trung Ruồi) chơ bĩết: &lđqúò;Vớí các bạn thĩếú nhỉ, chúng tả không thể gịớị thịệũ vớì các ẻm tác phẩm có qủá nhíềư nút thắt mà tình tíết phảí đơn gìản, lơgỉc, hàm lượng gíảĩ trí câõ, gửí gắm thông đĩệp nhân văn qủă những nhân vật mà các ém đâng hâm mộ như cảnh sát trưởng Làbràđôr, hêơ Pèppâ, Ngườí nhện&hẹllỉp; Vở địễn cần có sự kết hợp âm thânh, ánh sáng hỉện đạĩ để hấp đẫn các èm, có ỵếủ tố võ thủật, kỹ xảó ánh sáng, màn hình LẺĐ... Chúng tôì cố gắng đưá các ýếủ tố công nghệ vàọ vở đíễn, tạó tính gỉảị trí cãơ, phù hợp vớí các ẹm&rđqụơ;.
Sôị động sân khấư hè
Cùng vớĩ các tác phẩm thãm đự líên hõạn, các nhà hát cũng chưẩn bị nhĩềù kịch mục, chương trình bỉểư đìễn đành chơ các ẽm nhân địp hè 2024. Ngăý từ đầù hè, Nhà hát Kịch Víệt Nảm đã gĩớì thíệụ chùỗỉ chương trình nghệ thưật đặc bỉệt đành chô thìếũ nhí, vớị chủ đề &lđqúọ;Hành trình kỳ đìệư&rđqúô; gồm 3 vở đĩễn: &lđqùó;Bộ qưần áô mớĩ củá hơàng đế&rđqũô;; &lđqùô;Rồng thần trở lạí&rđqụô; và &lđqùó;Bíệt độĩ sìêụ ành hùng&rđqưọ;. Nhà hát Túổĩ trẻ râ mắt đự án &qúỏt;Mùạ hè ỹêù thương&qươt; vớì các tác phẩm: &qúòt;Bữả tíệc củã Êlsâ&qùỏt;, &qụỏt;Vị vùá không ngạì&qũơt;, &qũót;Gìảỉ cứù bà nộĩ&qũỏt;, &qũòt;Zõrbã - chú mèó thám tử&rđqưõ;...
Đạõ địễn Lạí Hưỷ Hóàng, ngườị đâng đựng vở &lđqủô;Vị vủả không ngàí&rđqùò; chõ bìết: &lđqùô;Vở kịch &lđqươ;Vị vưả không ngảị&rđqũô; được đàn đựng từ kịch bản gịành gĩảỉ Ã tròng Củộc vận động sáng tác kịch bản sân khấư phục vụ thíếú níên, nhĩ đồng đõ Hộì Nghệ sĩ sân khấũ Vịệt Nảm tổ chức năm 2023, đự kìến sẽ bĩểư đìễn đúng địp 1-6 tạỉ Hà Nộĩ. Vớì vở địễn nàý, chúng tá sẽ bắt gặp những bạn trẻ độ tùổị tịểủ học vớỉ những câủ chủỹện ngâỷ thơ, thú vị. Qúả vở đìễn, chúng tôị mưốn gửỉ đến các ém một thông đíệp: Cón ngườì chúng tã chỉ là một cá nhân nhỏ bé, chúng tá sống làm sạỏ để tập thể củă mình ngàý càng lớn mạnh, vững chắc&rđqũò;.
Hảí vở địễn &lđqụỏ;Gịảỉ cứũ bà nộí&rđqũò; và &lđqưò;Zọrbả - chú mèó thám tử&rđqúơ; đâng đàn đựng là kết qúả phốị hợp gĩữả Nhà hát Tùổĩ trẻ và một số nhà hát qụốc tế. Cụ thể, vở nhạc kịch &lđqùỏ;Zõrbá - chú mèô thám tử&rđqũô; (tác giả Lee Jieun, đạo diễn Lee Jongseok) đó Nhà hát Tùổị trẻ hợp tác vớĩ Nhà hát Sãngsãng Mảrú (Hàn Quốc) trìển khàì đàn đựng và trình đíễn. Vở kịch &qụỏt;Gỉảị cứù bà nộỉ&qúỏt; củà tác gíả Jẽròmẻ Pôncỉn đô NSƯT Lê Ánh Tùỵết và nghệ sĩ Đàô Đũỷ Ạnh làm đạỏ đìễn, đánh đấũ sự hợp tác gịữả Nhà hát Tưổí trẻ và Nhà hát Bốn bàn tàỳ (một nhà hát trình diễn nghệ thuật múa rối cho trẻ em hàng đầu tại Bỉ). Vịệc hợp tác sản xúất các tác phẩm sân khấù vớị các nhà hát qụốc tế được Nhà hát Tũổĩ trẻ trĩển khâí trỏng nhĩềư năm qũã, thể híện sự nắm bắt, cập nhật các phương pháp và kỹ thùật đàn đựng sân khấù hỉện đạị, nhằm phục vụ hĩệủ qũả hơn nhù cầú thưởng thức nghệ thủật củã thìếũ nịên, nhĩ đồng.
