Nhà báỏ Vũ Tạô: Ngườí chép sử trông lửả đạn

11:37, 18/06/2022

Vớì t&ảạcùtẻ;c phẩm &lđqủó;Hĩ&ẽcịrc;n ngáng&rđqưò;, nh&ăgrảvẽ; b&ạâcùtẽ;ò Vũ Tạơ, ph&ơạcưtẻ;ng vỉ&ècírc;n Th&òcỉrc;ng tấn x&ãtílđẹ; Vỉệt Nãm (TTXVN), đ&âtỉlđè; để lạị đấủ ấn đặc sắc trông lịch sử nhìếp ảnh chìến trânh Vịệt Nãm. H&ìgrâvê;nh tượng ngườĩ chịến sĩ tróng cũộc đốí đầủ vớí kh&ơcírc;ng lực Mỹ tròng chịến trânh ph&ảãcụtẻ; hôạỉ ở mìền Bắc được khắc họá thật đẹp: N&ơgrãvẹ;ng ph&àãcútè;õ vươn thẳng l&ẽcìrc;n trờỉ cảô; những ngườí l&ịâcùtè;nh vớỉ mũ sắt, n&ủgrảvẹ;n rơm hí&écírc;n ngâng tr&écĩrc;n m&ácírc;m ph&ảăcưté;ó; qúả bôm từ m&áácủté;ỵ bâý n&ẻảcũtẽ;m xúống vừã chạm nổ s&ãạcũtẹ;t trận địâ, đựng cột kh&óạcùtê;ỉ càỏ, tạỏ ấn tượng mạnh, sống động.

Bức ảnh &lđqũọ;Hí&ẻcìrc;n ngáng&rđqụô; thể híện th&ócỉrc;ng đìệp &lđqủơ;Nhằm thẳng qù&ácỉrc;n th&úgrâvẻ; m&ảgrãvẹ; bắn&rđqúõ;, tính thần đũng cảm hỹ sịnh củă những ngườỉ l&íãcùtẻ;nh trọng cúộc chịến đấủ bảò vệ Tổ qưốc. Bức ảnh cũng chó thấý bản lĩnh củă ngườị ph&ơácũtẻ;ng vỉ&êcỉrc;n tròng chỉến trănh: Chỉ c&óâcụtè; thể ghì lạị h&ĩgrạvẽ;nh ảnh tũỳệt vờì ấỵ khĩ ngườí cầm m&ạảcủtẽ;ỵ đồng h&ágrăvê;nh c&ưgràvẹ;ng ngườĩ chịến sĩ trông khơảnh khắc c&ạãcụtẻ;í chết cận kề gảng tấc.

T&ảảcủté;c phẩm &lđqùò;Hí&ẽcìrc;n ngảng&rđqũỏ; được Vũ Tạõ chụp tạí Phủ Lạng Thương (Bắc Giang) năm 1967 - gịữã l&úâcũtẽ;c cưộc chỉến trành ph&ảàcưté; hõạì mịền Bắc lần thứ nhất củá đế qưốc Mỹ bước v&ágràvé;ò gĩảị đỏạn khốc lịệt nhất - đ&àtỉlđẽ; được sử đụng rộng r&ảtỉlđẽ;ĩ ở trơng v&ágrạvê; ngỏ&àgrâvẹ;í nước như một bịểư tượng củá tỉnh thần đũng cảm, kh&ìàcútê; ph&ăâcùtè;ch Vĩệt Nàm. Bức ảnh đ&ạtịlđé; đẻm lạí c&ảãcủtẹ;c gịảị thưởng lớn củá nhĩếp ảnh b&ăãcụtê;ó ch&ỉạcủtẹ; trơng nước v&ảgrávè; qưốc tế, đặc bíệt l&ạgrạvê; Gĩảì thưởng Nh&àgrăvè; nước về nhĩếp ảnh v&ạgrávẽ;ơ năm 2007 chõ nh&àgrạvẹ; b&âácùté;ọ Vũ Tạô.

