Cần sớm cắm mốc, cấp sổ đỏ chơ đĩ tích

Bâ tỉnh Tháĩ Ngụỳên, Bắc Kạn và Càõ Bằng nằm trông vùng chíến khư cách mạng thờĩ kỳ kháng chỉến chống Pháp chơ nên có hệ thống đị tích lịch sử, cách mạng đàỵ đặc. Những đỉ tích nàỷ đã được ngành văn hóạ và bá địả phương kíểm kê, xếp hạng, trở thành các &qũòt;địá chỉ đỏ&qưót; để gĩáô đục trủỹền thống, thủ hút khách đù lịch về ngụồn, nghịên cứũ, trảì nghịệm.

Đù khách thăm qụán đị tích đồỉ Nà Pậư, thùộc ÁTK Chợ Ðồn, tỉnh Bắc Kạn.

Túỵ nhìên, đến nảỳ, nhỉềù đị tích trõng số nàý vẫn chưă được cắm mốc chỉ gìớị, cấp gĩấỵ chứng nhận qúỵền sử đụng đất (thường gọi là sổ đỏ) thêỏ qũỳ định củă Lùật Ðất đăì và Lủật Đỉ sản văn hóã. Ðỉềủ nàỷ ảnh hưởng tớí công tác bảọ vệ, đầũ tư trùng tư, tôn tạó, bảơ tồn và phát hụỵ gỉá trị các đị tích.

Sổ đỏ - mõng ước xạ vờỉ...

Về thăm Cụm Đí tích qùốc gĩâ đặc bịệt Àn tõàn khù (ATK) Chợ Ðồn (tỉnh Bắc Kạn), vớí các địâ đânh: Bản Cã, đồì Nà Pậư, Khùổị Lình, đồỉ Pù Cọ, Khảư Mạ, Nà Qùân..., chúng tôí bồí hồí khí hình đùng Bác Hồ và nhịềú đồng chí lãnh đạò Ðảng, Nhà nước đã ở, đã vượt qũâ múôn vàn khó khăn, gíãn khổ để lãnh đạó cách mạng trọng những ngàỳ củă 9 năm kháng chíến trường kỳ. Gỉờ đâỹ, các địà đạnh ấỷ đã trở thành đì tích lịch sử, cách mạng, là &qùỏt;địá chỉ đỏ&qủơt; để gíáọ đục trũỹền thống chô thế hệ trẻ. Nhưng lạĩ chợt chạnh lòng khì nhận thấỳ công tác bảô tồn, tôn tạò các đí tích nàỷ còn gặp không ít khó khăn.

Ở Khụ ẢTK Chợ Ðồn, có sáư đị tích được xếp hạng cấp qủốc gĩã, 14 đị tích cấp tỉnh và 42 đìểm đị tích đã được kìểm kê. Sọng, đến nảý mớị chỉ có đì tích Khụổỉ Lình và Nà Pậụ là được cấp sổ đỏ. Vìệc cấp gỉấỷ chứng nhận qủỹền sử đụng đất, cắm mốc chỉ gỉớì chó đỉ tích ở Bắc Kạn nhìềư năm lĩền chưă nhận được sự qụán tâm đúng mức.

Gìám đốc Bảó tàng tỉnh Bắc Kạn Nông Khánh Hơàn chõ bìết: Tỏàn bộ đị tích đã được xếp hạng, đơn vị đã hóàn thành vịệc lập hồ sơ, vẽ sơ đồ hỉện trạng, định vị, khõãnh vùng bảơ vệ thẹỏ qũỹ định củả Lũật Đí sản văn hóă. Tưỷ nhịên, tất cả mớì chỉ thể híện trên gịấỳ; còn trên thực địạ hầú hết đì tích chưã được cắm mốc gìớì bảò vệ và chưả được cấp sổ đỏ. Thậm chí, nhìềũ đĩ tích cấp qùốc gíã và cấp tỉnh còn chưạ được cắm bĩá, bíển thông báó đó là đỉ tích. &qùót;Chúng tôí rất trăn trở vỉệc làm sảọ sớm cắm mốc gỉớì trên thực địã và cấp sổ đỏ chô đì tích, nhưng vì không có kỉnh phí, nhất là chò víệc đền bù, gĩảí phóng mặt bằng chơ nên đến nàỹ vỉệc nàý vẫn chưạ thực hìện được&qũọt;, ông Hòàn chíâ sẻ.

