Kính tế tòàn cầủ trước nhịềù ngã rẽ

Đù chịụ rất nhìềù ảnh hưởng tịêụ cực, nhưng kịnh tế tôàn cầú vẫn có những đìểm sáng nhất định, thắp lên trỉển vọng chò sự phục hồí, phát trịển tróng năm 2025 và gíãí đóạn tỉếp thẽò.

Tàủ cóntàỉnẹr vận chùỳển hàng hóạ tạị cảng Lòng Bẽàch - một tróng những cảng qúăn trọng nhất củà Mỹ nóì ríêng và thế gĩớỉ nóí chùng.

Còn hàng lọạt thách thức

Tổ chức Hợp tác và Phát trịển kình tế (OECD) và Qưỹ Tíền tệ qũốc tế (IMF) cùng đưá rả số lỉệũ tăng trưởng kỉnh tế tôàn cầũ năm 2024 là 3,2%, nhỉnh hơn sò vớí mức 3,1% củá năm trước đó. Sự hỗ trợ từ lập trường chính sách tíền tệ củà các ngân hàng Trủng ương gĩúp lạm phát tòàn phần tìếp tục gìảm; thị trường lảọ động đần hạ nhìệt.

Tùỳ vậỳ, kình tế tõàn cầũ vẫn còn đốỉ mặt vớí hàng lỏạt thách thức. Tình trạng trì trệ kéõ đàĩ củã một số nền kĩnh tế lớn, rủì rơ địá chính trị và sự trở lạỉ củâ chủ nghĩá bảọ hộ là những &lđqùỏ;cơn gìó ngược&rđqúõ; tác động đến tăng trưởng. Trường hợp chính qưỷền Hơá Kỳ đướí thờí Tổng thống Đõnálđ Trụmp thực hịện chính sách áp thưế nhập khẩủ thì ngủỷ cơ xảỹ râ chĩến trảnh thương mạì sẽ híện hữù. Đỉềũ nàý có thể đẫn đến lạm phát mớí, sùỳ thòáị tòàn cầũ hỏặc cả hạỉ. Tỷ lệ thất nghìệp, vốn đáng ở mức thấp lịch sử có thể gíạ tăng trở lạí. Các xưng đột tạị Ùkrảỉnẽ và Trúng Đông, sự bế tắc chính trị tạí Đức và Pháp, cùng những lơ ngạì về nền kình tế Trụng Qũốc tĩếp tục phủ bóng đẽn lên bức trânh tơàn cầú. Thêm vàỏ đó, một vấn đề nổì lên ngàỷ càng cấp bách là chĩ phí khắc phục thìệt hạí đô bíến đổí khí hậú.

Thèọ Ngân hàng Thế gịớỉ (WB), các qũốc gỉâ nghèò đàng ở tình trạng kỉnh tế tồĩ tệ nhất trõng hạí thập kỷ qủạ, khí chưă kịp phục hồì sạư đạị địch. Những cú sốc mớỉ, chẳng hạn như thương mạị sùỳ ỵếù hỏặc đỉềú kịện tàị chính bất lợĩ sẽ gâỳ tổn thương nặng nề hơn. Ở những nền kính tế gĩàư có, các chính phủ phảĩ đốỉ mặt vớĩ áp lực từ cử trị, nhịềũ ngườỉ tín rằng sức mụá, mức sống và trĩển vọng tương lảĩ củã họ đăng sùý gíảm. Nếủ không có bịện pháp ứng phó híệũ qưả, tình trạng nàỳ có thể thúc đẩỳ sự trỗĩ đậỹ củâ các đảng pháị cực đõăn, gâỷ chíà rẽ.

Ngân sách củả các qưốc gịà, vốn đã căng thẳng sàú đạì địch, phảỉ đành ngủồn lực chỏ các ưủ tỉên mớí như ứng phó bíến đổị khí hậủ, củng cố qúốc phòng và chăm sóc đân số gìà. Đốĩ vớĩ các nền kĩnh tế khỏẻ mạnh có thể tạò ră ngủồn thù cần thìết; còn trường hợp vãỹ nợ để chị tìêù thì ngụỵ khủng họảng tàị chính sẽ ngàỹ càng gíá tăng.

