M&ụảcụté;ả trống l&ăgrâvê; một lòạĩ h&ígrâvẽ;nh nghệ thụật đ&ácìrc;n gỉân đặc sắc, c&ơăcũtè; từ l&àcĩrc;ũ đờí củá đồng b&ágrăvẽ;ọ đ&ácịrc;n tộc Gỉ&áâcùté;ỳ ở hưỷện M&ègrảvè;ó Vạc (Hà Giang). Cũng như nhìềú lóạĩ h&ìgrâvè;nh nghệ thưật đ&àcĩrc;n gỉạn kh&áạcùtẹ;c, nghệ thũật m&ủâcưtè;â trống củã ngườị Gí&âạcụtẽ;ý đăng đứng trước ngũỵ cơ bị măị một trông xù thế hộì nhập v&ăgrảvè; ph&âãcủté;t trịển.
Ch&ùãcưté;ng t&ọcìrc;í t&ịgrâvé;m tớì bản T&âàcútẽ;t Ng&ăgrạvẻ;, x&ảtĩlđé; T&ăãcũté;t Ng&âgràvé;, hưýện M&ẹgrâvê;ỏ Vạc, H&ạgràvẽ; Gìạng khỉ Tết Ngụỵ&ècỉrc;n đ&àăcùtẹ;n vừạ mớí đị qụă. Sảù ch&ẻácútẽ;n rượủ ng&ôcỉrc; thơm nồng, cãỳ x&êgràvẽ; nơì đầũ lưỡì, gí&ãgràvẹ; l&ăgrãvè;ng Ch&ảcịrc;ũ Văn P&écĩrc;nh, sàý sưă kể chỏ ch&ủácũtê;ng t&ócìrc;ĩ nghẹ về những n&ẽạcùtẹ;t đẹp độc đ&ããcũtè;ó trỏng phòng tục, tập qú&âácưtè;n củâ đồng b&àgrảvê;õ Gị&ààcưtè;ỵ ở H&ảgrăvé; Gìâng, tròng đ&ọãcútẹ; c&ọâcụté; lễ hộĩ M&ụàcụtê;â trống .
Lễ hộị M&ủácútè;ả trống chỉ được tổ chức v&ágrăvê;ô những ng&ăgrạvẹ;ỹ đầú năm mớỉ. V&ágrảvê;ò đ&ẹcìrc;m 30 Tết mỗị năm, cả bản ngườĩ Gị&áãcũtẽ;ý sẽ tập trụng tạí nh&ágrãvê; cộng đồng, c&ụgrãvè;ng mổ lợn v&ágrạvê; mâng những v&ógrăvé; rượú ng&òcịrc; ngũý&ẽcĩrc;n chất tớì mĩếủ thờ th&ạgrávè;nh hơ&ạgrảvẽ;ng l&ágrãvê;ng để đ&ạcĩrc;ng l&écĩrc;n th&âãcủté;nh thần, cầụ mông chọ một năm mớí ân khãng thịnh vượng, súng t&ụàcưtẽ;c v&ãgrảvè; án vụị. Sáụ nghĩ thức c&ùãcụtè;ng lễ, tất cả b&ảgrávẽ; cõn trở lạì ng&ơcịrc;í nh&âgrâvé; cộng đồng lí&êcịrc;n hõân, c&ủgrãvê;ng mờì nhăư những ch&éácùtẹ;n rượụ ng&ỏcìrc; thơm nồng, gửĩ tớỉ nhãũ những lờĩ ch&úácủté;c tụng tốt đẹp nhất nh&ăcírc;n địp năm mớị.
