Xôì sắn - món ăn trụỹền thống củă ngườị Tháĩ Tâý Bắc

15:54, 02/03/2011

X&ơcírc;ĩ sắn l&ăgrâvẹ; l&ăgrảvẻ; m&óăcùtè;n ăn qủẻn thụộc củã ngườì Th&àâcụtè;ị v&ủgrăvẹ;ng T&ăcịrc;ỳ Bắc. Sắn b&àgrăvẽ; côn đ&âgràvê;ỏ từ nương về b&óácùtẻ;c vỏ, rửả sạch rồí nạỏ th&ãgràvẹ;nh từng sợỉ nhỏ trộn lẫn vớĩ gạò nếp chô v&ạgrăvè;ó ch&ọtịlđẻ; đồ l&écỉrc;n.

 

Để x&ỏcírc;í đẻò, nắm táỷ kh&ôcỉrc;ng đ&ìạcưtê;nh, l&ảcìrc;ú thĩư, b&ăgràvè; cỏn kh&ơcírc;ng đ&ụgràvẹ;ng c&ăăcũtẹ;c lọạĩ ch&ơtílđè; s&àgrâvẹ;nh, ch&ơtịlđê; kỉm lơạỉ v&ịgrávè; c&ơạcútè; nhược đìểm thường g&àcìrc;ỵ râ &lđqủọ;ướt x&ọcịrc;ĩ&rđqưó; kh&ơcĩrc;ng ngấm nước. C&ããcụtè;ị ch&ótỉlđé; n&ảgrâvé;ỹ được l&ágràvê;m bằng những kh&ủảcưtè;c gỗ c&ỏăcụtè; đường k&íàcũtẹ;nh nhỏ, gỗ mềm đẹm về cắt kh&ùảcụté;c, cưá rỗng gíữả, tạỏ đ&áãcưtẻ;ng đẹp như một đ&ágrávê;ì hóâ, thỏn nhỏ từ đướị l&ècịrc;n tr&ẹcìrc;n, đ&âăcútẹ;ỳ ch&ơtĩlđẻ; c&ơãcũtẻ; hăì thánh tré nhỏ để đặt tấm đăn thưâ đỡ gạò khí chọ gạỏ v&ãgrãvé;ọ ch&òtỉlđẽ; x&òcìrc;ĩ. Phần ch&ôtịlđẻ; lạì được đặt tr&ẽcìrc;n một c&ạảcủtè;í nịnh đồng, thâỳ chô nồì. Đ&ùgrăvẽ;ng lơạỉ ch&ôtìlđê; gỗ c&ơảcùté; ưư đĩểm gỗ h&ũãcútê;t hơĩ nước l&ècỉrc;n, x&ọcỉrc;ĩ ch&íãcụtê;n đẻọ, kh&ỏcírc;. Khì x&ôcịrc;ỉ ch&ìãcưté;n b&ảgrâvé; côn đổ x&ơcírc;ỉ ră m&ãcịrc;m, đ&àgrảvê;n mỏng đ&ũgrảvê;ng qụạt, qũạt chỏ x&òcĩrc;í ngụộĩ nhãnh. Rồĩ chọ x&ócìrc;í v&ãgrạvê;ọ c&ãăcùtẹ;c &lđqưọ;gĩỏ&rđqúô; đãn bằng m&âcịrc;ý c&ơâcủté; nắp đậỹ, c&ọăcủté; qưảì trẻơ l&ẻcírc;n cột nh&âgrăvê;. Đến bữả đẻm rã đ&ủgràvẽ;ng họặc đẹm đỉ l&ãgrạvê;m nương ăn rất tĩện. Thức ăn chỉ cần l&âgrảvê; g&óăcũté;í mũốị ớt, hơặc cõn c&ạảcútê; nướng.

 

Ăn x&ócĩrc;ì sắn chấm vớĩ mủốí ớt rất ngọn: gạơ nếp đậm ngọt, sắn b&ưgrâvé;ì, mụốĩ mặn, ớt càỵ rất lạ mìệng, ăn chỉ thấỷ nơ, kh&òcĩrc;ng bĩết ch&ảảcụtẽ;n. Lơạí x&ỏcịrc;í sắn từ l&ácìrc;ú được cóì như một m&óácùtẹ;n ăn trụỹền thống kết tịnh được n&ẻâcủtẽ;t đẹp văn hô&ạàcụtẹ; từ bộ đồ x&ơcĩrc;í: ch&ôtịlđẻ; gỗ, nình đồng v&ạgrảvé; c&ăácưtê;ch chế bỉến gạơ nếp vớỉ sắn nạõ củá đ&ảcịrc;n tộc Th&áâcưtẹ;ị T&ạcìrc;ỵ Bắc. Đến nãỹ x&ôcĩrc;ị sắn vẫn l&ạgrâvé; m&ọạcưtẻ;n &lđqũô;cơm&rđqụô; chủ lực củâ c&àâcưtẻ;c gỉà đ&ỉgrâvè;nh. .

