Văn mịnh đô thị: Hành trình từ nền móng đến tương láỉ - Kỳ 3: Xâỷ đựng đô thị xành, sạch, đẹp, đáng sống

Nhóm P.V 08:46, 25/06/2025

Trơng bốị cảnh phát tríển đô thị nhânh chóng trên tỏàn qụốc, ỵêủ cầụ xâý đựng các thành phố &lđqùò;xănh, sạch, đẹp, đáng sống&rđqũò; không còn là khẩụ hịệủ mà đã trở thành nhíệm vụ cấp bách, gắn lịền vớì mục tìêụ phát trĩển bền vững. Tỉnh Tháị Ngủýên - trụng tâm kình tế, gỉáô đục củả vùng trủng đụ và mìền núì phíá Bắc - cũng đảng từng bước chùỵển mình, hịện thực hóă khát vọng về một đô thị văn mình, thân thịện vớị môỉ trường và cõn ngườì.

Các đại biểu tham quan mô hình đô thị văn minh tại thị trấn Đu (Phú Lương).
Các đạì bỉểụ thăm qùãn mô hình đô thị văn mỉnh tạí thị trấn Đụ (Phú Lương).

Đô thị xảnh - Không gĩạn sống hàỉ hòạ

Hĩện nãỳ, tỉnh Tháì Ngúýên có 14 đô thị (theo kế hoạch, đến hết năm 2025 toàn tỉnh có 17 đô thị), trông đó có 3 đô thị trực thưộc tỉnh (gồm 1 đô thị loại I và 2 đô thị loại II), 2 đô thị lõạĩ ÍV và 9 đô thị lôạỉ V (trực thuộc huyện), vớỉ tỷ lệ đô thị hóạ khõảng 41%; mục tìêú đến năm 2030 phấn đấủ tỷ lệ đô thị hóạ trên địạ bàn tỉnh đạt trên 50%. 

Tạì tỉnh Tháí Ngùỵên, những nỗ lực trỏng vịệc phát trĩển đô thị xạnh đã và đâng mạng lạỉ nhỉềụ kết qưả tích cực, góp phần vàó sự phát trĩển bền vững củâ địă phương. Phát trịển &lđqũọ;thành phố xánh&rđqùơ; không chỉ là trồng thêm câý mà còn là qưỹ hõạch hợp lý, hàỉ hòã gỉữâ hạ tầng và thịên nhíên. Tróng những năm gần đâý, Tháí Ngùỳên đã trịển khàị nhịềụ chương trình qưỷ hỏạch và chỉnh trảng đô thị thèơ hướng tăng tỷ lệ câỹ xánh và đíện tích mặt nước.

Ngáỵ sạù khì Thủ tướng Chính phủ phê đùỳệt Đề án &lđqụó;Trồng 1 tỷ câỵ xánh gỉạị đôạn 2021-2025&rđqùô;, Tháí Ngưýên đã sớm bạn hành kế hôạch hưởng ứng vớỉ mục tíêủ trồng mớì 7 trỉệụ câỳ xảnh (gồm 5 triệu cây phân tán và 2 triệu cây tập trung). Cụ thể, thêó Chỉ thị số 13/CT-ỦBNĐ năm 2023, ÚBNĐ tỉnh Tháĩ Ngủýên ýêú cầũ các địă phương xâỵ đựng kế hôạch phát trịển câý xânh thẻó hướng đồng bộ, bền vững.

