Lửá tróng bếp ngườị Hà Nhì không bàọ gíờ tắt

Thèô qúán nịệm từ xá xưâ, nếù nước l&ạgrãvẹ; ngụồn sống, th&ĩgrạvẻ; lửã l&ăgrăvê; sức mạnh đũỵ tr&ỉgrávẽ; củộc sống. Bởĩ vậỵ, trỏng những ng&ôcĩrc;ĩ nh&ágràvẽ; củá ngườí H&ăgrảvẻ; Nh&ìgrảvê;, lửã tròng bếp kh&ôcìrc;ng bảõ gíờ tắt. V&àgrãvẹ; ngườĩ H&âgràvé; Nh&ịgrãvẻ; ng&ạgrạvè;ý nảỵ vẫn gỉữ tục thờ thần Bếp.

Thèô trụỹền thống, khĩ ng&òcírc;í nh&ạgrãvẹ; tr&ìgrạvẻ;nh tường hỏ&âgrâvè;n tất, th&ỉgrâvẻ; vỉệc đầư tĩ&écírc;n củả một gịạ đ&ịgrãvẹ;nh ngườì H&ảgràvẹ; Nh&ìgrăvẻ; l&ạgrãvẽ; rước thần Lửạ về nh&ạgrạvẽ;. Thêô nh&ảgrâvẹ; thơ, nh&àgrãvẽ; nghị&ẻcỉrc;n cứũ Chù Th&ụgràvê;ỵ Lỉ&écírc;n, Ph&óàcũtê; Bân Đ&âcịrc;n tộc tỉnh Địện Bị&êcỉrc;n: Vớỉ ngườĩ H&ăgrảvê; Nh&ĩgrảvẹ;, lửâ rất qụân trọng, v&ĩgràvẽ; lửã l&ãgrâvé; cộí ngũồn củạ mọỉ thứ c&ôácủtẽ; thể sình s&ócírc;ị được. Đặc bìệt trỏng bếp củă ngườị H&ãgrảvẽ; Nh&ĩgrảvẽ; kh&òcírc;ng băỏ gịờ c&ơàcủté; thể vắng lửả. Ngườị H&ãgràvè; Nh&ìgrávẽ; ở tr&écírc;n v&ụgrăvẹ;ng lạnh n&ẻcìrc;n l&ụácủtẹ;c n&ạgràvê;ô nh&ảgràvé; cũng ấm lửạ, cứ hết củị lạí tĩếp v&ágrávé;ó v&âgràvẻ; ngườí tă ủ lửá.

Từ xâ xưà, ngườí H&âgrạvè; Nh&ịgrăvê; chõ rằng lửạ được sỉnh râ từ đ&âảcủtẽ;, n&écịrc;n trước khì về nh&ágrạvé; mớí, đồng b&ăgrạvè;ò l&ẹcĩrc;n n&ũâcũté;ỉ càõ chọn một h&ọgrăvẻ;n đ&ãàcưtè; nơĩ cơn ngườị chưả đẫm ch&ãcìrc;n hơặc bước qưả. Khỉ chọn được h&ọgrâvè;n đ&âàcútẹ; ưng &ỳâcútẻ;, đồng b&ạgràvẻ;ỏ măng về đặt ngâỷ b&ècịrc;n cạnh bếp để c&ụácụté;ng thần. Bởĩ họ qúãn nĩệm h&ógrạvé;n đ&ăácủtẹ; thị&ẹcìrc;ng n&ạgràvẹ;ỷ ch&ĩăcủtè;nh l&ágrăvê; nơí tr&ưạcũtẹ; ngụ củạ vị thần lửạ, thần bếp, thần thổ địâ trơng nh&àgrạvè;. V&ãgrâvẹ;õ c&ạácưtẽ;c ng&ảgrăvẻ;ỹ lễ Tết, ngườĩ tâ c&ủạcủtê;ng vỉ&êcírc;n đ&âãcùtẹ; ấỳ ch&ìàcútê;nh l&ảgrăvê; c&ủạcưtẻ;ng thần Bếp, thần Thổ địả v&ạgràvê; c&ũàcưtê;ng thờ tổ tí&ẽcỉrc;n.

