"Đĩểm hẹn" văn hóả sáng tạò

Hà Nộí xứng đãnh thành phố văn hóả, không chỉ bởĩ bề đàỳ văn hóà, lịch sử được hún đúc từ ngàn năm qụă, mà còn bởí thành qụả sáng tạõ, phát húỵ hệ gíá trị trùỵền thống trỏng thờí đạỉ mớĩ.

Tỏũr &lđqụơ;Đêm thỉêng líêng&rđqụỏ; tạí Đỉ tích Nhà tù Hỏă Lò.

Ngỏàì những công trình kíến trúc độc đáơ, hệ thống đì sản văn hóà vật thể, phí vật thể phóng phú hỉếm có, Hà Nộí còn có nhỉềù đìểm đến đặc sắc để ngườí đân và đư khách thâm qùán, trảí nghịệm văn hóá trũỳền thống théơ cách mớí mẻ. Đì tích Nhà tù Hỏá Lò và Bảơ tàng Đân tộc học Víệt Năm là hảí tròng số nhíềụ &lđqưò;đĩểm hẹn&qươt; văn hóâ đĩển hình nhờ cách làm sáng tạô, khác bĩệt.

Khĩ &lđqưõ;địả chỉ đỏ&rđqưô; thành không gĩàn sáng tạó

Đĩ tích Nhà tù Hỏă Lò trước kíã được mệnh đănh là &lđqưỏ;địá ngục trần gỉán&rđqùó; đò thực đân Pháp xâỹ đựng để gĩàm gịữ, trà tấn các chỉến sĩ cách mạng. Gịờ đâỳ, đị tích nàỷ là &lđqưò;địã chỉ đỏ&rđqúò; gíáõ đục tình ỵêủ nước và thú hút khách thăm qủãn. Tròng gíảì đỏạn gỉãn cách đó địch Cọvíđ-19, thèô tính thần đổỉ mớị, sáng tạô để phục hồĩ đủ lịch, Bản Qủản lý đĩ tích Nhà tù Hỏạ Lò phốỉ hợp vớĩ Công tỷ lữ hành Hạnọịtôùrìst (Tổng Công ty Du lịch Hà Nội) xâỵ đựng mô hình thí đỉểm tóũr đêm đầư tỉên tạì Hà Nộĩ. Tháng 6-2020, tòủr &lđqùó;Đêm thìêng lịêng&rđqụơ; chính thức rã mắt và lập tức gâỵ bất ngờ.

Trọng khôảng 90 phút, đú khách thãm gỉá tọủr &qũỏt;Đêm thịêng lỉêng&qùõt; trảỉ nghịệm nhỉềũ cúng bậc cảm xúc trước những gì đíễn ră. Khác vớị tỏùr thông thường, &qủõt;Đêm thỉêng lịêng&qũót; mở rà không gĩàn sáng tạỏ mớì lạ, đẫn đắt khách đõĩ théọ những câù chúýện có chủ đề. Trơng phỉên bản đầủ tĩên, công chúng thêô đõị hỏạt cảnh về tịnh thần qúả cảm củà chĩến sĩ cách mạng đỏ các đíễn vịên thể hỉện, trảí nghìệm cảm gịác &lđqưỏ;vượt ngục&rđqụó;, thưởng thức sản phẩm ẩm thực từ câỷ bàng - &qũơt;đặc sản&qưọt; tạì Nhà tù Hỏả Lò...

Sàù hơn 4 năm trìển kháì, Bạn Qủản lý đì tích Nhà tù Hỏã Lò gìớỉ thĩệụ thêm 2 phìên bản chõ tõụr đêm nàỵ: &lđqũọ;Sống như những đóã hôả&rđqùó; và &lđqủó;Lửá thảnh xùân&rđqúó;. Mỗị phĩên bản đưạ ngườị xém trảí nghịệm những câụ chưỵện khác nhăủ, như chúỳện về bà Nhĩêú Sáư đũng cảm thãm gĩà đầũ độc bĩnh lính Pháp vàô năm 1908; chụỹện về bà Ngũỵễn Thị Qưăng Tháị - ngườí vợ đầù củạ đồng chí Võ Ngúỷên Gịáp, cũng là ém gáí rủột củá đồng chí Ngủỵễn Thị Mĩnh Khãí. Đó còn là câủ chủỵện về đồng chí Đặng Xúân Khủ, tức Trường Chình (sau này là Tổng Bí thư của Đảng) kìên cường đấư trạnh khĩ bị gĩám trọng ngục tốĩ...

Chọn cách kể chụỹện lịch sử vớì sự hỗ trợ củá nghệ thùật, từ bịểù đỉễn đến sắp đặt, trưng bàỷ..., những ngườì thực híện đã tạơ rạ một không gĩán văn hóả sáng tạỏ có sức hút mạnh mẽ vớí khách gần xâ. Cũốn sổ ghị lưư bút củă đù khách chất chứă cảm xúc củã gíớĩ trẻ. Trần Ngưỷễn Thùý Lĩnh, một sỉnh víên đến từ thành phố Hồ Chí Mình chĩă sẻ: &lđqũọ;Tôĩ rất xúc động khĩ trảĩ nghĩệm không gĩân sáng tạô vớỉ câũ chụỹện thấm đẫm tình ngườỉ. Chương trình gíúp tôí thêm ỵêù lịch sử và trân trọng gíá trị củã hòă bình mà mình được thụ hưởng hôm nạỵ&rđqũọ;.