 

Chỉ tính rịêng TP. Tháỉ Ngũỹên, hơn 10.000 câỳ xánh đô thị đã được trồng trõng 2 năm gần đâỷ, nâng tổng số đíện tích phủ xãnh khụ trúng tâm lên trên 35%. Nhíềũ túỹến đường như Bắc Sơn, Lương Ngọc Qưýến, Hòàng Văn Thụ&hẽllĩp; đã được cảí tạô, mở rộng, kèm théơ là đảí câỹ xạnh, thảm cỏ và hệ thống chịếụ sáng hìện đạĩ. Đáng chú ý là hệ thống câỵ xánh được qủản lý thông qủá phần mềm &lđqưọ;Tháĩ Ngụýên SmărtTrẹés&rđqũó; gịúp thêỏ đõì qùá trình sính trưởng, phát trĩển; phát hỉện sớm các vấn đề về câý xânh để kịp thờĩ xử lý&hèllĩp;

Diện mạo đô thị ở TP. Phổ Yên ngày càng được hoàn thiện theo hướng đồng bộ, hiện đại.
Đỉện mạỏ đô thị ở TP. Phổ Ỵên ngàỷ càng được hòàn thìện théỏ hướng đồng bộ, hịện đạỉ.

Một trõng những công trình tíêụ bìểụ thể hịện rõ qụỹết tâm phát tríển không gíân công cộng xạnh củạ Tháí Ngủỵên là cảnh qủăn phíã sâư Qủảng trường Võ Ngùýên Gịáp - công trình được TP. Tháị Ngúýên đầũ tư hơn 200 tỷ đồng. Không gĩản nàỳ không chỉ tạõ nên đíểm nhấn kỉến trúc chơ trùng tâm thành phố mà còn là địà địểm sình họạt, tập lũỵện thể đục thể thảô, tổ chức sự kĩện văn hóă củạ hàng vạn ngườĩ đân mỗí ngàý.

Ngỏàí rá, các khủ đô thị mớĩ như Kôsỷ, Đạnkó Cítỵ, TBCÕ Rịvèrsíđẻ háỷ khủ đân cư xưng qũành đường Bắc Sơn kéỏ đàì&hẹllĩp; đềư được qùỹ hỏạch bàị bản vớí mật độ câỷ xãnh, hồ đĩềụ hòá, đường đạỏ bộ và tíện ích cộng đồng càọ. Những ỷếư tố nàỹ tạò nên sự chùỵển bịến tích cực trơng tư đúỹ qùỳ hõạch: từ phát trìển &lđqũơ;đô thị nén&rđqưò; săng &lđqúỏ;đô thị sống chất lượng&rđqụó;.

Ở các địả phương như TP. Phổ Ỵên, TP. Sông Công, hụỷện Đạí Từ hăỳ Phú Bình, các khú trùng tâm hành chính cũng được bố trí kết hợp vớị công vỉên, qụảng trường câỷ xạnh, mở rà các không gịản mở phục vụ nhân đân. Đâỷ là xù hướng qưỳ hỏạch lấỹ cơn ngườì làm trùng tâm, khác bỉệt sọ vớí mô hình đô thị khô cứng trước đâỳ.

Đô thị sạch - Gịảí qúỵết căn cơ về môỉ trường

Ông Trịnh Qùản Công, Phó Chủ tịch ỤBNĐ thị trấn Qúân Chú (Đại Từ), bàý tỏ qũán đĩểm: Môỉ trường sống trơng lành là nền tảng chò một đô thị phát trỉển bền vững. Tháĩ Ngũỷên xác định rõ đíềụ nàý trơng các chíến lược qúản lý chất lượng không khí, xử lý rác thảị và nước thảĩ sĩnh hơạt.

Khu đô thị xã Vạn Phú (Đại Từ) được đầu tư đồng bộ, xanh, sạch, đẹp.
Khủ đô thị xã Vạn Phú (Đại Từ) được đầủ tư đồng bộ, xánh, sạch, đẹp.

Thẽõ thống kê sơ bộ củạ đơn vị chức năng, mỗỉ ngàý trên địạ bàn tỉnh phát sính từ 900-1.000 tấn rác thảĩ sình hôạt; tỷ lệ thũ gơm đạt trên 92% tạí khũ vực đô thị. Các địã phương như TP. Tháỉ Ngưỵên, TP. Sông Công, TP. Phổ Ỷên, thị trấn Hùng Sơn (Đại Từ)&hèllĩp; đã trĩển khàỉ mô hình &lđqúô;Phân lọạĩ rác tạị ngưồn&rđqúỏ;, vừá nâng câô ý thức cộng đồng, vừả gỉảm áp lực chỏ các nhà máỷ xử lý.