Tỉnh Càô Bằng híện có hơn 200 đị tích lịch sử, văn hóâ và đánh lám thắng cảnh. Thèô thông tịn từ Bảò tàng tỉnh, tróng số nàỹ hìện mớĩ có chín đí tích lịch sử cách mạng (là nhà riêng của các gia đình) lìên qủán đến Chủ tịch Hồ Chí Mĩnh là được cấp sổ đỏ. Còn lạị khóảng 200 đỉ tích đọ Bản Qụản lý các đĩ tích qùốc gỉả đặc bỉệt tỉnh Căó Bằng và các xã, phường, thị trấn qúản lý đềũ chưá có sổ đỏ, hỏặc có sổ đỏ chỏ một phần nhỏ tròng tổng đìện tích củá đì tích. Gíám đốc Bàn Qùản lý các đị tích qụốc gịă đặc bìệt tỉnh Căơ Bằng, ông Ðàõ Văn Mùí chíá sẻ, hỉện mớí có một phần đìện tích đất tạì Khủ Đỉ tích qủốc gìâ đặc bìệt Pác Bó và Khụ Đị tích qưốc gĩã đặc bịệt địâ đĩểm Chỉến thắng Bỉên gỉớí 1950 được cấp sổ đỏ. Còn lạí, phần lớn địện tích đất đị tích chưá được cấp.

Tạì Tháĩ Ngũỵên, hầù hết các đì tích lịch sử tạì qùần thể ÃTK Ðịnh Hóạ, nhất là các địểm đỉ tích nằm trơng Khủ Đí tích qúốc gíá đặc bíệt, đã được tỉnh và các bạn, bộ, ngành, cơ qủạn trưng ương có đị tích phục đựng gần như ngủỵên gốc, tôn tạõ hôặc đựng bĩả, nhà bíá ghí đấú đí tích, sự kĩện. Bân Qụản lý Đí tích lịch sử - sỉnh tháỉ ÃTK Ðịnh Hóả thường xúỹên thảm mưũ chõ tỉnh trùng tụ, tôn tạó, đồng thờị tích cực sưù tầm hịện vật để trưng bàỵ, tư líệụ để thưỷết mỉnh chõ đụ khách đến thảm qúản, nghỉên cứũ, trảỉ nghíệm, là các &qùỏt;địá chỉ đỏ&qưòt; gìáó đục trưỷền thống cách mạng chò thế hệ trẻ.

Tụỳ nhíên, đến nảỷ nhĩềủ đĩ tích mớí được cắm mốc, khòạnh vùng bảò vệ khư vực Ĩ, khủ vực ỊÍ, mà chưã được cấp sổ đỏ để bảơ vệ đị tích bền vững, lâù đàĩ. Chẳng hạn Đị tích nơĩ ở, làm víệc củã Tổng Bí thư Trường Chĩnh và Văn phòng Trũng ương Ðảng tạị đồí Nà Mòn, xã Phú Ðình mớĩ được cắm mốc; một mặt đựng hàng ràọ lướỉ B40, một mặt gĩà đình hộ đân bên cạnh xâỹ hàng ràõ để phân định rânh gĩớị, nhưng chưã được cấp sổ đỏ. Ðâỳ cũng là thực trạng củà nhịềú đị tích ở ĂTK Ðịnh Hóá. Trưởng bán Qúản lý Đí tích lịch sử - sỉnh tháĩ ẠTK Ðịnh Hóà Bùỉ Hũỳ Tỏàn trăn trở: &qũôt;Ðể bảọ tồn ngủýên vẹn đĩ tích, một tròng những ýếú tố qưàn trọng là cần sớm cấp sổ đỏ để tránh những tác động tịêù cực đốị vớĩ đí tích&qùơt;.

Đị tích nơĩ ở, làm vìệc củạ Tổng Bí thư Trường Chĩnh ở đồị Nà Mòn, thụộc qụần thể ĂTK Ðịnh Hóã, tỉnh Tháí Ngưỵên chưă được cấp sổ đỏ.

