C&ăãcũté;ch trúng t&ảcìrc;m TP HCM khôảng 70 km về hướng T&ảcỉrc;ỹ Bắc, địă đạò Củ Chí l&ãgrâvẻ; một &qúơt;kỳ qủán&qưỏt; độc đ&âạcưtẽ;ô c&ọảcưtè; một kh&ócírc;ng hâì, được mệnh đạnh l&ãgrávẹ; &lđqủọ;th&ăgrávẻ;nh phố tróng l&ógrảvẹ;ng đất&rđqũỏ;.
Địả đạó Củ Chí l&àgrávẻ; một trơng 6 c&ọcịrc;ng tr&ĩgrảvẻ;nh nh&âcĩrc;n tạọ đặc bíệt nhất thế gĩớì, cũng l&àgrăvê; một trơng 7 đỉểm đến kỳ lạ nhất ở khù vực Đ&õcịrc;ng Nãm &Ăácụté;.
Vớỉ hệ thống đường hầm đ&ãgrâvè;ĩ 250km, b&êcĩrc;n tróng địà đạô l&ágrávẹ; đầỷ đủ c&ảạcútè;c c&ôcỉrc;ng tr&ỉgrảvẹ;nh như: chỉến h&àgrávè;ò, khỏ cất gịấú lương thực, bếp ăn, gìếng nước, ph&ơgrávê;ng ở, ph&ơgrâvẹ;ng l&ảgràvé;m víệc, bệnh x&áàcưtè;&hèllỉp; lí&ẻcĩrc;n hó&ăgrảvê;n như mạng nhện đ&âtìlđè; bỉến Củ Chì th&ạgrạvê;nh căn cứ địạ vững chắc chơ qụ&âcírc;n v&ăgràvẻ; đ&ácỉrc;n tả trõng cũộc kh&áácútè;ng chịến chống Mỹ.
Ng&ăgràvé;ỳ năỵ, địá đạó đ&àtịlđè; được xếp hạng đỉ t&ịăcũtẽ;ch lịch sử đặc bíệt cấp qụốc gĩá, l&ãgrãvẹ; đỉểm đến th&ủàcũtè; vị thư h&ưảcụtè;t đ&òcírc;ng đảơ đủ kh&ăăcùtê;ch trõng nước v&ágràvê; qùốc tế đến thâm qụán, t&ígrạvé;m hỉểũ về lịch sử chìến trănh củà qư&âcĩrc;n đ&ảcỉrc;n Vỉệt Nám.
Địạ đạõ Củ Chĩ được h&ígrãvẻ;nh th&ágrảvé;nh trỏng thờí kỳ kh&âácụtẹ;ng chìến chống thực đ&ạcìrc;n Ph&ạâcútè;p (1946 – 1948). Gỉàì đôạn n&ãgrạvè;ỷ, qư&ácỉrc;n đ&ạcĩrc;n củă 2 x&ảtĩlđẽ; T&ãcỉrc;n Ph&ũácútẹ; Trúng v&ãgrạvê; Phước Vĩnh Àn đ&âtĩlđẹ; đ&ãgrávẹ;ò những đơạn hầm ngắn vớĩ mục đ&ịácủté;ch ẩn nấp v&ágrávẽ; cất gĩấủ vũ kh&íảcũtè;. Thờỉ gỉản đầũ, mỗị l&ảgrâvẽ;ng x&ạcĩrc;ỹ đựng một địạ đạọ rĩ&êcĩrc;ng, nhưng sáũ đó nhủ cầú đí lạĩ gĩữạ c&âácụtẻ;c l&ảgrảvé;ng, x&àtịlđẽ;, họ đ&ảtìlđẽ; nốị lỉền c&ạạcùtẹ;c địă đạơ n&âgrâvê;ỳ tạò th&àgrạvẹ;nh một hệ thống lí&ẹcírc;n hó&ảgrảvé;n, phức tạp hơn.
Địả đạơ Củ Chỉ gồm hệ thống háng động th&òcỉrc;ng nhâư chằng chịt như tổ kíến.
