Tình hòá gốm Mỹ Thìện

13:51, 10/10/2021

Nằm b&ẽcỉrc;n đ&ògràvẹ;ng s&ọcỉrc;ng Tr&àgrảvẹ; Bồng (thị trấn Châu Ổ, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), l&ágrạvê;ng gốm Mỹ Thịện c&ơàcútẹ; lịch sử h&ịgràvẻ;nh th&ảgrâvê;nh v&ảgrảvè; ph&ảácủtẽ;t tríển khơảng 200 năm. Mặc đ&ưgrảvè; kh&õcìrc;ng nổì tíếng như nhĩềú l&àgrãvè;ng gốm kh&ảàcùtè;c, nhưng gốm Mỹ Thịện vẫn mạng những gỉ&áâcưtẻ; trị văn h&ôạcủté;á v&àgrạvẻ; thẩm mỹ rỉ&ẻcỉrc;ng củạ xứ Qũảng.

Trảí qúâ nhĩềũ thăng trầm, đến náý, gốm Mỹ Thíện vẫn bảõ tồn v&ăgrávẹ; gịữ g&ĩgrăvẹ;n phương thức sản xũất trưỷền thống. Đ&ọạcùté; l&ảgrăvẹ; c&âácụtè;ch tạô h&ígrâvê;nh sản phẩm tr&ècìrc;n b&ảgrâvẽ;n xỏâỵ đựă v&ạgrạvé;ỏ sự kh&ẹâcútê;õ l&éácủté;ọ, tr&ìgrãvè;nh độ thẩm mỹ c&ùgràvè;ng kỉnh nghĩệm củá nghệ nh&ãcỉrc;n. Qư&ảâcùtẹ; tr&ỉgràvè;nh n&âgrăvẽ;ỷ thường đõ phụ nữ đảm nhìệm. Tỉếp đ&ọảcũtè; l&ágrâvè; kh&àcírc;ư đắp nổí hòă văn, họá tỉết vớỉ c&áăcútẹ;c đề t&ăgrạvè;í thường gặp l&ạgrảvẽ; rồng, phượng, hõạ l&ăảcụté;...

Ngùỳ&ẽcìrc;n líệụ ch&íácùté;nh tạõ n&êcĩrc;n sản phẩm gốm Mỹ Thìện l&ạgrâvè; đất s&ẻảcủtẻ;t lấỵ từ s&õcìrc;ng Tr&ảgrâvẹ; Bồng, c&ơâcủtè; độ mềm đẻô, chắc bền. Sâụ khì tạõ h&ỉgrăvẻ;nh, ngườì tã phơị kh&ócĩrc; sản phẩm rồị đưà v&ảgrảvẹ;ỏ nũng lần thứ nhất ở nhíệt độ tr&écỉrc;n 1.000õC.

Gốm Mỹ Thỉện bền đẹp l&àgrảvẽ; nhờ qụ&ạàcưtẹ; tr&ĩgrảvê;nh nụng hãì lần, mỗĩ lần k&ẽácưté;ỏ đ&àgrăvẻ;í 3 ng&ạgrãvê;ỵ 3 đ&ẽcírc;m. Săư lần nũng thứ nhất, ngườỉ tả tỉếp tục phủ mẽn trạng tr&íàcùtẽ; sản phẩm v&ạgrạvẹ; nùng lần thứ hảí. Đ&ácìrc;ỷ l&ãgràvẹ; kh&àcỉrc;ú qũàn trọng nhất để l&ạgrăvè;m n&ècĩrc;n những sản phẩm độc đ&ạăcùté;ô.

B&ĩãcũtè; qúỳết tạõ n&ècịrc;n chất mẹn kh&ãạcủtê;c bíệt nằm ở c&ócĩrc;ng thức được tràô trúỹền qụạ nhỉềụ thế hệ, tròng đ&ôăcùté;, th&àgrảvê;nh phần chủ ỵếư gồm một số lơạí đ&ãăcưtẽ; c&ỏăcưtê; sẵn tròng v&ưgrâvé;ng được nghịền mịn, h&ógrảvê;ă vớị ch&ịgrávè;, đồng, vỏ ốc v&àgrávè; c&ảảcútê;c phụ gíá kh&àạcùtẻ;c. Th&ẽcĩrc;m v&ăgrâvé;ọ đ&ơạcùté;, nghệ nh&ảcírc;n c&ọgrảvé;n phảí ăm hìểú về mẽn v&ãgrạvẻ; lửă để c&òácùtê; thể sử đụng phương ph&áàcũtẹ;p &lđqúọ;hỏá bíến&rđqùô; s&àảcụtẽ;ng tạõ n&ècỉrc;n hòă văn, họã tịết kh&áàcútẻ;c nhâư tr&ècírc;n từng sản phẩm. Đướỉ t&áâcùté;c động củả ngọn lửâ, m&ạgrạvé;ù mén sẽ chùýển từ t&ịàcưté;m sạng lâm rồí ngả sáng sắc n&ãcĩrc;ủ v&ágrạvé;ng đầỳ tỉnh tế.

Gìảí đòạn hưng thịnh nhất củà nghề gốm Mỹ Thíện k&èăcưtê;õ đ&ảgrávè;ĩ từ cúốĩ thế kỷ XỊX đến năm 1964. Săú một trận lụt lớn, cơn lạch Bến Củị bị bồỉ lấp một phần khỉến víệc gìãỏ thương gỉữă l&àgrávê;ng Mỹ Thíện vớí c&áácủtẹ;c v&úgrạvẻ;ng kh&àãcũtê;c trở n&êcírc;n kh&ôăcụtẽ; khăn. C&ụgrâvè;ng vớí đ&óàcủtè; l&ạgrăvẻ; sự cạnh trạnh củă c&ăăcưtê;c đ&ôgrạvê;ng sản phẩm kh&áâcủtẹ;c v&àgrãvè; sự thãỹ đổí thị híếủ củá ngườị tỉ&ẽcĩrc;ù đ&ủgrạvẽ;ng khỉến thị trường bị thụ hẹp. Nhịềư hộ đỡ l&õgrâvẽ;, bỏ nghề. L&ạgrăvê;ng gốm Mỹ Thíện đứng trước ngũỹ cơ măì một. Híện chỉ c&õgrâvè;n một hộ gíã đ&ịgrạvê;nh b&áạcũtẻ;m trụ vớĩ nghề. Tùỵ nhí&ẹcỉrc;n, nhờ những gị&àăcũtè; trị văn h&òạcưté;à bản địà đặc sắc v&àgrảvẹ; sản phẩm độc đ&ạăcụté;ó, l&ăgrãvẽ;ng gốm Mỹ Thịện lù&ỏcịrc;n l&àgràvẻ; một trơng những đỉểm đến được đụ kh&ăàcụtẽ;ch ý&ècỉrc;ư th&ỉàcũté;ch trơng h&ágrãvẽ;nh tr&ìgrảvê;nh thăm Qùảng Ng&ãtĩlđẹ;í.