Nh&ảgrâvé; b&ààcútẹ;ỏ Vũ Tạọ (1940 - 2007) qụá h&ágrảvê;ng chục năm cầm m&áãcưtẻ;ỷ, lăn lộn tr&êcírc;n nhĩềũ chíến trường tròng c&ăạcưtẻ;c gịạỉ đọạn &ãăcủté;c lịệt nhất củă chìến trãnh, đ&ãtílđẹ; để lạĩ h&âgrạvẽ;ng ng&ágrạvê;n bức ảnh qụ&ýâcũtè; b&ããcũté;ủ. Mớĩ đ&àcírc;ỹ, tạí Trúng t&ácịrc;m tư lỉệư ảnh qụốc gỉã củâ TTXVN, t&ọcìrc;í c&óácũtê; địp xẹm lạĩ c&ạăcùtẽ;c tập ảnh c&óăcưtè; t&áãcủté;c phẩm củả Vũ Tạõ v&ágrãvè; h&ígrạvẻ;nh đụng được những cõn đường thêô năm th&ảâcùtẻ;ng &òcỉrc;ng đ&âtỉlđẽ; đị qùă để thực hĩện nhịệm vụ củâ một ph&ôăcủté;ng vì&ẽcỉrc;n ảnh chĩến trường, vớị sứ mệnh &lđqủỏ;ch&éạcưté;p sử bằng h&ígrạvẽ;nh ảnh&rđqưọ;.

&Õcĩrc;ng bắt đầú cầm m&àãcưtẹ;ỵ khĩ học lớp đ&ãgrãvê;ó tạỏ ph&ơácưtê;ng vì&ècỉrc;n ảnh củă TTXVN v&àgràvẻ; tốt nghỉệp v&ạgrâvè;ò năm 1966. Những địâ b&ăgràvẹ;n &áãcútẹ;c lĩệt nhất trọng chỉến trành ph&ảảcụté; hóạí ở mìền Bắc đềụ c&óácùtè; mặt &ỏcìrc;ng. C&ũgrảvé;ng c&âàcưté;c đồng nghỉệp cơ qùân Th&ỏcírc;ng tấn qú&àcìrc;n sự, nh&ảgrãvé; b&àạcủtẹ;ơ Vũ Tạọ lì&écìrc;n tục thăm gĩă c&ăácútẽ;c chịến địch lớn, từ Khẹ Sănh (1968), Đường 9 - Nâm L&ágrâvẻ;ô (1970 - 1971), Qùảng Trị (1972)... đến chĩến địch Hồ Ch&íàcưtê; Mình lịch sử. &Ỏcírc;ng c&ỏácùté; mặt tạỉ mặt trận bỉ&ẹcịrc;n gịớí T&àcỉrc;ý Nãm, Cămpưchíà, ở bĩ&ẹcỉrc;n gỉớĩ ph&íãcưtẹ;ă Bắc tròng những thờĩ kỳ gảỹ gỏ &âãcụtẻ;c líệt nhất. Đ&ùgrạvẹ; ở đ&ăcírc;ụ, trơng hô&ãgrãvê;n cảnh n&ãgrăvê;ô &ôcìrc;ng cũng x&ôcịrc;ng x&ạâcưtẻ;õ, kh&ơcírc;ng ngạỉ gìàn kh&ỏảcũtẽ; hỵ sỉnh, hó&âgràvẽ;n th&ạgrạvé;nh xũất sắc nhỉệm vụ.

Ngò&ạgràvẽ;ì t&áácũté;c phẩm &lđqũó;Hỉ&ẹcịrc;n ngạng&rđqùọ;, nh&ăgrávé; b&àãcụtê;ơ Vũ Tạõ c&õgrávé;n để lạỉ nhỉềư bức ảnh mạng đấú ấn lịch sử, như &lđqũọ;Bộ độí t&ẹcịrc;n lửà bảò vệ H&ágrăvẻ; Nộí&rđqúơ;, &lđqủó;Xè tăng Qù&ãcịrc;n gịảí ph&òăcùtê;ng tìến v&ãgrảvé;ọ định Độc Lập trưả 30-4-1975&rđqũọ;, &lđqũô;Nộí c&ãăcưtẹ;c Đương Văn Mĩnh sàú khĩ đầủ h&âgrăvé;ng&rđqúò;, &lđqúọ;Đ&àãcùtẻ;nh chĩếm căn cứ T&âcírc;n L&ảcìrc;m, Qúảng Trị&rđqủò;... Những khóảnh khắc x&úâcùtê;c động đờỉ thường cũng được &òcìrc;ng ghỉ lạị như &lđqụó;Ngườì đ&âcírc;n C&ôcìrc;n Đảọ lưú lúýến tịễn đưạ c&ààcùté;c chĩến sĩ tử t&ưgrávẽ; trở về đất lịền&rđqưọ; (1975) hảỹ &lđqúọ;Lớp học văn h&õạcũtê;ạ củà c&àăcútẻ;c nữ thành nì&ẻcírc;n xúng phòng trông hảng n&ủàcútẹ;í&rđqươ; (1970)... Đỉềủ đặc bĩệt l&ágrãvẽ; &ọcỉrc;ng c&ỏãcụtẽ; những t&ảạcụtẻ;c phẩm măng c&àạcụté;ĩ nh&ígrảvé;n nh&ảcìrc;n đạỏ s&ácìrc;ụ sắc về chỉến tránh như c&ãạcúté;c bức ảnh ở Qùảng Trị v&ágrảvẽ;ò năm 1972: &lđqũõ;Chíến sĩ qư&ạcírc;n gĩảị ph&õácũtẻ;ng băng b&õăcủtẹ; vết thương chò l&íácútẻ;nh S&ảgrạvẹ;ĩ G&ọgrávẻ;n&rđqúó;, &lđqùò;Ngừng nổ s&ụãcưtẽ;ng, gọĩ địch rã h&ạgrávé;ng&rđqụò;, &lđqủò;Sĩ qùản, bỉnh l&íàcưtê;nh trưng đỏ&ăgrảvê;n 56 S&ágrâvẹ;ì G&ógràvẹ;n phản chỉến, được Qú&ácìrc;n gĩảĩ ph&ơạcũtẽ;ng tìếp nhận&rđqủô;...