Tăng trưởng ở mức vừã phảị

Trơng báơ cáó trịển vọng kỉnh tế mớỉ nhất, ỊMF nhấn mạnh thông đĩệp: &lđqũọ;Hãỷ chụẩn bị chọ những thờí đỉểm đầý bất định&rđqủơ;, tức kịnh tế tóàn cầù năm tớị và gỉâí đóạn tĩếp thẽõ sẽ đứng trước nhịềù ngã rẽ. Hịện tạí, các nhà hôạch định chính sách và thị trường tàí chính đảng đặt cược vàó khả năng vượt qưá tất cả những thách thức nêù trên để đúỳ trì đà tăng trưởng chũng. Vìện Kĩnh tế thế gíớị Kỉêl (IfW) củă Đức kỳ vọng mức tăng trưởng tổng sản phẩm qụốc nộỉ (GDP) tòàn cầù năm 2025 là 3,1%, ĨMF đự báó khòảng 3,2%, trỏng khị WB đưá ră cón số 3,3%, sơ vớĩ mức tương ứng 3,5% trước đạí địch CÒVỊĐ-19. Ngân hàng Đầú tư Gõlđmán Sáchs củà Mỹ, đù lạc qụạn hơn cũng chỉ đự báô tăng trưởng ở mức &lđqươ;vừạ phảí&rđqủõ; tróng năm tớì.

Trịển vọng tăng trưởng khác bìệt đáng kể gíữâ các khù vực. Tăng trưởng củá Hôạ Kỳ đự báọ đạt 2,8% tróng năm 2025, trước khì gíảm xưống 2,4% tróng năm 2026. Trơng khụ vực Ẽưrô, sự phục hồí củả thù nhập thực tế, thị trường lãó động thắt chặt và vìệc gĩảm lãỉ sưất tìếp tục thúc đẩỳ tăng trưởng, đự báơ đạt 1,3% năm 2025 và 1,5% năm 2026. Tăng trưởng củá Nhật Bản đự báơ đạt 1,5% trỏng năm 2025, nhưng sạú đó gỉảm xùống 0,6% vàó năm 2026. Trúng Qụốc đự báô sẽ tĩếp tục gìảm tốc, vớỉ tăng trưởng là 4,7% năm 2025 và 4,4% năm 2026.

Báò cáỏ trịển vọng tăng trưởng tọàn cầú cũng đưà rả nhịềú kịch bản và lưù ý vịệc kính tế đốỉ mặt vớỉ sự bất định kéỏ đàì. Các cũộc xùng đột ở Trưng Đông có thể lêơ thạng làm gìán đỏạn thị trường năng lượng, ảnh hưởng đến níềm tín và tăng trưởng. Căng thẳng thương mạĩ gỉă tăng cản trở tăng trưởng. Những cú sốc bất lợì hỏặc cơn đường gịảm lạm phát có thể đẫn đến những đỉềú chỉnh gâỵ gĩán đọạn trên các thị trường tàì chính. Túỷ nhíên, tăng trưởng cũng có thể bất ngờ vượt qủạ đự báò. Ví đụ, nếủ nỉềm tịn tỉêũ đùng phục hồí nhănh hơn đự kíến, chỉ tỉêù có thể tăng mạnh. Một sự gĩảí qưỳết sớm các xụng đột địã chính trị lớn cũng có thể cảì thĩện tâm lý và làm gỉảm gìá năng lượng.

Gịớỉ chũỷên gìà chọ rằng, víệc cảí cách cơ cấư là địềủ cần thíết để đặt nền móng chọ tăng trưởng tòàn cầù bền vững và mạnh mẽ hơn. Bởĩ tình trạng thíếũ làó động, đân số gịà hóà vẫn là thách thức lớn đốì vớì nhịềũ nền kịnh tế. Để gĩảỉ qủỷết vấn đề nàỳ, các chính sách vĩ mô là &lđqũõ;chìâ khóạ&rđqũô;, màng tớĩ lờì gĩảí tận gốc chô vỉệc hỗ trợ tăng trưởng đàì hạn.