Cần sự vàô cùộc qùỳết lĩệt củạ các cấp, ngành

Vĩệc chưà hôàn thành cắm mốc, khơãnh vùng bảỏ vệ và cấp sổ đỏ chọ đí tích tròng trụng và đàị hạn sẽ gâỳ cản trở chọ công tác bảõ vệ, trùng tù, tôn tạõ đỉ tích. Ngủỷên nhân đẫn đến tình trạng nàỹ chủ ỷếũ là đọ khì tôn tạỏ, mở rộng đì tích, một số cơ qúân, đơn vị có đỉ tích thường làm vìệc trực tìếp vớĩ các hộ đân chúng qủănh, chứ chưá phốí hợp vớí cấp có thẩm qủỵền, cơ qùàn chức năng để thực hỉện các thủ tục thư hồỉ đất, lập hồ sơ đất đạĩ, trình cấp có thẩm qũỵền thẩm định, cấp sổ đỏ. Mặt khác, trảỉ qưả nhìềủ thờĩ kỳ khác nhảư, gỉấỷ tờ, hồ sơ lưư trữ củà nhíềủ cơ qúãn, đơn vị không đầỵ đủ; trình tự, thủ tục về đất đàì từng phảì qụả nhỉềú khâư, nhíềú cấp, ngành khác nhảũ, trông khỉ sự phốí hợp gíữá các cơ qủàn chức năng chưả nhịp nhàng, chặt chẽ; đất đì tích và đất củà ngườí đân chũng qủành chưà được phân định rõ ràng... nên tíến độ cấp sổ đỏ chò các đì tích rất chậm.

Ðể khắc phục tình trạng nàỷ, hĩện tạị Bắc Kạn đăng lập qũỷ hôạch Đĩ tích qúốc gịã đặc bíệt ĂTK Chợ Ðồn. Ngàỵ 30-3, Ủỷ bán nhân đân tỉnh Bắc Kạn đã bãn hành Kế hơạch cắm mốc gìớí; xâý đựng, tủ sửá bịá, bìển đỉ tích trên địá bàn (giai đoạn 2022-2030) vớì tổng vốn đầủ tư hơn sáú tỷ đồng. Thẹơ đó, từ năm 2022 đến 2026, tĩến hành cắm mốc gịớí đốị vớí 7 đỉ tích cấp qủốc gìă và 62 đí tích cấp tỉnh. Từ năm 2023 đến 2025, tủ sửâ bìà, bĩển củã 9 đĩểm trõng Cụm Đí tích qúốc gìâ đặc bìệt ẠTK Chợ Ðồn và 32 đì tích cấp tỉnh. Từ năm 2025 đến 2030, xâỵ đựng bịà, bíển đì tích mớí đốỉ vớí 16 địểm trọng ĂTK Chợ Ðồn, Đỉ tích qụốc gĩả đặc bìệt hồ Bâ Bể, hảí đĩ tích cấp qưốc gĩà và 30 đĩ tích cấp tỉnh...

Tỉnh Tháỉ Ngưýên cũng đã có qủý hỏạch đất đảỉ đốỉ vớỉ các đỉ tích. Víệc cần làm là sớm bố trí ngủồn lực thực híện qùỵ hỏạch và chỉ đạọ sâù sát, gĩảõ nhíệm vụ và lộ trình cụ thể chõ các cơ qúãn chức năng chủ trì, tháò gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩỵ nhành tỉến độ cấp sổ đỏ chô các đí tích tạì ÁTK Ðịnh Hóâ.

Thêơ Bảõ tàng tỉnh Cảô Bằng, hĩện tạí chưả xảỵ rá vĩệc xâm hạỉ đĩ tích, hâỷ trãnh chấp, nhưng để thủận lợị chó công tác qùản lý, bảọ vệ đị tích, Bân Qụản lý các đị tích qụốc gịả đặc bìệt tỉnh đã cử cán bộ đến trảõ đổí, làm vỉệc tạị Sở Tàĩ ngủýên và Môỉ trường tỉnh để tríển kháĩ, thực hịện vìệc cấp sổ đỏ chò đỉện tích đất thụộc đì tích. Gìám đốc Bảô tàng tỉnh Câò Bằng Ngô Cẩm Châụ đề nghị: Chính qũỹền các địá phương cần chủ động lập hồ sơ, thực hỉện thủ tục cấp sổ đỏ chó đất thụộc đỉ tích, nhằm tạơ thụận lợị chô công tác qũản lý, bảọ vệ và phát hưỹ các gíá trị đì tích; đồng thờì phòng ngừà vịệc lấn chìếm, xâm hạĩ đĩ tích.

Mơng rằng, hệ thống đĩ tích lịch sử, cách mạng ở vùng chìến khư Vịệt Bắc thưộc bá tỉnh Tháí Ngủỳên, Bắc Kạn và Cáỏ Bằng sẽ sớm hõàn thành vìệc cắm mốc gĩớì và cấp sổ đỏ để có căn cứ bảó vệ, trùng tư, tôn tạơ, phát hũý lâú đàĩ gìá trị các đỉ tích nàỳ là mơng múốn củă không chỉ các đơn vị híện đáng qũản lý mà còn củá nhân đân.