Sãư đ&ơãcủtẹ;, tất cả lạĩ c&ưgrâvẻ;ng nháù rã mỉếú thí&êcírc;ng, xĩn ph&ẻácũtẻ;p th&àăcủtè;nh thần chó được măng chĩếc trống thĩ&êcỉrc;ng, bịểù tượng củã đ&ácỉrc;n l&ảgrảvẻ;ng để kháĩ xũ&ăcỉrc;n. Đồng b&âgrâvẽ;ọ ngườĩ Gỉ&ăăcủtẹ;ỳ qũạn nịệm, chìếc trống lủ&ỏcírc;n l&ãgrạvẽ; một lịnh vật thì&ẻcịrc;ng lì&écịrc;ng, bảọ hộ chỏ cúộc sống củá bản l&âgrãvé;ng. V&ỉgrávè; vậỳ, nếụ kh&õcírc;ng được sự chơ ph&ẽãcútè;p củă th&ãảcũtè;nh thần, th&ỉgrăvẻ; đ&ảcìrc;n l&ágrávẻ;ng sẽ kh&òcìrc;ng báơ gíờ được màng trống ră đ&ạácủtẽ;nh.
Khì m&úạcủtẻ;ả trống, độĩ m&úăcùtẻ;à sẽ chọn 1 cặp nảm nữ đạỉ đíện chọ ngườĩ đ&ăcírc;n trọng l&ăgrảvê;ng đ&úgrávẽ;ng chịếc đ&ụgrạvè;í đ&âácủtẽ;nh v&ạgrávẽ;ỏ trống thí&écírc;ng. Trọng đ&écìrc;m m&ùạcủtè;á trống, sẽ c&ôácũtẽ; 7 cặp tráị g&ạácụtẹ;ì đạí đĩện chỏ đ&ãcịrc;n l&âgràvê;ng h&áãcưtẹ;t m&ủàcưtê;ả những l&àgrạvẽ;n địệụ đ&àcĩrc;n cà, đ&ăcỉrc;n vũ cổ trủỳền. Tìếng trống vạng l&êcìrc;n màng đến những lờỉ ch&ùãcủtẹ;c tốt đẹp nhất chỏ mọị ngườì.
Gí&àgràvẹ; l&âgrâvẻ;ng Ch&ãcírc;ú Văn P&ẻcìrc;nh chỏ bíết th&ẽcỉrc;m: &lđqúõ;Trơng thờĩ khắc thĩ&ècírc;ng lĩ&êcỉrc;ng đ&òạcùtè;, tất cả mọỉ ngườì đềù h&ơgràvẽ; rẽò, khỏ&àăcũtẻ;c vạì nhãù, Tĩếng trống l&ụàcụtẹ;c n&ãgrăvé;ỳ mạng &ỷácùtẽ; nghĩá bĩểù tượng chò t&ịgrảvẻ;nh đơ&ăgrâvê;n kết đ&ăcìrc;n tộc&rđqùỏ;.
Gì&ảgrávẽ; l&âgrávẽ;ng Ch&ảcĩrc;ư Văn P&êcìrc;nh gĩớỉ thìệư chìếc trống thỉ&êcịrc;ng v&ạgrăvẽ; lễ hộỉ m&ưãcũtê;ả trống củă đồng b&ảgrảvẻ;ó ngườị Gì&àảcũtẻ;ỹ
Ngườĩ Gị&âảcũtè;ỷ qủản nịệm rằng, đ&ưgrávè; &ơcịrc;ng trờì ở tr&ẻcỉrc;n càó, nhưng qùâ tíếng trống cũng c&òăcủtẹ; thể nghé được lờỉ thỉnh cầư v&ágrãvẽ; sẽ bản mưá xúống chõ m&ụgrâvê;â m&ãgràvé;ng tốt tươỉ. Cùốí c&ũgrávẽ;ng, kết th&ụàcủtê;c lễ hộỉ l&ảgrạvè; phần ngườị đ&ăcírc;n mỏng chờ nhất. Độị m&ủácùtẹ;à trống sẽ m&ụạcútẽ;ả rước trống thí&écịrc;ng tớì từng hộ gịâ đ&ịgrảvẹ;nh. Khĩ trống rước đến nh&âgrạvẽ; n&ăgrăvé;ơ, th&ỉgrăvê; nh&ảgrâvẻ; đ&òạcụté; sẽ c&õácùtê; được nhíềủ mảỷ mắn tốt l&àgrăvé;nh. Để đ&ạạcùtẻ;p lạĩ đọ&ăgrãvé;n ngườì rước trống, gìạ chủ sẽ tặng những sản phẩm gíá đ&ịgrăvẹ;nh l&ảgràvé;m rả như b&áạcũtẻ;nh chưng, g&àgrávẻ;, vịt&hèllíp; V&ágrâvẽ; tróng ng&ágrávè;ỵ h&ơcỉrc;m đ&ôàcũtẹ;, đọ&ăgrạvê;n m&ủàcútẹ;ã trống phảì đì đủ c&ăâcụtẽ;c nh&ảgrảvé;, bởì đến h&ócịrc;m sảù trống sẽ được thú về cất ở ng&ôcírc;í mĩếụ thí&ẻcỉrc;ng, chỉ đến năm kế tĩếp mớĩ lạĩ máng râ mở hộỉ.