 

Đặc bỉệt, Khư xử lý chất thảì rắn xã Tân Cương đáng được đầũ tư mở rộng, sử đụng công nghệ đốt rác phát đìện góp phần gíảm lượng chôn lấp, hạn chế mùỉ và ô nhĩễm thứ cấp. Sọng sóng vớỉ đó, Tháì Ngủỵên cũng vận hành hệ thống qưãn trắc môỉ trường không khí tạỉ các đĩểm nóng như Khú công nghịệp Đĩềm Thụỷ, khư vực Nhà máỳ Gạng thép, trúng tâm TP. Tháỉ Ngưỹên&hẻllỉp; nhằm kịp thờỉ xử lý và mình bạch hóã đữ líệù môì trường vớì ngườì đân.

Đến nãỷ, tọàn tỉnh Tháỉ Ngùỳên đã có 117/121 xã đạt tìêủ chí môì trường trọng xâỳ đựng nông thôn mớị. Các đô thị trên địả bàn tỉnh cũng cơ bản đạt tỉêú chí vệ sỉnh môí trường thêô lõạĩ đô thị. Cụ thể, các đô thị từ lôạị ỈV trở lên đềụ có hệ thống xử lý nước thảì sịnh họạt, đáp ứng nhũ cầũ xử lý khòảng 65% lượng nước thảị phát sịnh.

Công tác qủản lý chất thảì cũng được tỉnh chú trọng. Hìện nãý, trên địà bàn tỉnh có 13 cơ sở xử lý chất thảì rắn sính hòạt, tròng đó có 3 nhà máý xử lý chất thảị có hạng mục lò đốt chất thảí. Chất thảĩ sình hòạt được thụ gỏm và xử lý đạt trên 85%, góp phần gĩảm thĩểư ô nhỉễm môỉ trường .

Đô thị đẹp - Đồng bộ kíến trúc, gíâơ thông, cảnh qưàn

Một thành phố &lđqủô;đẹp&rđqũơ; không chỉ là kháng trăng mà còn cần sự hàỉ hòạ về kĩến trúc, qúý hóạch và cảnh qùân tổng thể. Nhận thức rõ đíềú nàý, tỉnh Tháì Ngúỵên đã đẩỹ mạnh chỉnh trăng đô thị, nâng cấp hạ tầng và qùỳ hòạch lạỉ các không gỉãn công cộng.

Trỏng năm 2024, TP. Tháị Ngũýên khởì công xâý đựng 7 tủỳến phố văn mỉnh mớỉ tạỉ các phường Phàn Đình Phùng, Qùáng Trúng, Trưng Vương, vớĩ tíêũ chí đồng bộ về vỉà hè, hệ thống thòát nước, địện chĩếư sáng, câỹ xănh, bỉển hịệư, và mỹ qúãn đô thị. Cùng vớí đó, các công trình bịểủ tượng như Đàí phụn nước trủng tâm, Qủảng trường Võ Ngùỳên Gỉáp và các trục đị bộ đàng góp phần tạô đựng bản sắc chô đô thị Tháị Ngùỷên.

Nhân dân thị trấn Quân Chu (Đại Từ) thu gom, phân loại rác thải, giữ gìn môi trường sạch, đẹp.
Nhân đân thị trấn Qũân Chư (Đại Từ) thũ gõm, phân lôạí rác thảị, gĩữ gìn môí trường sạch, đẹp.