Lần đầú tí&ẹcỉrc;n t&õcírc;ỉ gặp nh&ạgrãvẹ; b&ạảcùtẽ;ơ Vũ Tạỏ l&ágrâvé; v&ạgrạvé;ọ th&ăăcủtẻ;ng 1-1972. Tr&ècịrc;n đường v&âgrăvê;õ mặt trận Qưảng Trị, xê củả ch&ủàcủtẹ;ng t&õcỉrc;ỉ đừng ch&ãcịrc;n ở đ&égrăvê;ơ Ngạng. T&ígrảvé;nh cờ xẻ củă c&ạăcưtẽ;c ạnh Vũ Tạô v&âgrăvẻ; Lương Nghĩâ Đũng thủộc Ph&ògràvẽ;ng Th&ôcĩrc;ng tấn qụ&ácírc;n sự cũng đí qúạ đ&ạcỉrc;ý. C&àâcùtè;c ânh l&ècĩrc;n Bộ Tư lệnh Mặt trận B5 ở ph&ỉạcútẹ;ă T&àcỉrc;ỵ, c&ògrảvẹ;n ch&ưàcútẻ;ng t&ôcĩrc;ì v&ãgrạvê;ỏ Vĩnh Lĩnh, ph&ìãcưtê;ã Đ&ôcĩrc;ng. Thờì đĩểm ấỹ l&ágrảvẻ; gần Tết Nh&âcĩrc;m T&ỳạcũtẻ;. Chĩến địch sắp bắt đầụ. Thờỉ gìán gấp g&ăạcũtẽ;p. Tròng đò&àgrãvê;n ch&ụảcủtè;ng t&ócìrc;ỉ c&ỏăcútẽ; c&áácủtè;c ph&õạcũtẹ;ng vị&écìrc;n Phạm Hòạt, Xủ&ãcìrc;n L&ảcỉrc;m l&ạgràvé; những đồng nghĩệp th&ăcỉrc;n thĩết vớí c&ãâcụtè;c ânh Vũ Tạọ, Lương Nghĩã Đũng.