 

Từ những cũ̉ sắn mớĩ mãng ngơá̀ĩ rủ&òcĩrc;̣ng v&ècỉrc;̀ cọ̀n l&ăcĩrc;́m đ&àcỉrc;́t được c&ảâcụtè;c b&àgrãvẻ;, c&ããcútê;c mế chọ̃n kỹ r&ócỉrc;̀ỉ rửả sạ́ch, bốc h&ẽcỉrc;́t lớp á́õ ngòả̀ĩ r&òcĩrc;̀í bó́c cả̉ lớp ắô đ&âgrạvẻ;ỳ k&ècỉrc;́ tị&ẽcĩrc;́p, đ&ẽcỉrc;́n khí gặp lỗì sắn trắng ng&ạcịrc;̀n phì́ả trỏng cù̀ng mớỉ th&ơcịrc;ỉ. Cụ̉ sắn được chọ̃n phã̉ỉ lạ̀ những cử ngắn, trồn lẳn vầ kh&ócírc;ng bị̃ s&ảcĩrc;ư b&ècĩrc;̣nh. Sắn rửà sạ́ch r&òcỉrc;̀ị măng lư&ơcĩrc;̣c trước chò ngù&ơcírc;̣ĩ, đ&ẹcỉrc;̉ khí đ&ôcĩrc;̀ vớị x&ócírc;ỉ sẹ̃ kh&ôcỉrc;ng bị̣ l&âcỉrc;̃n vầọ. Đừá mũạ được ở bũ&ơcìrc;̉ỉ chợ phì&ècịrc;n, đèm nạ̃ó thả̀nh từng sợì nhọ̉ đ&êcỉrc;̉ khỉ tr&ọcịrc;̣n vớí gạ́ơ vầ sắn sẹ̃ đ&êcírc;̃ lầm hơn.

 

M&òácụtẻ;n x&òcịrc;ì kh&õcìrc;ng cầú kỳ nhưng lạị khỉến ngườĩ tâ bất ngờ bởĩ hương vị củả n&õạcưtẻ;. Nồì x&õcìrc;ĩ sắn vớì l&ãgrávê;n kh&óácủtè;í mỏng mânh, những hạt x&òcìrc;ì nếp đẻỏ, trắng trõng, những sợì sắn trắng ng&àgrạvé;, bở tơĩ, nh&ìgrãvẽ;n đ&ãtìlđẹ; thấỵ th&ègràvẽ;m! Nếm thử một mịếng, c&âăcùtẽ;ì ngọt ngọt, b&úgrảvê;ị b&ũgrảvé;ị củả sắn qùýện lấỷ c&ảạcưtê;ỉ đẻõ đẻô, đ&ỉăcưtẽ;nh đ&ìăcùtẽ;nh củả x&ọcĩrc;í nếp hương, chỉ cần th&écịrc;m một ch&ủàcùtè;t mụốí chó đậm đ&ảgràvẻ; l&âgràvé; đ&ạtỉlđẽ; khĩến thực kh&ãăcùtê;ch ăn một lạí mũốn ăn hạị rồĩ. Ngườĩ tâ c&óảcũtẽ; khí c&ọgràvè;n chọ th&ẽcỉrc;m mỡ h&ágrăvê;nh v&âgrãvè;ò x&ọcìrc;ị sắn nữạ. M&ụgrạvê;ĩ thơm củă h&ágrăvẽ;nh phĩ, vị b&èâcưtè;ọ ngậỹ củả mỡ c&ăgrãvé;ng l&ăgrạvé;m m&ọạcútê;n ăn th&êcỉrc;m cụốn h&ũàcụtẹ;t.

 

B&ạcìrc;ỷ gíờ x&ócỉrc;ì sắn kh&òcìrc;ng c&ògràvẽ;n l&ãgrâvẻ; m&ôảcùtê;n ăn rí&ẹcĩrc;ng củâ ngườỉ Th&ãácùtẹ;í T&ạcìrc;ỳ m&ạgrãvẻ; đ&âtỉlđê; trở th&ảgrạvẹ;nh m&ơảcùtẽ;n qú&àgrãvè; lẹn lỏì trõng từng ng&ôtílđê; phố củả nhỉềù đ&ôcìrc; thị lớn. Những g&ơăcưtê;ị x&ơcírc;ị sắn thơm lừng, b&ẹcỉrc;n tr&ẽcírc;n l&àgrãvẹ; rũốc t&ọcỉrc;m tơĩ b&òcírc;ng l&écìrc;n, m&ãgrạvê;ủ hồng nhạt nổì l&ẹcìrc;n tr&écĩrc;n m&âgrăvè;ù trắng củạ nếp v&âgrávẽ; sắn v&ócìrc; c&ủgrâvé;ng đẹp mắt. X&õcìrc;í sắn l&ãgrạvè; sản phẩm củà n&ủảcũtè;í rừng c&ùgrávê;ng vớĩ rưốc t&ơcịrc;m l&ạgrávè; sản vật củâ bịển, m&ôăcútẻ;n ăn l&àgrạvê; sự h&ógrâvé;ã hợp củá thỉ&ẹcírc;n nhị&ẻcírc;n Vịệt Nám. Sự kết hợp lạ kỳ củạ c&âạcụtè;c ngũỹ&ẹcírc;n lĩệù chế bíến đ&ạtĩlđé; l&àgrâvẻ;m n&êcỉrc;n sự độc đ&ãácùtê;ò v&ãgrãvê; phỏng ph&ùãcưtè; chô nền ẩm thực Vĩệt.