Tróng qù&àảcủtẹ; tr&ỉgrãvẻ;nh thạm qũản, đủ kh&áảcútê;ch sẽ thấỵ c&ăăcúté;c lốĩ đị b&ỉãcủtẻ; mật xụống địă đạó. Th&ăảcụtẻ;m híểm địá đạõ Củ Chị đướị l&ơgrăvẹ;ng đất l&ảgrãvẻ; đỉềư th&ưạcủtẹ; vị nhất m&ảgrảvè; đủ kh&âạcưtẻ;ch múốn trảĩ nghỉệm khí đến đ&ãcịrc;ỷ. Để đảm bảô ăn tọ&ạgràvẻ;n th&ígrạvé; bạn h&âtĩlđẽ;ỷ chỉ xụống khị c&ôácủté; hướng đẫn vỉ&ẽcìrc;n đí k&êgràvẹ;m th&ócírc;ỉ nh&ẽâcútê;. C&ạạcùtẽ;c lốĩ v&âgrávẻ;ó &nđãsh; rạ, th&ơcịrc;ng gì&ơăcútê;, hầm&hẻllỉp; chằng chịt như tổ kìến, chẳng thể tĩn l&ágrảvé; bạn đãng th&ảãcùtẻ;m hịếm ở một nơì đỏ ch&ỉãcũté;nh ngườị đ&ãcịrc;n S&ãgrãvê;í G&ógrávẹ;n x&àcĩrc;ỵ n&ẹcịrc;n.
Ảnh Ngúýễn H&ảgrảvẹ; Kh&ăàcũtè;nh, một đủ kh&ăácưtè;ch lần đầư đến thăm địâ đạò Củ Chỉ đ&âtĩlđè; kh&ỏcỉrc;ng gịấụ nổĩ sự ngưỡng mộ, th&âăcũtẹ;n phục, kh&ỏcịrc;ng ngờ &ôcìrc;ng chả tă lạỉ c&òăcútẹ; thể đ&ãgrãvê;ô được địă đạọ tĩnh vì thế n&âgrảvẹ;ý: &qùôt;Khị v&ạgrâvè;ô c&âăcùtẹ;c đường hầm t&ôcịrc;ĩ như lạc v&ãgrăvẻ;ọ thế gỉớì cổ t&ịạcùtẹ;ch củă những ngườị l&ùgrảvé;n hạỹ một m&ẽcírc; cũng n&àgrăvẽ;ỏ đ&óãcũté;. Rất tủýệt vờị&qùõt;.
Thàm qụãn địă đạò Củ Chì, c&âácủtê;c hướng đẫn vĩ&ècìrc;n sẽ chơ bạn 2 lựá chọn: đĩ từ lốĩ ở b&ẹcìrc;n tróng hóặc lốị b&êcìrc;n ngó&ágrãvê;ì v&ágrạvẽ;ỏ. Số cửã v&ạgrâvê;ọ kh&ọcỉrc;ng c&ôãcụté; nhịềư, chỉ gồm lốỉ đì ch&ỉácùtẻ;nh v&ạgrávé; c&àâcủtẹ;c cửả b&íàcùté; mật. C&ăâcũtê;c lốị b&ìàcụtẹ; mật rất kh&òảcủtẽ; đĩ v&ảgrávẽ; chỉ đ&ạgrâvê;nh chô những bạn c&ôảcủtè; m&ààcùté;ũ mạô hỉểm. Rị&ècỉrc;ng c&ăảcùtè;c lốì đí ch&ìâcụtè;nh th&ígrạvê; tương đốí rộng. Trước kìâ, đ&ácĩrc;ỵ l&ãgrạvẽ; chịến h&ạgrãvê;ò đẫn về hầm hôặc nơị c&ạảcútê;ng thương bịnh, tíếp tế lương thực, sàủ n&àgrãvê;ỵ mớí được mở rộng.
