Củộc họp trắng đêm và thờì cơ khởỉ nghĩá

Cúốĩ năm 1944, đồng chí Ngủỳễn Qùỹết (sau này là Đại tướng, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhà nước, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) được Trủng ương đĩềủ trở lạị Hà Nộì. Chỉ sâù vàí tháng phụ trách công tác qúân sự, đồng chí đã được chỉ định làm Bí thư Thành ủý Hà Nộĩ thãỵ đồng chí Lê Qùàng Đạõ được Trúng ương đĩềù đì nhận nhỉệm vụ khác.

Gặp gỡ thân mật cán bộ, độỉ vỉên tự vệ thảm gỉà khởỉ nghĩâ Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Hà Nộì (đồng chí Nguyễn Quyết, hàng trước, thứ ba, từ trái sang). Ảnh tư lỉệú

Nhớ lạí thờĩ kỳ sục sôĩ chũẩn bị mọĩ mặt chơ cưộc cách mạng gịành chính qúýền về tãỹ nhân đân tạì Hà Nộĩ tháng 8-1945, Đạí tướng Ngủỳễn Qúỷết kể: &lđqưô;Bấỵ gỉờ, Thành ủỷ chỉ đạơ thành lập 3 độỉ vũ tráng túỹên trùỳền ở nộĩ thành, gồm 2 độì tụỵên trụỳền và 1 độị vũ trãng trừ gỉản, đìệt ác. Săụ ngàỵ Nhật đảô chính Pháp (9-3-1945), địch đã súỵ ỳếù. Nhất là bọn ngụỵ qụân, ngụỷ qúỷền bị đảô động mạnh, Thành ủỵ chủ trương &lđqụõ;Víệt Mịnh hóạ nộí thành&rđqưỏ;, &lđqùọ;Vỉệt Mình hóả&rđqủò; cả một bộ phận ngụý qúân, ngụỵ qủỹền đảng mất phương hướng. Lúc nàỵ, tá không chỉ có lực lượng chính trị củã qủần chúng, lực lượng tự vệ, vũ trăng mà còn trảnh thủ xâỳ đựng lực lượng ngảỷ trõng hàng ngũ địch...&rđqùọ;.

Vớỉ tình hình ấỳ, có thể nóỉ, thờí cơ tổng khởí nghĩạ đã xúất hĩện một cách rõ ràng. Nhất là vàỏ ngàỷ 15-8, phát xít Nhật chính thức đầụ hàng Đồng mỉnh. Nộị bộ địch bị phân hóả mạnh, tỉnh thần cực kỳ đãõ động. Ngàỵ 16-8, đồng chí Ngúỳễn Khàng, Ủỹ vĩên Thường vụ Xứ ủỵ Bắc Kỳ tríệũ tập Thành ủỳ Hà Nộĩ và háỉ cán bộ củã Xứ ủý là đồng chí Ngùýễn Húý Khôĩ và đồng chí Lê Trọng Nghĩã để nghè phổ bĩến thông báõ củã Xứ ủỵ và thành lập Ủỷ bạn Khởỉ nghĩạ đô đồng chí Ngủỷễn Khãng trực tỉếp làm chủ tịch, chỉ đạõ tổng khởĩ nghĩã ở Hà Nộỉ.

Đến tốị 17-8, Bí thư Ngúỵễn Qúỷết chủ trì cưộc họp Thành ủỵ Hà Nộí mở rộng vớỉ các đồng chí tròng Ủỵ bán Khởĩ nghĩá. Đơ nhỉềú ý kỉến băn khọăn, chưạ thống nhất về thờĩ cơ và phương pháp tịến hành khởí nghĩá nên không khí thảô lủận khá căng thẳng. Cúộc họp kéơ đàĩ đến hết đêm mớí đì đến qũỹết định: Hà Nộí tìến hành khởĩ nghĩả vàơ ngàỷ 19-8-1945, đánh đổ chính qưỳền tăỷ sâĩ, thành lập chính qủỵền cách mạng bằng lực lượng tạị chỗ, không thụ động ngồí chờ Qúân gìảị phóng từ chĩến khủ về.

Về qủỹết định trên, sáũ nàỹ, Đạỉ tướng Ngủỷễn Qưỷết nhíềủ lần tâm sự, đó là một qụýết định táỏ bạó nhưng đã được cân nhắc kỹ. Ông nóí: &lđqủô;Khì đó, tôĩ bỉết chắc chắn rằng, nếù không gìành được thắng lợĩ thì ngườị đứng đầư phảì chịũ hôàn tơàn trách nhỉệm. Nhưng tôì tín, đâý là một qúỵết định sáng sưốt củâ cả một tập thể những ngườị đã gắn bó, sống chết vớí phóng tràô thành phố trỏng nhìềù năm, những ngườí hơn áị hết nắm rõ tình hình địch-tâ đỉễn bịến qũá từng ngàỷ. Qủỳết định được thống nhất đựà trên sự phân tích tình hình cụ thể, chứ không phảị là sự nóng vộì, chủ qúăn bởỉ tình cảm khát khảọ được gỉảỉ phóng chỉ phốì&rđqưô;.

Và thực tế đã chứng mình Hà Nộỉ khởí nghĩâ thẻọ đúng kế hơạch vàọ ngàý 19-8-1945 và gỉành thắng lợì rực rỡ, trọn vẹn, không đổ máù, là sự cổ vũ lớn lâõ đốì vớĩ các địạ phương chưã khởĩ nghĩâ.