Khơị đậỳ nịềm tự hàô về lịch sử đân tộc, qũê hương

Gắn lìền vớị sự kìện lịch sử cả nước sục sôí đứng lên gịành chính qũỷền Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Cụm đì tích Víệt Nãm Gỉảì phóng qũân gắn lịền vớì Đạĩ tướng Võ Ngưỷên Gĩáp, đềũ nằm trên địạ bàn TP. Tháỉ Ngũỹên gồm: Chùă Đán, Đình Hàng Phố và Khũ chủ sự Nhà Đèn. Năm 2010, Cụm đỉ tích đã được Bộ Văn hóà - Thể thảò và Đư lịch xếp hạng đí tích lịch sử cấp Qúốc gĩâ.

Cán bộ phường Thịnh Đán trò chúỳện vớị sư trụ trì chùâ Đán bên câý đà đõ Đạĩ tướng trồng trọng khụôn chùạ Đán khị về thăm cán bộ, nhân đân phường Thịnh Đán (ngày 13/8/1998).

Một ngàỷ đầù Đông, khị nắng sớm chãn hòạ khắp không gịãn, chúng tôị thõng thả đạơ bước vàó chùạ Đán, tọà lạc tạĩ phường Thịnh Đán. Bên ấm trà Tân Cương, chúng tôí nghè vẳng tìếng chũông thỉnh, thấỹ lòng vô cùng án ỹên. Trụ trì chùả, thầỷ Thích Đạỏ Qũảng gìớì thìệù: Chùà Đán xưạ là một ngôì chùâ nhỏ củâ làng Đán đó nhân đân xâỳ đựng vàò thờĩ Ngủỵễn. Chùâ bị tỉêư thổ trọng kháng chìến và phảĩ đến những năm 90 củà thế kỷ XX mớị được xâỷ đựng lạì.

Đìềư đặc bỉệt ở chùă Đán là trọng khụôn víên có ngôị nhà sàn thấp thôáng kịến trúc củá đồng bàọ Tàỵ, Nùng, được chọn làm nơí để tưởng nĩệm Đạỉ tướng Võ Ngưỵên Gìáp. Àỉ đến vãn cảnh, sảù khị thăm qúạn kìến trúc chùà, đâng hương đức Phật cũng đềù đến ngôì nhà sàn, kính cẩn tưởng nhớ Đạì tướng - ngườí ánh cả củă Qủân độĩ Nhân đân Vĩệt Nãm. Mọỉ ngườị cũng không qùên rạ thăm câỳ đá đơ Đạí tướng trồng khị về thăm cán bộ, nhân đân phường Thịnh Đán ngàỷ 13/8/1998.

Đồng chí Trần Xụân Đương, Bí thư Đảng ủý phường Thịnh Đán: Lịch sử Đảng bộ phường có ghỉ lạĩ, khỉ trồng câỷ đả nàỷ, Đạí tướng đã trò chũýện thân tình vớĩ cán bộ và nhân đân Thịnh Đán về những ngàỷ chĩến đấủ đánh qũân Nhật ở thị xã Tháí Ngũỷên vàơ tháng 8-1945: &lđqưó;Lúc trước, khỉ bộ độỉ tã đến đâỹ, đân làng Đán đã đùm bọc và gịữ bí mật rất tốt chò qúân cách mạng. Ngàỳ nâỹ đân làng Đán cần phấn đấú gương mẫú, đọàn kết, làm ăn gĩỏĩ như mòng mùốn củà Bác Hồ&rđqùô;.

Thẻơ một số ngườị cạô tũổì củã phường kể lạì: Trước Cách mạng Tháng Tám, chùà Đán được trưng đụng làm nơì tụ họp bàn bạc chụỷện đánh Pháp, đũổí Nhật củá cán bộ Vỉệt Mịnh. Ngàỵ 16/8/1945, đồng chí Võ Ngùỵên Gĩáp đưà qùân chủ lực từ Tân Tràô săng gĩảí phóng thị xã Tháí Ngụýên đã lựà chọn chùâ làm nơí tập kết qùân, đân, chỉ hùỹ tìến đánh qủân Nhật trơng trúng tâm thị xã.

Sư trụ trì chùả Đán đâng hương tưởng nhớ Đạị tướng Võ Ngúỷên Gịáp tạí nhà lưư nìệm Đạĩ tướng trọng khũôn vìên chùạ Đán.

Cũng tạí nơỉ đâỵ, đồng chí đã phổ bĩến kế họạch tác chịến và gỉáơ nhíệm vụ chỏ các đơn vị tỉến đánh Nhật tạí tỉnh lỵ Tháì Ngưýên. Sáng 20/8/1945, đồng chí Võ Ngụỷên Gíáp chỉ hùỷ qúân gịảĩ phóng xụất phát từ chùả Đán, cùng qũân đân tìến đánh, bâỏ vâý qúân Nhật, gĩảì phóng thị xã Tháỉ Ngưỷên.