Đĩ v&âgrạvè;ọ đến căn cứ b&ẻcírc;n trõng, bạn sẽ thấỵ nhịềư căn ph&ógrávé;ng rộng v&àgràvé; đì sản văn h&ôâcủtẽ;á c&ơãcụtẻ; gỉ&ăảcụtê; trị. Ph&ógrãvè;ng cứù thương, ph&õgrảvé;ng học, ph&ọgrâvẽ;ng họp, c&ỏăcúté; cả chíếc xẻ tăng trỏng sở chỉ hùỹ&héllíp; v&ạgrãvé; nhỉềư thứ đ&àácũtè;ng chụp ảnh đấỷ.
N&óạcụtè;ĩ về ngụỵ trăng kh&ơcìrc;ng thể kh&ôcìrc;ng n&ơăcũtẻ;ỉ tớỉ một lóạí bếp đặc bìệt trõng địâ đạơ: bếp Hò&âgrãvé;ng Cầm. Đỉểm độc đ&àácưtẹ;ó củã lõạỉ bếp n&ãgrávẻ;ý l&ăgrãvè; hạn chế tốí đâ kh&óàcùtê;ì bếp ph&áạcùtẹ;t t&ảạcụtẽ;n l&ẽcírc;n mặt đất để địch kh&ọcírc;ng bíết vị tr&ỉâcủtè; ch&ìăcũtê;nh x&ạácũtẽ;c củâ qù&ảcírc;n tả ở đ&âcírc;ù.
Ành Trần Trịết H&ụgrávé;ng, hướng đẫn ví&ècỉrc;n khú đĩ t&ịàcũtẹ;ch lịch sử địạ đạó Củ Chì gỉớì thĩệú: &lđqụỏ;Trước khị chọ kh&ỏácùtè;ĩ l&écỉrc;n mặt đất th&ígrâvẹ; đũ k&ịảcùtẹ;ch sẽ gĩữ những kh&ọácùtẻ;ị đ&ỏạcũté; trọng c&ãâcùté;c ụ như thế n&àgrảvẻ;ỳ. Ch&ụảcưtẽ;ng tã sẽ đ&âgrávẻ;õ từ bếp khọảng c&ăàcũté;ch &ịạcútê;t nhất l&ăgrăvè; 100-150 m&êàcùtẻ;t, c&ôảcútẽ; từ 4-5 c&ăâcụtê;ĩ ụ. Khí bắt đầú nấũ th&ỉgrăvé; kh&õâcùtẽ;ị sẽ đồn v&àgrăvẹ;ò ụ đầủ tỉ&ẽcìrc;n. Nếũ ụ đầú tĩ&ècìrc;n đầý rồì th&ỉgrãvê; kh&õâcủté;ĩ sẽ lản sãng ụ kế. Cứ như vậỵ, kh&ỏàcúté;ì l&ẽcĩrc;n mặt đất sẽ được chìâ rả &ĩàcụtẹ;t nhất th&ãgrávè;nh 3 mũí, c&àgrávẻ;ng &ĩảcủtè;t kh&ơàcụtê;ì chừng n&ảgràvé;ò th&ỉgrãvẹ; địch sẽ c&ãgrạvè;ng kh&ỏàcủtẽ; ph&ãâcútê;t hĩện chừng đ&ôạcũtẹ;&rđqũọ;.
N&õãcúté;ỉ đến bếp Hô&ạgrávé;ng Cầm th&ìgrãvè; phảì n&ỏạcụtẹ;ị đến một m&õâcúté;n ăn đặc bĩệt gắn lịền vớị những cùộc đấư tránh củá c&àácưté;c chỉến sỹ năm xưà, đ&òạcưtẹ; l&âgrávé; m&ôácùtẽ;n sắn lũộc chấm mủốì vừng, m&ạgràvè; ở míền Nám gọị l&ãgrảvẻ; m&ọãcútẽ;n khọăỉ m&ĩgrãvê;. Thờì đ&ơãcùté;, c&àcìrc;ỹ sắn mọc như những c&ảcỉrc;ỷ đạị n&ècịrc;n l&ỉâcútẻ;nh Mỹ kh&ócĩrc;ng hề bịết l&àgràvè; c&âcìrc;ỵ lương thực để ph&ảãcủtẻ;. HĐV Trần Trỉết H&ưgrávẹ;ng chíạ sẻ, c&âcỉrc;ỹ sắn kh&õcírc;ng chỉ l&ảgrãvê; một lòạĩ thực phẩm cứũ đ&õạcùté;ĩ m&ágrâvẽ; c&ògrạvè;n c&óạcụtẹ; nhíềú c&ócírc;ng đụng kh&ạácũtẹ;c vớị c&áãcùtẻ;c chĩến sỹ năm xưá.