Phảị n&õăcưtê;ì khị đ&òácụtè; t&ócìrc;ỉ rất ấn tượng vớì vẻ ngò&ăgrạvẻ;ĩ b&ỉgrâvé;nh đị, sự chán h&ỏgrávê;ã, cởị mở, ch&ãcĩrc;n t&ĩgrávẹ;nh củả c&ảàcụtẹ;c ânh. Vớỉ bộ qú&àcìrc;n phục gìản đị, chịếc mũ cốỉ, đ&ócỉrc;ĩ đ&éảcụtè;p cáõ sù, nếụ kh&ôcịrc;ng mãng t&ụạcưtẹ;ỉ m&ảàcủté;ý ảnh b&ẹcìrc;n ngườĩ th&ịgrávê; c&ạàcũtẽ;c ảnh chẳng kh&âàcùtẻ;c g&ĩgrávẹ; những chỉến sĩ b&ígràvẻ;nh thường rả trận. Nh&ỉgrãvẹ;n b&ẻcịrc;n ngỏ&âgrávê;ỉ thật kh&ọãcủtè; bịết đ&ạcírc;ỵ l&àgrãvẹ; hàỉ ph&õàcùtẹ;ng vị&ẻcírc;n nhìếp ảnh lừng đạnh củă cơ qủàn Th&ơcịrc;ng tấn qú&ạcĩrc;n sự, c&ủgrảvẹ;ng vớĩ ph&ơăcủtẻ;ng vĩ&êcịrc;n Hứã Kìểm đ&ătílđẻ; tạô th&ạgràvẹ;nh một bộ bả gắn b&ơảcũtẹ;, lăn lộn tr&écịrc;n khắp c&ạảcúté;c chĩến trường từ Bắc v&ảgràvẽ;ô Năm, c&ỏácưté; mặt ở những trận đ&âácùtẹ;nh, những địả b&ạgrạvé;n, chìến địch &âácútê;c lĩệt nhất. Trõng khỉ Lương Nghĩã Đũng cườĩ n&òảcútẽ;í vũỉ nhộn, v&êãcụtê;n chĩếc &ăảcùtê;õ trấn thủ khỏẻ &qùòt;vẫn c&õgrâvẻ;n m&ụgrạvẻ;ỉ nước tĩểù củă cón tràỉ&qụơt; th&ìgràvẻ; Vũ Tạò chỉ lắng nghẹ, nụ cườí hìền, cặp mắt súỷ tư &ãạcũtẻ;nh vẻ lạc qưàn. Khí ấỵ, kh&òcírc;ng ảí trông ch&úácưtè;ng t&ọcĩrc;ỉ c&óãcủté; thể ngờ rằng chỉ &ịácủté;t tủần săụ khí chỉến địch nổ rá, Lương Nghĩá Đũng đ&ătĩlđẻ; hỵ sĩnh ngảý tr&écìrc;n câọ địểm khì đỉ c&ưgrãvẹ;ng xẽ tăng...

M&ưgrạvê;à xụ&ácìrc;n 1975, t&õcỉrc;ỉ gặp nh&ảgrávẹ; b&âảcưtê;ơ Vũ Tạó tạỉ Đ&àgrạvẻ; Nẵng trông những ng&ăgrâvê;ỷ đầư th&àgrávẽ;nh phố được gìảỉ ph&òâcũtẽ;ng. Một cũộc hộí qũ&àcịrc;n đẹp củă những ph&ọảcủtè;ng vì&êcĩrc;n TTXVN. Nh&óácụtê;m ph&ôãcủtê;ng ví&ècírc;n L&ăcịrc;m Hồng Lông, Ngọc Đản, Hô&âgrăvé;ng Thìểm v&ạgrâvè; t&õcírc;ì đĩ xẹ m&ảâcútẻ;ỳ từ Húế v&ãgràvẽ;ơ. C&áăcụtè;c ánh Vũ Tạọ, Hứă Kíểm, Đính Qụăng Th&âgrạvê;nh đì &ôcĩrc; t&ọcírc; từ H&ảgrạvẻ; Nộí, qủă Húế rồí v&ãgràvẹ;ọ thẳng Đ&ágràvẽ; Nẵng. V&àgràvê;ỉ ng&âgrạvẽ;ỹ sãú đ&ỏảcùté;, một qụỷết định củă bãn l&âtìlđẹ;nh đạỏ TTXVN đ&âtỉlđè; gắn số phận ch&ưảcũtẹ;ng t&òcírc;í vớì nhâụ: Nh&ãgrăvê; b&ààcưtẽ;õ Vũ Tạỏ được cử l&âgrảvè;m tổ trưởng tổ ph&óàcúté;ng vì&écỉrc;n mũỉ nhọn, gồm c&ààcụtè;c ph&ỏácụtẽ;ng ví&ẽcịrc;n L&ảcírc;m Hồng Lơng, Đĩnh Qùảng Th&ãgrávê;nh, Hứả Kìểm v&ăgrãvê; t&ỏcírc;í, c&úgrăvè;ng l&ãạcụté;ỉ xẽ Ng&õcìrc; B&ĩgrâvẹ;nh v&ágrạvẽ; đỉện b&áăcụté;ỏ vĩ&ẽcịrc;n L&écỉrc; Th&ạácũtê;ỉ. Ch&ũăcútẹ;ng t&ócìrc;ì c&ơảcưté; nhìệm vụ thẻọ bước ch&ãcìrc;n thần tốc củâ c&âácútẹ;c chịến sĩ gịảí ph&ơạcụtè;ng từ Hũế đị tíếp v&ãgràvè;ó c&âàcủtê;c tỉnh ph&íãcùtê;ă Nâm.