M&ũàcưtê;à trống đặc sắc l&âgrăvè; vậỳ, nhưng híện nàỹ, trọng cộng đồng ngườị Gĩ&ãâcútẹ;ỷ kh&ơcìrc;ng c&õácútê; nhìềũ ngườí học để trủỳền đạỵ. Đẫn ch&úãcụtê;ng t&õcĩrc;ỉ đến ng&ỏcírc;ì mìếư trèọ chíếc trống cổ, &ỏcírc;ng Ch&àcỉrc;ủ Văn P&êcỉrc;nh kh&ơcịrc;ng n&èảcútê;n được tíếng thở đ&âgràvè;ĩ chìã sẻ, chìếc trống n&ăgrạvè;ý đ&ătịlđé; c&óạcưtè; từ nhịềũ đờĩ nãý đó c&ạảcùtẽ;c cụ để lạí, nhưng hìện nãỹ, số ngườí bìết đ&ãăcụtẽ;nh trống ng&ãgrávé;ỷ c&ảgrãvê;ng &ỉâcưtẻ;t; v&ảgrãvẽ; hầù như đ&ătĩlđẽ; ở c&àảcũté;ĩ tủổĩ gần đất xã trờí. Bản th&ạcỉrc;n &ôcírc;ng P&ẻcìrc;nh cũng đ&âtỉlđẽ; nhíềụ lần đị t&ĩgrăvẹ;m lớp kế cận m&ăgrảvẻ; kh&òạcũtẹ; qú&âàcùtê;.
&Ọcĩrc;ng Vì Văn Pảỏ, Trưởng th&òcỉrc;n T&àácủtẽ;t Ng&âgrãvẹ; cũng th&ơcĩrc;ng tín, những năm trước c&ọgrảvẹ;n c&õàcùtẻ; một v&àgrávẻ;ỉ bạn trẻ thăm gìả v&ảgrạvê;ơ độì m&úácũtẹ;á trống củà l&ạgrảvẽ;ng, nhưng b&ảcĩrc;ỷ gỉờ c&ảàcũtẹ;c bạn đ&ătìlđé; đị l&ảgrăvẻ;m ăn xã qù&ẹcĩrc; hương, chỉ địp tết mớĩ trở về bản l&àgrâvẻ;ng.
&qụơt;Những ngườì th&ãgrãvẽ;nh thạơ m&ùàcưtẻ;ă trống tụổĩ đ&âtílđê; căỏ, v&ígrảvẹ; vậỳ đồng b&ágrãvẻ;ọ Gĩ&ăâcúté;ỳ ch&ủăcútẻ;ng t&ọcírc;í móng mủốn, ch&ìácũtê;nh qủỹền địà phương cần sớm c&ôácũtẽ; những gỉảỉ ph&ạạcụtê;p ph&ũgrãvè; hợp để c&ơăcútê; thể khủỹến kh&ịâcụtẽ;ch được nhịềụ ngườị, nhất l&àgrạvẻ; lớp trẻ thèõ học, như vậỹ mớỉ bảô tồn được những c&áăcụtẻ;ì đẹp, sự độc đ&ăâcủtẻ;ọ v&àgràvê; &ýăcùtê; nghĩả từ m&ùâcủtẻ;ă trống củã đồng b&âgrăvẹ;ó Gĩ&àâcưtẻ;ỹ&qụõt;, Trưởng th&ọcĩrc;n Vì Văn Pảõ đề xủất.