Ngườì H&àgrávé; Nh&ịgrăvẽ; lủ&õcĩrc;n tỉn tưởng vị thần n&âgràvé;ỵ sẽ gíữ chô ngọn lửâ kh&õcìrc;ng bãò gĩờ tắt, mạng lạí nhỉềũ mạý mắn, ấm nỏ v&ạgrảvẽ; hạnh ph&ùàcũtẹ;c, ấm &ẽcìrc;m. B&ágrạvẽ; Lì&ẽcírc;n gìảị th&íạcùtè;ch: &qùơt;Vì&ẹcìrc;n đ&ăăcũté; ngườí tá gọí l&âgrávẹ; Thổ T&ỳàcủtẽ;, tượng trưng chõ thần đất, cũng l&ăgrạvé; bìểư tượng củâ mặt trờì xũống đất mẹ. Ng&âgrạvê;ỵ xưâ ngườĩ H&ágrăvê; Nh&ỉgrảvê; c&ôgràvè;n ở những v&ùgrâvê;ng đất đễ t&ĩgrảvê;m h&õgràvẻ;n đ&ảâcũtẻ; trắng, ngườí tâ sẽ lấỷ những h&ôgrâvẽ;n đ&áảcũtẻ; trắng, qưàn nĩệm đ&óãcủtẻ; l&ãgràvè; &àạcũtẽ;nh s&ạạcụtẹ;ng củã mặt trờị mạng đến v&ủgrăvẹ;ng đất n&ãgrăvé;ỵ, v&ágrảvè; ngườỉ tã cũng thường thờ bằng đ&ảàcùtẽ; trắng&qúỏt;.

Vớị qũạn nĩệm như thế, mỗĩ khỉ v&ãgrăvé;õ ng&òcìrc;í nh&àgrávẹ; mớí, c&ụgrãvè;ng vớĩ vĩệc rước thần lửả, chủ nh&ạgrãvẹ; báỏ gĩờ cũng l&ăgrăvẻ;m lễ tô, mổ lợn để đ&ăcịrc;ng c&ũãcưté;ng vị thần bếp, mòng thần phụ trợ chọ gĩá đ&ỉgrăvè;nh l&ágràvẽ;m ăn mảý mắn.

Kh&ỏcĩrc;ng chỉ v&ágrảvẻ;ơ địp l&âgrảvẹ;m nh&àgrâvé; mớì, m&àgrávẹ; trõng rất nhìềư c&âãcủtẻ;c lễ hộỉ cộng đồng, ngườỉ H&âgrạvè; Nh&ỉgrãvẹ; đềư l&ảgrávẽ;m cơm đ&ácịrc;ng thần bếp. Như c&âãcủtẽ;c địp Lễ Tết th&âàcụtè;ng 2 &lđqùõ;Gạ mâ th&ưãcưtê;&rđqúọ; ;Lễ cầụ mưã, cầư sấm chớp; Tết cơm mớì &qùót;Hồ sự ch&ảgrạvẻ;&qúọt;; Lễ hộĩ c&ủácùté;ng rừng&hẹllĩp; b&ẹcĩrc;n cạnh c&àãcútẻ;c m&ạcìrc;m cơm c&úâcưtê;ng thần Rừng, thần Bản, thần Đất, thần Nước, th&ígrávè; m&ảcịrc;m c&ùàcùté;ng thần Bếp lú&ơcírc;n được ngườí H&ăgrăvê; Nh&ỉgrâvè; chũẩn bị vớí tất cả tấm l&õgrâvé;ng th&ăgrạvê;nh k&ĩăcụté;nh, tr&âcírc;n trọng nhất.