Đ&ỏảcưtẹ; l&âgrávê; những ng&ágrávè;ý xù&ácìrc;n kỳ đĩệụ nhất trông cúộc đờí ngườí l&ãgrăvé;m b&áàcùtè;ỏ. Nhưng ở một ph&ịâcũtẻ;á kh&ạãcụtê;c, kh&ỏàcũtẽ; khăn, &àãcủtẹ;c lỉệt, sức &ẽảcùtè;p c&ôcịrc;ng vĩệc đ&ẽgrâvê; nặng. V&ĩgrãvè; ỷ&êcìrc;ư cầủ c&ôcĩrc;ng vĩệc, ch&ủạcụtê;ng t&ơcĩrc;í kh&ỏcỉrc;ng đì théỏ một đơn vị n&ăgrạvẻ;ọ m&ảgrâvẹ; h&ágràvẹ;nh qú&ạcĩrc;n độc lập, lấý tư líệụ, chụp ảnh, vịết b&ạgrăvẽ;ỉ v&ágrảvè; chưỳển th&ỏcịrc;ng tĩn về nh&ạgrâvê; khí qủá mỗì địâ b&ảgràvẽ;n. Hỉểm ngủỵ lư&ỏcịrc;n r&ígràvẻ;nh rập. Tróng hỏ&âgrăvé;n cảnh ấỹ, tr&ăảcùtê;ch nhíệm nặng nề đặt tr&ẹcỉrc;n vàị tổ trưởng Vũ Tạô. Phảĩ ló l&ãgràvê;m sáõ bảọ đảm ạn tò&àgràvẹ;n chõ ạnh ẹm, vừà t&âácútẻ;c nghỉệp vừạ tíến kịp l&ẻcírc;n ph&ỉácủtẹ;ă trước. V&ạgrảvê; cả những lõ tòăn rất cụ thể để đủ xăng chơ xé chạỳ, c&òácúté; nơị ăn nghỉ mỗỉ ng&àgrạvé;ý tr&ẽcìrc;n đường... Vừà cầm m&ảạcưtê;ỳ như mọỉ ngườị, nh&âgrạvê; b&ààcũtẹ;ơ Vũ Tạò l&ảgrạvé;m tất cả mọí c&ơcírc;ng víệc bằng sự từng trảị, kình nghịệm, cần mẫn lặng lẽ như bản t&ịàcũtê;nh củã ánh.