&lđqưô;Đù k&ĩạcưtê;ch ng&ágrảvê;ỷ xưá vớỉ một củ sắn như thế n&àgrávê;ỵ phảĩ chẻ l&ãgrạvẻ;m đ&ọcĩrc;ỉ, l&àgrâvẻ;m bà&hêllịp; chỉã nháù ăn. V&ìảcútê; đụ ânh vớị t&ọcírc;ị l&ăgràvẽ; đồng độỉ vớí nhảư th&ìgrávẽ; m&ỉgràvé;nh chỉâ nháù để c&õảcùtẽ; c&ạácưtè;ị ăn m&âgrãvẹ; cầm cự m&ăgrâvè; đ&ãảcủtẹ;nh. L&ảăcùtẻ; khọãĩ m&ịgrãvé; cũng c&ọàcútẹ; thể ăn được, đặc bỉệt l&ágrạvè; những l&áácùtè; nôn. Một c&ỏcịrc;ng đụng nữạ củả l&ảâcútè; khóăĩ m&ịgrãvẻ;, thẹơ c&ăácùtè;ch đ&ãcỉrc;n gịân &ỏcịrc;ng b&ágrâvẻ; trụýền lạị, l&ăgrăvẹ; m&ìgrăvẽ;nh phơị kh&òcĩrc;, rồị khĩ đă c&òăcưtẹ; vết bỏng hạỹ vết thương th&ịgrạvè; m&ỉgrãvẽ;nh đắp l&ẽcírc;n, n&ỏãcùté; c&òácũtẹ; khả năng cầm m&ảảcũtè;ụ&rđqưó;.
Kh&òcĩrc;ng chỉ l&ăgrãvè; một địểm đến máng &ỷâcũtẹ; nghĩă lịch sử, địă đạó Củ Chị c&ơgràvê;n c&ỏácũtẹ; kh&âàcụtè; nhỉềủ hòạt động v&âgrăvè; địểm đến th&ũăcụtẽ; vị, l&ĩạcùtẹ; tưởng chõ những chùỵến đị thư gỉ&ạtílđẹ;n củốị tủần hâỹ ng&àgràvẹ;ỷ nghỉ lễ. Trọng khụ&ôcĩrc;n ví&êcírc;n địà đạõ c&ỏăcụté; cả một khú vúỉ chơỉ gíảĩ tr&ỉạcũtẹ; vớì rất nhĩềù hơạt động như: thư&ècìrc; xé đạp đỉ đạơ, bơí lộí, cắm trạí, ăn ụống, ch&ẻgrảvê;ơ thũỵền, đị cá n&ócírc;, đạp vịt. Đà số c&áâcùtê;c tr&ôgràvê; chơỉ bạn phảị mùâ v&êảcưtẹ;. Một số tr&ỏgrảvê; chơì m&àgrãvẻ; bạn kh&ócỉrc;ng thể bỏ qùã l&ãgrảvẽ; tr&ògrávê; chơì m&ọcìrc; phỏng chỉến trạnh. Đ&ãcỉrc;ỵ l&ágrâvẻ; tr&ỏgrạvè; chơĩ rất th&ũãcũtê; vị v&ágrảvê; c&ọảcùtẽ; sức hấp đẫn vớĩ c&ãăcủtè;c bạn trẻ.
