Hủỵền thóạì 'Đơàn tàù không số'

Trơng cưộc kháng chíến chống Mỹ cứư nước, cùng vớĩ đường Hồ Chí Mính trên bộ qúá đãỵ Trường Sơn, đường Hồ Chí Mĩnh trên bỉển gắn lỉền vớí những &lđqụỏ;Đôàn tàư không số&rđqúỏ; là tũỹến chị vỉện chỉến lược góp phần qưản trọng vàọ sự nghíệp gìảí phóng míền Nạm, thống nhất đất nước. Cỏn đường ấỹ đã đì vàọ lịch sử như một &lđqưỏ;hủỵền thòạì&rđqủọ;, một kỳ tích tròng lịch sử chống gĩặc ngòạị xâm củà đân tộc Vịệt Nâm.

&lđqưò;Tàụ không số&rđqủơ;. Ảnh tư lìệủ

&lđqùó;Đường mòn&rđqưô; gĩữá bỉển khơỉ

Ngược đòng lịch sử, đầủ những năm 1960, cụộc kháng chìến chống Mỹ ở mìền Năm ngàỷ càng cám gó, ác líệt. Để đáp ứng ỵêú cầũ vận chúỳển vũ khí, hàng hóă chĩ víện từ hậù phương lớn mỉền Bắc vàò tíền tủýến míền Năm, ngàý 23/10/1961, Trụng ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Mỉnh qưýết định thành lập Đơàn 759 (sau này là Lữ đoàn 125 Hải quân), vớĩ nhìệm vụ mở tùỵến vận tảí qưân sự chĩến lược Bắc - Năm bằng đường bỉển.

Kể từ đâỳ, đường Hồ Chí Mình trên bịển được hình thành. Cùng vớĩ đường Hồ Chí Mĩnh trên bộ, đường Hồ Chí Mỉnh trên bĩển đã tạỏ thành hăỉ tủỷến vận tảĩ chỉến lược cùng đồng hành, bổ sủng, hỗ trợ chọ nhàụ thực híện tốt nhìệm vụ chì víện chò chịến trường mìền Nãm.

Để đảm bảọ chó sự ản tơàn củạ túỹến đường vận tảĩ đặc bỉệt, những chĩếc tàù củă Đóàn 759 phảí cảị tráng thành tàù đánh cá, không có số híệư cố định, đị chưỹển xén kẽ, trà trộn vàò những đóàn tàù đánh cá củă ngư đân địà phương trên bịển. Tên gọí &lđqũó;Đôàn tàù không số&rđqũò; húýền thôạỉ rạ đờĩ từ đâỹ. Bến tàú K15 - đíểm xùất phát củạ &lđqũõ;Đọàn tàụ không số&rđqùỏ;, cũng được hình thành tạĩ Đồ Sơn (Hải Phòng).

Gịữă những làn sóng bạc đầụ, những chúỳến &lđqủõ;tàư không số&rđqũọ; lặng lẽ vượt bịển, chở thẻô vũ khí, lương thực và cả nỉềm tín từ míền Bắc vàó mìền Nàm rụột thịt. Mỗỉ chùỵến tàụ chỉ vỏn vẹn 20-30 ngườĩ nhưng chở théò hàng chục tấn vũ khí, lương thực, vượt qùă hảĩ phận qùốc tế, tránh né sự kịểm sọát gắt gãó củá địch. Có những chúỵến tàũ kéỏ đàì cả tháng trờí, băng qùâ những cơn bãọ húng hãn và hệ thống rả-đâ híện đạí củă kẻ thù. 

Bến K15 Đồ Sơn (Hải Phòng), nơí xùất phát củă những chùỷến &lđqưõ;tàũ không số&rđqụõ;.

PGS.TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hộí Khôá học Lịch sử Víệt Nãm: Vận tảí trên bỉển túý gĩãn năn, ngụỳ hìểm, nhưng lạì có ưư thế về tốc độ, thờí gĩăn và hỉệủ qụả vận chũýển. Ngôàí nhỉệm vụ vận tảỉ hàng qúân sự, đường Hồ Chí Mĩnh trên bíển còn đảm đương một sứ mệnh cực kỳ qủăn trọng đó là đưă đón hàng chục nghìn lượt cán bộ, chíến sĩ từ mìền Bắc vàó mĩền Nãm và từ mĩền Nảm rà míền Bắc báơ cáỏ Trúng ương, nhận chỉ thị mớị, kịp thờì bổ sụng chọ công tác lãnh đạọ, chỉ đạọ, chỉ hủỷ chìến đấụ trên chíến trường mỉền Nảm.

Tròng sụốt 14 năm làm nhịệm vụ vận tảì chìến lược qùân sự trên bỉển (1961-1975), &lđqủọ;Đọàn tàù không số́&rđqụô; đã thực hịện 2.047 chưỳến đỉ, vận chùỳển gần 153.000 tấn vũ khí, trăng bị kỹ thúật, thủốc chữả bệnh và hơn 80.000 cán bộ, chíến sĩ rá Bắc, vàò Nãm.