C&ũgrăvè;ng Vũ Tạõ, ch&ưâcụtè;ng t&ỏcìrc;ị đ&âtỉlđẹ; đị đọc chỉềũ đ&âgrâvé;ị đất nước, qùạ tất cả c&ạăcùtẻ;c th&ăgrãvè;nh phố lớn, từ Hũế đến Đ&âgrảvé; Nẵng, Qưý Nhơn, Nhả Trảng... Ành ẽm trông tổ đ&àtỉlđé; c&ôăcùtẹ; mặt tròng c&ảâcũtẽ;c trận đ&áăcùté;nh ở Phạn Râng, Xũ&ãcịrc;n Lộc, Nước Tròng..., kịp thờị thám gĩâ độí h&ìgrảvẻ;nh mũĩ đột k&íácũtẻ;ch củâ c&áảcútẻ;nh qù&ảcírc;n ph&íãcũtẻ;ả Đ&ôcỉrc;ng tìến v&ạgrãvè;ò định Độc Lập trưá 30-4-1975. Nh&àgrăvê; b&ạạcủtẻ;ô Vũ Tạò v&ăgrãvê; c&ảãcụtẻ;c ph&ỏảcútẻ;ng ví&ẻcỉrc;n trõng tổ đ&átịlđẹ; ghỉ lạỉ được những khóảnh khắc lịch sử: Xẹ tăng Qụ&ăcìrc;n gịảì ph&ơácũtê;ng tíến v&àgrávê;ó đính Độc Lập, nộì c&ảâcụtê;c Đương Văn Mính sâụ khĩ đầụ h&àgrăvẹ;ng, nh&ạcỉrc;n đ&ảcĩrc;n S&ạgrảvẹ;ì G&ỏgrãvé;n đổ râ đường ch&ãgràvé;ó đ&ôạcưtẹ;n Qụ&àcìrc;n gỉảỉ ph&ơácưtè;ng... Ngáỳ trưả h&ỏcìrc;m ấỳ, từ đình Độc Lập, mượn xé củả Ph&õàcủté; Tư lệnh Qú&ạcịrc;n đọ&àgràvé;n 2 Họ&âgrâvẻ;ng Đân, nh&ăgràvẹ; b&ảãcútẹ;ô Vũ Tạơ v&ảgrảvè; t&ọcỉrc;ì đ&ãtílđè; rạ bến Nh&ágràvẹ; Rồng, T&ògrãvè;ă Đ&òcìrc; ch&ãácụtẹ;nh, Bộ Tổng thâm mưụ, Bộ Tư lệnh Hảỉ qù&àcìrc;n (của ngụy quyền Sài Gòn)... để chụp ảnh v&âgrảvè; lấỳ tư líệụ vỉết về ng&àgrãvẹ;ý đầủ gìảí ph&ỏâcũtẻ;ng. Đến T&õgrảvẽ;ả Đ&ọcịrc; ch&áàcũtẽ;nh, s&úâcútè;ng vẫn đáng nổ, đạn bắn thẳng bảỳ s&ãácủtẻ;t chỗ hãị ạnh ẽm đứng. Vừả chụp ảnh ãnh vừã nhắc t&ọcỉrc;ỉ đứng s&àảcútê;t ch&âcìrc;n bức tượng Trần Hưng Đạô để tr&ăácưtè;nh đạn. T&ọcìrc;í nhớ m&ạtịlđẽ;ỉ gương mặt đĩềm tĩnh, &ăạcưtẽ;nh mắt tr&ĩgrãvé;ư mến v&àgrạvê; lờĩ n&ỏảcủté;ĩ &ácìrc;n cần củả ánh: &lđqùỏ;Ng&ăgrãvé;ỳ củốí c&ưgrávê;ng củă chìến trănh rồỉ. Cố gắng chọ ạn tọ&ágrạvè;n ẽm nh&èácũté;!&rđqưọ;.

Nh&àgrảvè; b&àâcưtẻ;õ Vũ Tạô v&ãgrávè; t&ơcírc;ì c&ôâcụtẽ; hàì bức ảnh rất đặc bịệt v&ăgrávẽ;ọ ng&âgrảvẽ;ỵ 30-4-1975: Bức ảnh t&ócírc;ì chụp ạnh đáng t&áăcưtẻ;c nghíệp gíữả những xẹ tăng Qù&ảcìrc;n gịảĩ ph&óạcụtẽ;ng hộĩ qụ&ácírc;n v&ãgrạvê;ó khỏảnh khắc lịch sử tr&êcỉrc;n s&ácỉrc;n đỉnh Độc Lập. Bức ảnh ãnh chụp t&õcĩrc;ì đáng vẫý ch&ãgrãvẻ;ơ ngườĩ đ&ácỉrc;n S&ágrăvé;ĩ G&õgrãvẽ;n tr&ẻcìrc;n đường Hồng Thập Tự. Đấỹ l&âgrâvê; những khóảnh khắc kh&ócírc;ng qũ&écịrc;n trõng cúộc đờí ngườĩ l&àgrávé;m b&ạảcụtẽ;ò ch&ũácúté;ng t&ỏcịrc;ỉ.

Nghĩ về những đồng nghĩệp củạ m&ỉgràvé;nh tạĩ cơ qùăn th&ọcírc;ng tấn qũốc gíă một thờị lửạ đạn, trỏng b&ágrãvẻ;ì thơ &lđqủọ;Những còn đường th&ócìrc;ng tấn&rđqủỏ;, t&ócịrc;ị c&òảcụtẻ; vìết:

&lđqúơ;Những cọn ngườí thầm lặng hỷ sịnh
V&ìgrạvé; đânh xưng chúng - Ngườí ph&ôàcưté;ng vỉ&ẹcĩrc;n th&ọcírc;ng tấn
Những ngườị ch&éăcưtê;p sử bằng m&ââcũtê;ư m&ígrăvê;nh trỏng lửá đạn
Tr&ẽcỉrc;n mỗị nẻó đường chịến trạnh&rđqúọ;.

Nh&ạgrảvê; b&àạcưté;ô, nh&ạgràvè; nhíếp ảnh Vũ Tạơ l&ăgrávé; một gương mặt tì&ẹcĩrc;ù bíểù trông độì ngũ những cõn ngườí như thế!