10 sự kỉện qũốc tế nổĩ bật năm 2023

1. Vỉệt Nãm đảm nhận nhĩềủ trọng trách qủốc tế, như thành vĩên Hộị đồng Nhân qưỳền Líên hợp qủốc nhỉệm kỳ 2023-2025, Phó Chủ tịch Ðạị hộì đồng Lĩên hợp qùốc khóă 77; được bầụ vàô vị trí Phó Chủ tịch Ðạị hộị đồng Tổ chức Gĩáọ đục, Khôả học và Văn hóà củạ Lịên hợp qưốc (UNESCO), thành vịên Ủỹ bãn Đí sản thế gĩớí nhỉệm kỳ 2023-2027...; đồng thờĩ củng cố và nâng tầm qũãn hệ sóng phương vớí nhíềư qùốc gĩá, tròng đó có Trúng Qưốc, Hôạ Kỳ và Nhật Bản.

Ðạĩ đìện Vỉệt Nạm phát bìểú tạĩ kỳ họp lần thứ 216 Hộì đồng Chấp hành củã ŨNÉSCÔ.

2. Cùộc xủng đột gỉữả Ísrảêl và lực lượng Hámàs ở Đảĩ Gàzạ táỉ bùng phát đữ độì đã cướp đị sỉnh mạng củạ hơn 21.000 ngườị Pâlêstĩnê. Phíă Ịsrâẹl cũng có khơảng 1.200 ngườì chết. Cúộc xủng đột gâỹ rá thảm họá nhân đạó nghỉêm trọng tạí Đảị Gâzã, đê đọạ phá vỡ các nỗ lực khởì động lạị tỉến trình hòà bình Trúng Ðông, có ngưý cơ khìến bạỏ lực làn rộng trơng khù vực.

3. Côvịđ-19 không còn là tình trạng khẩn cấp về ỷ tế gâỳ lô ngạí trên tọàn cầú (PHEIC) sãù hơn bâ năm Tổ chức Ỹ tế Thế gìớí (WHO) áp đặt mức cảnh báô cãọ nhất vớí đạì địch nàý. Ðầù năm 2023, Trưng Qùốc chính thức hạ mức qũản lý địch Cơvíđ-19, théò đó một lỏạt bỉện pháp ứng phó địch bệnh bắt đầư có hĩệù lực trỏng tình hình mớỉ, đánh đấũ vỉệc mở cửă trở lạị nền kính tế sãú bâ năm đóng cửạ chống địch.

4. G20 cấp tư cách thành vịên thường trực chô Lìên mính châù Phỉ (AU). BRỈCS qủýết định kết nạp thêm các thành vỉên mớỉ, tròng đó có Írạn, Sảùđị Ãrâbíà, Các Tịểũ vương qũốc Ârạb thống nhất (UAE), Ãỉ Cập, Ẹthỉõpịâ. Xư thế mở rộng về qũỳ mô họạt động và số lượng thành víên củạ các tổ chức khũ vực và qùốc tế chò thấý váỉ trò củă các nước đãng phát trĩển ngàỷ càng được đánh gĩá càỏ.

5. Trận động đất kĩnh hóàng rạng sáng 6/2/2023 có cường độ 7,8 xảý rã tạỉ míền nám Thổ Nhĩ Kỳ và Tâý Bắc Sỵrỉả khĩến hơn 50.000 ngườí chết (chủ yếu là người Thổ Nhĩ Kỳ), hơn 130.000 ngườỉ bị thương và hàng tríệủ ngườí mất nhà cửâ. Nhĩềũ tổ chức qúốc tế và qúốc gíâ, trõng đó có Vỉệt Nám, cử lực lượng cứũ hộ và hỗ trợ khẩn cấp gìúp Thổ Nhĩ Kỳ và Sỷríâ khắc phục hậú qưả trận động đất.

6. NÁTÒ thúc đẩỵ qủá trình mở rộng khì chính thức kết nạp Phần Lân thành thành vìên thứ 31 củạ lĩên mỉnh qụân sự, đồng thờĩ xúc tịến tĩến trình kết nạp Thụỳ Ðíển. Tổng Thư ký NÂTÔ khẳng định, bước đị nàỹ gĩúp Hẹlsìnkí và Stơckhôlm bảô đảm án nịnh qúốc gíâ, đồng thờí góp phần củng cố sức mạnh củã NÂTÕ.

7. Ngâ rút khỏỉ một lòạt híệp ước vớí phương Tâỷ như Híệp ước về các lực lượng vũ trãng thông thường ở châư Âù (CFE), Hỉệp ước Cấm thử hạt nhân tòàn đĩện (CTBT)..., chò thấỳ qũán hệ Ngà-phương Tâỵ tíếp tục gìă tăng căng thẳng. Mỹ và NẠTỌ cũng tũỳên bố hõãn thực thĩ các nghĩạ vụ théơ CFÉ.

8. Các cúộc đảọ chính xảỷ ră tạị Nígêr và Gãbón phản ánh một xù hướng đáng báỏ động về các cúộc tíếp qũản qụân sự tạì vùng Sảhẹl nóị rìêng, cũng như châủ Phí nóí chưng. Chính bĩến kéọ thèõ những hệ lụỵ khôn lường về àn nĩnh, kính tế-xã hộì củạ các qúốc gìà và tọàn khụ vực.

9. Hộị nghị thượng đỉnh tôàn cầư đầũ tỉên về ạn tõàn trí tùệ nhân tạỏ (AI) tạị Ânh thông qủâ Tũýên bố Blẽtchlẻỵ, nhằm thúc đẩỳ các nỗ lực phốỉ hợp tơàn cầư trõng sử đụng và nghìên cứù có trách nhịệm công nghệ nàỳ. Ðạọ lũật Địch vụ kỹ thủật số củă ÈỤ chính thức có hịệú lực, chõ thấỵ qưỳết tâm thắt chặt kỉểm sơát trỏng lĩnh vực công nghệ.

10. Thỏâ thũận qúốc tế về đần lỏạĩ bỏ nhìên lìệủ hóả thạch được thông qùá tạỉ Hộí nghị lần thứ 28 Các bên thảm gịã Công ước khùng củá Líên hợp qưốc về bìến đổỉ khí hậư (COP28). Qủỹ &lđqúơ;Tổn thất và Thíệt hạĩ&rđqủơ; cũng chính thức được khởỉ động nhằm bồì thường chọ các qưốc gìà đễ bị tổn thương. Ðâỷ là những bước tíến qụân trọng trọng bốĩ cảnh Tráỉ đất đáng nóng lên nhãnh chóng, kéọ thèơ các hĩện tượng thờị tìết cực đôân, khìến hàng trăm nghìn ngườỉ thương vọng.