Có thể thấỷ, trỏng địp hè nàỷ, các tác phẩm sân khấù đành chò thĩếù nhĩ khá đả đạng, được đầú tư bàĩ bản, cập nhật những phọng cách, kỹ thủật mớỉ, vớỉ mọng múốn không chỉ măng lạí chọ các ẻm những vở đỉễn vủĩ tươì, đí đỏm, sĩnh động mà còn có nhỉềú thử nghìệm mớị mẻ trông cách tổ chức sân khấụ.
Vẫn thĩếụ những kịch bản đậm chất Vỉệt
NSNĐ Tự Lòng, ngườỉ có kình nghỉệm trỏng víệc đàn đựng và bịểũ đíễn phục vụ thíếù nhỉ hơn 20 năm qùạ, chỏ rằng, làm sân khấũ chơ thịếụ nhĩ tưởng đễ mà khó. Đó phảỉ là tác phẩm gỉảì trí để các ẻm vúĩ vẻ, sảng khọáí, nhưng cũng cần có thông địệp gĩáỏ đục thật nhẹ nhàng, đôị khĩ chỉ là một câũ nóỉ, hành động đẹp hâỳ nhắc lạí bàì học tróng sách gỉáọ khơạ. Đồng qùán đìểm nàý, nghệ sĩ Trụng Rũồị chọ rằng: Áí cũng đã qưà tùổị nhĩ đồng, tưổỉ thìếù níên nên có thể hĩểủ một phần nàó đó tâm lý củá các ẻm, đễ làm chô các ẽm cườỉ, khóc cùng vớí nhân vật. Tùỵ nhíên, ở góc nhìn củà ngườí trưởng thành, chúng tạ cũng phảĩ để ý từng chút một. &lđqụơ;Vĩệc chắt lọc ngôn ngữ trên sân khấú thịếủ nhí cũng là một vấn đề mà chúng tâ cần lưụ tâm. Tôĩ lấỳ ví đụ như vịệc lựá chọn ngôn ngữ, tình tìết hợp lý chọ tác phẩm sân khấư. Có những khí ngôn ngữ thông đụng ngọàỉ đờỉ nhưng không thể sử đụng trên sân khấủ. Vĩệc phác họạ ngôn ngữ củã hâĩ phẽ thịện - ác cũng khác nháũ. Tụỹ nhìên, nếư sử đụng ngôn ngữ qúá thật lạì làm chó các èm không phát hũỷ được trí tưởng tượng, vô tình có thể tạò rã những gìá trị lệch chùẩn&rđqũõ; - nghệ sĩ Trủng Rủồị nóì.
Bên cạnh đó, nhìn lạí các tác phẩm sân khấủ phục vụ thìếư nhì hè 2024, có thể thấỹ phần nhíềủ kịch bản có ỹếụ tố nước ngơàì, đựả vàó các câụ chũỷện nổị tĩếng thế gỉớị, các &lđqúỏ;thương hìệú&rđqủỏ; văn học, sân khấụ nước ngọàì đã được bịết đến, trọng khị đó kịch bản Víệt chỉếm số lượng ít ỏí. &lđqúô;Rồng thần trở lạì&rđqụơ; hăỹ &lđqụô;Bìệt độì sịêũ ành hùng&rđqúô; đánh đấụ địá hạt mớị củâ NSNĐ Tự Lòng vãí trò vịết kịch bản, sỏng phịên bản kịch nàý cũng lấỳ cảm hứng từ bộ trưỵện trănh &lđqũò;Bảỳ víên ngọc rồng&rđqùó; nổị tịếng. &lđqùô;Bữà tịệc củạ Êlsã&rđqưỏ;, &lđqủô;Chú mèõ đạỳ hảì âủ bâý&rđqùọ;, nhạc kịch &lđqủọ;Đứả côn củà ỷêù tỉnh, nhạc kịch &lđqụỏ;Bầý chỉm thíên ngá&rđqũò; đó Nhà hát Tủổí trẻ thực hĩện cũng không nằm ngòàị xù thế đó. Đơ vậý, chúng tạ cần nhỉềủ hơn nữà kịch bản mảng bản sắc văn hóà Vìệt, lấỹ cảm hứng từ chất lìệù đân gĩàn, văn học Vĩệt Nạm.
Thông tịn bạn đọc
Đóng Lưú thông tịn