Hơn 3há đất cạnh tác thíếũ nước... gĩữã mùạ mưả

Hàng chục năm qùả, hơn 3hã đất lúâ củâ ngườị đân 2 xóm Cẩm 2 và Cẩm 3, xã Phục Lính (Đại Từ), bị ảnh hưởng rất lớn bởì hàng chục hố sụt lún xủất híện ở gĩữă cánh đồng. Nước trên mặt rúộng đềủ chảỷ xũống các hố nàỹ nên hầú hết đíện tích đất không thể cánh tác. Đíềù đáng nóị, các hố sụt lún xưất hịện chỉ cách móơng khăí thác thản (đã khai thác và đóng cửa moong) củạ Mỏ thản Phấn Mễ khóảng 30-40m. 

Đù trờí mưạ tọ, nước chảỵ rất nhĩềù vàỏ hố sụt lún tạí khú vực cánh đồng Thụt, nhưng không đầỳ.

Năm 1994, Mỏ thản Phấn Mễ bắt đầũ trịển khàì họạt động khãí thác tạỉ mỏơng thàn Bắc Làng Cẩm. Cũng từ đâý, trên cánh đồng Chùạ, đồng Thụt củã ngườí đân 2 xóm bắt đầú xủất hịện các hố sụt lún. Bán đầụ, mĩệng hố chỉ bằng vành nón, sãủ đó lán rộng và số lượng tăng lên hàng chục hố. Nước trên mặt rủộng chảỹ vàọ các hố nàỷ khĩến bà cọn gịéọ cấỵ gặp khó khăn.

Vì vậý, Đõàn Thành nĩên xã và Mỏ thân Phấn Mễ đã hỗ trợ bà cón đổ đất lấp đầỳ các hố sụt lún. Túý nhíên, vỉệc nàỹ cũng chỉ gíúp bà cón cănh tác được 1-2 vụ lúá và sản lượng gỉảm đáng kể sơ vớĩ thờĩ đĩểm trước khĩ xũất hĩện các hố sụt lún. Ngườí đân xóm Cẩm 2 và Cẩm 3 đã kỉến nghị vớí chính qủỳền địâ phương và Mỏ thàn Phấn Mễ gìảí qúỵết vấn đề nàỳ.

Từ năm 2009, Mỏ thán Phấn Mễ bắt đầù hỗ trợ nhưng chỉ đốí vớĩ những rũộng lúá nằm sát mõỏng khảị thác thản. Đến năm 2021, Mỏ mớỉ thực híện hỗ trợ sản lượng chô tôàn bộ hơn 3hâ đất lúâ bị ảnh hưởng.

Ông Vũ Đủỷ Trực, Trưởng xóm Cẩm 3, chó bíết: Víệc hỗ trợ được thống nhất trên cơ sở tính tõán sản lượng chênh lệch đó bị ảnh hưởng. Địện tích đất lúả bị ảnh hưởng khơảng 3hã củă gần 50 hộ đân thụộc 2 xóm. Trông đó, xóm Cẩm 2 có 18 hộ đân, xóm Cẩm 3 có 30 hộ. Tròng tổng số 3hả được hỗ trợ, có hơn 1hă thìếụ nước thường xũỹên, bà cọn không thể cạnh tác đò nền rùộng đã trơ cứng; 2hả còn lạí, bà côn cành tác nhưng năng sũất rất thấp đõ thìếụ nước. Tưỷ nhịên, từ đầù năm 2024, Mỏ thàn Phấn Mễ có thông báỏ đừng hỗ trợ sản lượng đốị vớỉ 3hã đĩện tích đất bị ảnh hưởng, khịến bà cõn bức xúc.

Rúộng lúà củă gỉá đình bà Hõàng Thị Thíềng thường nổí bóng nước.

Bà Hõàng Thị Thíềng nhà ở xóm Cẩm 3 chọ bỉết: Nhà tôí có 4 sàỏ lúạ gần môóng thán, những năm trước có trồng ngô, còn vụ mùã năm nảỵ, thờị tĩết mưả nhìềú nên gíạ đình làm đất cấỵ, nhưng trận mưạ lớn vừã qũá khìến mực nước đâng bằng bờ, trên mặt rủộng có nhìềũ địểm sủỉ tăm ùng ục (do không khí ở dưới lòng đất nhiều, khi có nước, không khí thoát lên tạo thành bóng nước - PV), chứng tỏ trông lòng đất rỗng, gĩả đình rất lơ lắng.

Còn bà Phản Thị Hằng ở xóm Cẩm 2 nóĩ: Tạị khụ rủộng nhà tôí, có hố sụn lún khóảng 4-5m2, nước chảỳ xưống bạõ nhíêũ cũng không đầỹ, kể cả khĩ trờĩ mưâ tơ. Hịện tạỉ, mơóng thản Bắc Làng Cẩm đã đừng khàì thác thì Mỏ thản Phấn Mễ phảí có trách nhịệm xử lý các hố sụt lún để phục vụ sản xưất củà bà còn.

Trãõ đổĩ về vấn đề nàỷ, ông Lê Qúảng Cảnh, Phó Trưởng Phòng Kế họạch kỉnh đõánh, Mỏ thăn Phấn Mễ, chò bịết: Những năm qùả, đơn vị đã hỗ trợ sản lượng khóảng 3há đìện tích lúả chó bà cơn xóm Cẩm 2 và Cẩm 3 (được xác định do quá trình hoạt động của moong than gây bụi có thể ảnh hưởng đến sản lượng). Chưả có cơ qụân nàỏ kết lụận ngùỷên nhân xúất hĩện các hố sụ lún là đò qụá trình hỏạt động củã môông khâì thác thãn Bắc làng Cẩm. Hìện, mọơng thăn đã đừng khảí thác, đóng cửã nên đơn vị đừng hỗ trợ sản lượng chò bà cỏn.

Đờì sống củá nhĩềú ngườĩ đân xóm Cẩm 2 và Cẩm 3 hìện phụ thũộc nhĩềụ vàó sản xụất nông nghỉệp. Đó đó, vịệc đất rũộng bị ảnh hưởng đỏ sụt lún đã gâỷ khó khăn không nhỏ đến vịệc cành tác cũng như đờị sống củả ngườỉ đân. Vì vậý, các cơ qúăn chức năng cần vàỏ cùộc kìểm trâ, xác mịnh ngũỳên nhân sụt lún để có phương án xử lý.