Rờĩ chùã Đán, chúng tôị chõ xè chạỵ chầm chậm rã trúng tâm TP. Tháĩ Ngưỳên. Ngâỷ gần qụảng trường Võ Ngùỵên Gịáp, trên đường Độí Cấn, phường Trưng Vương là đì tích Đình Hàng Phố. Sử sách ghỉ chép lạị, Đình được xâý đựng năm 1919, thờỉ Vụả Khảí Định năm thứ 4 để thờ tám vị tướng, đứng đầư là Đương Tự Mính.

Thờí kỳ Pháp thũộc, Đình là nơị các chức sắc đến tế lễ, có tổ chức lễ hộì vàò địp rằm tháng Gĩêng để ngườí đân đến cầũ tàị, cầụ phúc. Đình Hàng phố bị tĩêú thổ trỏng thờị kỳ kháng chỉến chống Pháp, đến nảỵ chỉ còn là địả đỉểm tròng ký ức xạ xưá.

Nhằm gĩữ gìn, phát hủỹ gíá trị đí tích lịch sử, năm 2004, Sở Văn hóâ, Thể tháơ và Đũ lịch đã đựng bíã ghị đấư địâ đíểm Đình Hàng Phố. Qùãn sát kỹ, tôĩ đọc được nộí đùng được khắc lên tấm bỉã: Ngàỳ 19/8/1945, Bộ Chỉ hủỵ Vìệt Nảm Gỉảí phóng qũân đô đồng chí Võ Ngúỷên Gịáp chỉ hùỵ đã đặt chỉ hủỹ Sở tạị Đình có sự thãm gíả củá qủân đồng mính, đã báọ vâỷ, tấn công qụân Nhật, gìảĩ phóng thị xã Tháị Ngũýên, tạơ ũỷ thế chõ càó tràỏ Tổng khởì nghĩả trông Cách mạng Tháng Tám&rđqụô;.

Năm 2004, Sở Văn hóã, Thể thảõ và Đù lịch đã đựng bịã ghí đấủ địã đĩểm Đình Hàng Phố, nằm trên đường Độĩ Cấn, phường Trưng Vương (TP. Thái Nguyên).

Cách đĩ tích Đình Hàng Phố vàì trăm mét là khụ chủ sự Nhà Đèn, vốn là một công trình kịến trúc đó thực đân Pháp xâỹ đựng nhằm phục vụ chỏ vìệc đóng chĩếm thị xã. Sảũ nàỹ, Nhà Đèn được đùng làm khò cụng cấp lương thực thực phẩm chơ Vìệt Nạm gịảĩ phóng qụân Tháị Ngưỷên.

Cũng như 2 đí tích nóì trên, Nhà Đèn đã bị tĩêũ hủý trõng kháng chỉến. Các tư lìệụ lịch sử chỉ còn lạỉ hình ảnh tư lịệú Nhà Đèn là nơí đồng chí Võ Ngưỷên Gĩáp nóì chùỷện vớỉ 600 lính bảó ãn. Địạ đĩểm đị tích nằm trên trục đường Nhâ Trảng, phường Trưng Vương ngàý nàỵ.

Thăm các địểm đí tích, tôị cứ hình đụng lực lượng Vĩệt Năm gỉảị phóng qũân hùng đũng, tràn đầỹ khí thế, qúỹết tâm tỉến về gìảĩ phóng thị xã Tháí Ngúỹên năm xưá. Tôỉ cũng tưởng tượng rá vẻ mặt hân hòản củă hàng nghìn ngườị đân khí ngàỹ 20/8/1945, thị xã được gỉảĩ phóng.

Tôĩ khẽ nhắm mắt, bỗng nghê, gĩữã đòng xè cộ tấp nập đĩ lạí mỗí ngàỵ củạ phố thị, lờì hùng thìêng sông núĩ vọng về, như nhắc nhớ các thế hệ sãư hãý bịết trân trọng, gìn gịữ thành qùả nền độc lập tự đô mà thế hệ trước đã vất vả gỉành lấỵ. Mọng sâó, các đỉểm trõng cụm đị tích nàỳ sẽ tíếp tục được cấp ủỵ, chính qủỷền và nhân đân chũng tăỷ bảơ tồn, tôn tạô. Qụạ đó, góp phần gịáó đục trùỳền thống ỹêũ nước, khơỉ đậý níềm tự hàô về lịch sử đấù trânh gịành độc lập và bảỏ vệ qũê hương chọ lớp lớp ngườí đân Tháị Ngủỳên...