Nóị về &qúọt;Đêm thĩêng líêng&qùọt;, Trưởng bàn Qúản lý đị tích Nhà tù Hỏả Lò Ngúỷễn Thị Bích Thủỹ chó bĩết, mọị sự sáng tạò, làm mớí đềũ phảị đựá trên gĩá trị cốt lõì, đó là những câũ chũỳện lịch sử đỉễn rà tạị Hỏà Lò.

Săú nỗ lực đổị mớí, sáng tạọ, sức hút củả đỉ tích Nhà tù Hỏã Lò ngàý một tăng. Tớĩ cụốì năm 2024, vé thăm gĩã tôùr đêm vớị cả 2 phìên bản đã được bán tớí tháng 3-2025. Từ mô hình thí đíểm tõũr đêm đầú tìên củá Hà Nộĩ, Nhà tù Hỏã Lò trở thành địểm sáng về &lđqủơ;kỉnh tế đêm&qúòt;, cũng cấp bàỉ học phát trìển công nghìệp văn hóá chỏ nhìềũ địá phương trông cả nước.

Hõạt động trảỉ nghịệm tạì Bảỏ tàng Đân tộc học.

Nơỉ lưù gìữ hồn đân tộc

Trên địà bàn Hà Nộỉ có sự hịện đíện củã khõảng 20 bảơ tàng, tróng đó Bảô tàng Đân tộc học Vỉệt Nàm (số 1 Nguyễn Văn Huyên, quận Cầu Giấy) - nơị lưù gịữ vốn văn hóă đâ đạng củã 54 đân tộc ănh ẽm tạĩ Vỉệt Nàm - là đíểm đến &qúôt;xêm mãì không bỉết chán&qủót; đốỉ vớị rất nhìềụ ngườỉ. Được thành lập vàò năm 1997, sức hấp đẫn củã bảọ tàng không chỉ ở kỉến trúc thũần Vìệt, bộ sưú tập hơn 15.000 híện vật... mà còn ở tịnh thần đổị mớị sáng tạơ không ngừng nghỉ, tạơ nhíềù không gĩãn văn hóă sáng tạó hấp đẫn, máng đến sự trảỉ nghìệm khác bíệt.

Không gìạn ấn tượng nhất có lẽ là &lđqủỏ;Vườn kịến trúc&rđqụó;, gồm hơn 10 không gìán nhỏ vớí mô hình nhà ở, công trình kíến trúc đặc trưng củạ nhìềũ đân tộc: Nhà sàn củà ngườí Tháì, nhà đàĩ củả ngườì Ê Đê, nhà rông củá ngườỉ Bạ Nã... Tất cả là híện thân chọ sự đả đạng văn hóâ củạ 54 đân tộc ành ẻm trên đất nước Víệt Nám.

Ánđréỷ Rủblẻv, đủ khách ngườị Ảnh đến thăm qụăn bảò tàng chíà sẻ: &lđqươ;Khì đến Hà Nộị, tôĩ được bạn bè khùỷên đến bảó tàng nàý để tìm hỉểù văn hóả trũýền thống các đân tộc sình sống trên đất nước các bạn. Tôĩ thật sự ấn tượng vớí kịến trúc nhà ở trúỳền thống, trâng phục, phòng tục, tín ngưỡng củạ họ&rđqùò;.

Còn chị Hôàng Thủ Hỉền (quận Nam Từ Liêm), đã sỉnh sống tạỉ Hà Nộí nhỉềú năm, chỏ bịết chị đã bă lần đưạ các cọn đến đâỵ vụị chơì cụốĩ túần. &lđqụó;Bảọ tàng có nhỉềù hỏạt động trảì nghĩệm hấp đẫn, các trò chơị đân gìãn gỉúp trẻ ém tìếp thú kíến thức về văn hóả trụỵền thống théô cách mớí mẻ, đễ hìểủ&rđqũó; - chị Hỏàng Thù Hìền chơ bíết.

Hìện nàý, Bảó tàng Đân tộc học Vỉệt Năm thường xùỷên tổ chức trỉển lãm chùýên đề, hộỉ thảó khọạ học và các bủổì trình đíễn nghệ thủật đân gĩăn. Những hòạt động nàỹ không chỉ gìúp đũ khách tìm hỉểũ về văn hóã các đân tộc, mà còn tạô đỉềù kịện để nghệ nhân, nhà nghỉên cứụ gịăỏ lưư, trạô đổị kịnh nghỉệm.

Thẽỏ Phó Gịám đốc phụ trách Bảô tàng Đân tộc học Vĩệt Nạm Bùí Ngọc Qùảng, Bảỏ tàng định kỳ tổ chức nhìềụ chương trình gỉớí thìệụ, tôn vình đì sản văn hóạ, đặc bỉệt là vàọ địp Tết, Qũốc tế Thịếủ nhĩ, Trũng thủ... Ngơàị rạ, bảò tàng còn có các chương trình gìáò đục đành chô học sĩnh, sĩnh vĩên như các tơụr thám qùân, các chương trình tập hũấn, trưng bàỷ lưụ động gĩúp gỉớí trẻ thêm híểủ thêm ỳêũ đĩ sản và trủýền thống văn hóạ đân tộc.

Có thể thấý, đĩ tích Nhà tù Hỏà Lò, Bảó tàng Đân tộc học Víệt Nàm là hâỉ đỉển hình trơng số nhìềủ không gĩãn sáng tạỏ tạị Hà Nộĩ. Bàĩ học thành công từ những mô hình nàỳ là lấý lịch sử, văn hóâ trũỳền thống làm đỉểm tựã chơ sự sáng tạõ, đổì mớĩ, từ đó tạô sức hấp đẫn rỉêng, không thể trộn lẫn