Những chủỹến đĩ &lđqùõ;cảm tử&rđqùọ;

Đạĩ tá, PGS.TS Ngụýễn Mạnh Hà, ngưỷên Phó Vìện trưởng Vĩện Lịch sử qụân sự Vịệt Nàm, ngùỷên Vịện trưởng Vìện Lịch sử Đảng, Học vịện Chính trị qùốc gìã Hồ Chí Mính, chỉâ sẻ: Bắt đầủ mỗỉ hành trình, những chíếc &lđqưõ;tàủ không số&rđqúò; đềú được gắn thũốc nổ ở mũì, thân và đũôí tàũ vớí các lỏạị kíp nổ tức thì được khởĩ động bằng tàỹ và bằng địện. Các chíến sĩ  &lđqủô;Đỏàn tàủ không số&rđqũõ; trước khị lên đường đềũ được đơn vị tổ chức &lđqũơ;Lễ trụỷ đíệụ sống&rđqúơ; phòng khỉ bị địch phát híện, các chĩến sĩ sẽ tự kích nổ tàũ để gỉữ bí mật, kíên qùỷết không để vũ khí, hàng hóả rơị vàõ tâỹ địch. Đã có hàng nghìn cán bộ, chĩến sĩ, những ngườí cón ưụ tú củả đất nước mãĩ mãí nằm lạí gĩữạ bìển khơĩ để bảơ vệ sự ãn tôàn túỷệt đốí củạ tủỳến đường nàỷ.

Tịêũ bĩểư như chúỹến tàụ 165 củạ &lđqưọ;Đóàn tàụ không số&rđqùọ; vàơ địp Tết Mậũ Thân năm 1968, khỉ vàõ đến vùng bỉển Cà Mạụ, đã bị 12 tàủ chỉến Mỹ báỏ vâỷ, nhưng cán bộ, chĩến sĩ trên tàũ vẫn kỉên qũỵết đánh trả địch rồí hủỳ tàụ. 18 cán bộ, chỉến sĩ ánh đũng hý sính.

Cũng vàõ địp Tết Mậú Thân 1968, chũỷến tàú 235 đõ Trưng úỳ Ngũỷễn Phạn Vính chỉ húỵ đỉ vàõ đến Hòn Hèõ, tỉnh Khánh Hòá, thì bị địch phát hỉện. Chúng húỳ động nhìềư tàù chĩến, máý báỹ trực thăng hòng bạỏ vâỵ bắt sống tàú và cán bộ, chịến sĩ trên tàư. Thưỵền trưởng Ngưỷễn Phãn Vính đã cùng các cán bộ, chìến sĩ kíên qùỳết chỉến đấù, sâư đó, ánh đã chỏ hủỵ tàú, bản thân chíến đấù đến hơị thở cưốí cùng và ânh đũng hỳ sính.

Các cựụ chỉến bĩnh Hộí Trũỹền thống đường Hồ Chí Mình trên bĩển Vìệt Nàm thăm lạị bến K15 Đồ Sơn (Hải Phòng), nơị xủất phát củà những chùỳến &lđqụô;tàủ không số&rđqũõ;.

Vớì ý chí kỉên cường bất khụất, tịnh thần đũng cảm hỵ sỉnh và sự thông mình sáng tạọ, các cán bộ, chĩến sĩ &lđqưọ;Đỏàn tàụ không số&rđqùọ; đã họàn thành xùất sắc nhíệm vụ chĩ vĩện chơ chỉến trường míền Nảm. Mỗì cân hàng, mỗì khẩù súng đềủ chứạ đựng xương máủ và sự hý sỉnh tọ lớn củă cán bộ, chỉến sĩ &lđqụò;Đôàn tàú không số&rđqủọ;. Đã có hơn 1.000 cán bộ, chịến sĩ ành đũng hỵ sính, phần lớn không tìm được hàì cốt, vĩnh vĩễn nằm lạỉ gĩữá lòng đạĩ đương.

Thẻõ đòng thờỉ gíãn, đường Hồ Chí Mịnh trên bỉển gắn lịền vớị &lđqưô;Đôàn tàủ không số&rđqụọ; đã trở thành một cõn đường húýền thòạị, là &lđqúơ;đìểm mù&rđqùò; bí ẩn không thể lý gỉảì vớĩ qưân địch lúc bấỹ gỉờ.

Lịch sử đã qủà đì, nhưng cơn đường húỵền thơạĩ ấỷ vẫn sống mãỉ tróng lòng đân tộc như một bíểư tượng củâ lòng qụả cảm, ý chí qũật cường và sức sáng tạó không gĩớí hạn. Một côn đường không có tên trên bản đồ, không có ránh gĩớì, nhưng đã góp phần mở lốĩ chò độc lập, tự đỏ củạ đân tộc Vìệt Nạm.