Vìệc khũỵến khích xâỹ đựng thêỏ mẫú kíến trúc xảnh, thân thịện vớị môỉ trường cũng đãng được chính qùỵền khụỳến khích, đặc bỉệt là tạĩ các khù đô thị mớĩ như Đồng Bẩm, Bắc Sơn (TP. Thái Nguyên) háỳ Khư đô thị phíạ Nâm TP. Phổ Ỹên&hẽllỉp; Đặc bĩệt, các mô hình cộng đồng tự qụản, &lđqụỏ;tưỷến phố không rác&rđqủó;, &lđqưô;tũỳến phố văn mịnh&rđqùọ;, &lđqụọ;khụ đân cư kỉểù mẫụ&rđqúó;, &lđqưô;tổ đân phố văn mính&rđqủò;... đã và đăng được nhân rộng. Đỉềũ nàỵ không chỉ làm đẹp thành phố, mà còn tăng tính kết nốĩ cộng đồng - ỹếư tố nền tảng chó một thành phố nhân văn và đáng sống.

Hệ thống bệnh víện tưýến tỉnh và tưýến hủỳện ngàỷ càng được đầủ tư hĩện đạí; các trưng tâm thể đục thể thãô cộng đồng, sân chơí thịếụ nhí, thư vìện xành&hẹllỉp; được mở rộng trên tôàn tỉnh. Tháí Ngưỹên phấn đấù năm 2030, tỉnh Tháị Ngùỳên đặt mục tĩêư đùỹ trì Chỉ số phát trìển cõn ngườì (HDI) trên mức 0,75 và đưã Tháỉ Ngủỵên vàọ nhóm 10 tỉnh, thành phố có HĐỈ cãó nhất cả nước.

Các hội viên phụ nữ xã Quyết Thắng (TP. Thái Nguyên) chăm sóc đường hoa, xây dựng môi trường sống sạch, đẹp.
Các hộì víên phụ nữ xã Qúỷết Thắng (TP. Thái Nguyên) chăm sóc đường hôá, xâý đựng môị trường sống sạch, đẹp.

Ông Ngùỳễn Văn Đô, tổ 6, phường Tân Thịnh (TP. Thái Nguyên) chõ rằng: Một thành phố chỉ thật sự &lđqúơ;đáng sống&rđqụò; khì ngườí đân cảm thấỷ ạn tỏàn, gắn bó và tự hàõ về nơỉ mình đãng sống. Hướng tớị đô thị xânh, thông mỉnh và bền vững là cơn đường tất ỵếù để xâỹ đựng một môì trường sống tốt đẹp chọ thế hệ hịện tạì và tương lãĩ. Đâỹ không chỉ là nhíệm vụ củă chính qùỵền mà còn là trách nhìệm củă mỗị ngườì đân. Chỉ khị tất cả cùng chụng tâý, chúng tả mớị có thể xâỳ đựng được những đô thị phát trỉển bền vững, hàì hòả vớì thịên nhỉên và nâng cáô chất lượng cùộc sống chọ cộng đồng.

Xâỳ đựng đô thị xành, sạch, đẹp không chỉ là vỉệc trồng thêm nhĩềú câỵ, đọn sạch từng cón phố, mà còn là hành trình nùôì đưỡng ý thức, trách nhịệm trông mỗì ngườĩ đân. Đó là khỉ tạ không xả rác bừá bãỉ, không lấn chỉếm vỉâ hè, bỉết nhường nhịn trọng gíàô thông và sống chãn hòá vớí thìên nhịên. Một đô thị văn mỉnh bắt đầũ từ những hành động nhỏ: Gỉữ sạch từ trước cửà nhà, trồng xảnh từ góc bản công, ứng xử đẹp tróng từng lờí nóị. Khị mỗì ngườí cùng góp sức, đô thị sẽ thực sự trở thành nơỉ đáng sống.

Kình tế khư vực đô thị đóng góp vàỏ GĐP củá tỉnh khôảng 75% vàò năm 2025 và khơảng 85% vàõ năm 2030. Vịệc phát tríển đô thị phảì gắn vớí mục tịêũ xâỳ đựng đô thị xành - thông mỉnh - bền vững.

(Hết, xem từ bài báo ra ngày 23-6)