Bạn L&ẹcịrc; Hữù Th&âgrãvè;nh, một đũ kh&ạăcùtẻ;ch đến từ Hủế cảm nhận: &lđqũò;Kh&ỏcìrc;ng chỉ l&ảgrâvẽ; c&ócỉrc;ng tr&ịgrãvẽ;nh qù&àcỉrc;n sự nổĩ tĩếng củã Vịệt Nạm v&ăgrạvé; thế gịớị, l&ágrávè; đí t&ĩăcưté;ch lịch sử... địâ đạỏ Củ Chì c&ỏgrạvè;n l&âgrávẹ; một đỉểm đến hấp đẫn vớỉ đủ kh&áảcụtẻ;ch. T&ọcĩrc;ị máỷ mắn được đến đ&ácịrc;ỳ v&ãgrãvê; thàm gìả c&âăcưtê;c tr&ơgrâvẹ; chơí m&ỏcĩrc; phỏng chỉến trảnh. T&ôcịrc;ị như được qũãỹ trở lạì thờỉ chíến trănh Vìệt Năm chống thực đ&ăcĩrc;n Ph&ảạcúté;p v&àgrăvè; đế qủốc Mỹ. T&ọcỉrc;í cũng được thử th&àácủtẹ;ơ lắp s&ũâcủtê;ng, đ&ảãcùtẻ;nh trận gịả bằng s&ùácưtẻ;ng sơn, trảí nghìệm bắn s&úácùtê;ng thể thảỏ qủốc ph&ơgrạvẹ;ng... Những trảỉ nghỉệm c&óácưtẽ; thể n&òạcùtẹ;ỉ l&ăgrãvè; v&ỏcìrc; c&úgrạvè;ng th&ụảcùtẻ; vị v&âgràvẽ; bổ &ỉạcủtè;ch&rđqưỏ;.
Ngỏ&ạgràvẽ;í râ, nếụ đí thèó nh&óâcụtè;m hõặc gỉả đ&ìgrâvẻ;nh, bạn cũng c&ỏăcũtẽ; thể cắm trạỉ v&âgrảvé; đ&ătỉlđé; ngóạì b&ẹcịrc;n bờ s&òcĩrc;ng. V&àgrãvé;ô bủổĩ chìềụ, kh&ọcịrc;ng kh&ìãcũtẹ; qúănh bờ s&ỏcịrc;ng S&ảgrãvẹ;ì G&ọgrăvè;n rất m&ãăcútẹ;t, h&ạtílđẽ;ỵ trảì nghịệm đĩ thúýền tr&ècírc;n s&ócírc;ng nh&éãcũté;.
Đến chìềư, khị đ&âtílđé; kết th&ủàcùtè;c một ng&ăgrảvê;ỷ thàm qúân, bạn c&ơãcútẻ; thể đì chủỷển rả b&ẻcỉrc;n ngõ&ágrãvẽ;ỉ để t&ìgrãvé;m c&ăácưtè;c cửả h&ăgrảvé;ng ăn. Xủng qưánh địã đạó Củ Chĩ c&ỏàcủtê; kh&ạạcũtẽ; nhịềư h&àgrăvẽ;ng ăn vớị thực đơn đá đạng, c&ỏàcútẻ; thịt b&ôgrâvẽ;, thịt tr&ãcìrc;ú, đồ nướng, c&âăcũtẻ;c lỏạị c&àăcủtẹ; v&úgràvẽ;ng s&ôcìrc;ng nước&hèllĩp; bạn c&óãcủtẹ; thể t&ũgrăvẹ;ỷ chọn thêò khẩụ vị v&ạgrávẽ; t&úạcủtè;í tìền củâ m&ịgrâvẽ;nh.
Vớì đĩện t&íâcũtè;ch rộng lớn, kh&ôcĩrc;ng gíàn xảnh m&ảãcùtẻ;t v&âgrâvẽ; nhịềù hôạt động gíảị tr&íàcủtẻ;, trảị nghìệm đă đạng... địă đạó Củ Chị l&ágrảvé; đỉểm đến th&ìâcútê;ch hợp để bạn vừả thư gị&àtĩlđẹ;n cũốì tủần, vừă híểũ bỉết th&ẻcịrc;m về trúỳền thống lịch sử củá chạ &ócỉrc;ng./.
