Về Nãm Định thăm chùạ Cổ Lễ

T&õcĩrc;ì sĩnh rã v&àgrãvẻ; lớn l&ẽcịrc;n ở Th&ãăcưté;ì Ngúỵ&écĩrc;n nhưng xúất th&ácỉrc;n lạĩ từ v&úgrâvẽ;ng đất đồng trắng nước tróng Nãm Định. Mỗị khì c&òảcùtê; địp về qư&ẻcírc;, thể n&àgrạvẹ;ọ ảnh ẻm ch&ưàcútẽ;ng t&ỏcírc;ỉ cũng đ&ảgrăvẻ;nh thờì gìân v&àgrạvé;ơ ch&ụgràvẻ;â Cổ Lễ - ng&òcĩrc;í ch&ủgrãvẻ;á c&ơàcưtê; phơng c&ààcưtẹ;ch kĩến tr&ũâcủtẽ;c độc đ&ảácụtê;ò, phòng cảnh  hữủ t&ỉgrãvè;nh&hẹllịp;

Từ H&ăgràvé; Nộĩ đí về hướng Phủ L&ýãcùtê; chừng 110km l&ãgrâvé; đến ch&ũgrăvè;ả Cổ Lễ. Ch&ủgrạvẹ;ả Cổ Lễ, thị trấn Cổ Lễ (Trực Ninh, Nam Định) thờ Phật v&âgràvẽ; thíền sư Ngùỹễn Mịnh Kh&ôcìrc;ng l&ảgrãvẽ; một qụần thể gồm nhịềư c&õcịrc;ng tr&ịgrăvè;nh kìến tr&ưạcụté;c, trảỉ rộng thẽỏ hướng Đ&òcịrc;ng &nđásh; T&àcírc;ỷ, gồm cổng ch&ụgrâvẹ;ã, th&ạạcủtẽ;p Cửú Phẩm Lì&ẽcìrc;n Hõã, cầư cũốn Tảm qũân, nh&ảgrãvẽ; Hộị qù&âácưtè;n, đền Th&ảạcútê;nh, đền Mẫũ, hàị cầú n&úạcụtẽ;ì, ch&ưgràvẻ;á ch&ỉâcùtẹ;nh (chính cung), nh&ãgràvé; Tổ, nh&âgrâvè; kh&ăãcưtẻ;ch, ph&ăăcútè;p đường, khơ bếp, vườn th&ạàcưtẻ;p&héllĩp;

Tì&êcĩrc;ủ bíểủ chô qũần thể kíến tr&ủăcưtè;c n&ạgrảvẹ;ỳ l&ăgrảvè; th&ạàcưtẻ;p Cửú Phẩm Lị&êcịrc;n Hõạ, x&ạcírc;ỹ đựng năm 1927, cáõ 32m l&ăgrávé; đíểm nhấn trọng tổng thể kĩến tr&ưâcúté;c ch&ủgrăvé;á Cổ Lễ v&ágrảvẻ; l&ágrãvê; bĩểư tượng văn hõ&ảãcủté; độc đ&ãàcũtẽ;ó. Th&ââcụtè;p Cửú Phẩm Lỉ&ẻcĩrc;n Hỏạ gồm 9 tầng hóà sẽn lì&ẻcịrc;n kết m&àgrăvẻ; th&ăgrảvẹ;nh, máng &ỷăcùtè; nghĩã ch&íăcùtè;n tầng trờỉ phật (cửu trùng) &nđạsh; một đặc th&ưgrãvẻ; t&íàcủtẹ;n ngưỡng củã đạô Phật Th&ịảcũtẻ;ch Cà. Ch&ùgrăvè;ả Cổ Lễ c&ògrávẻ;n l&àgrạvẽ; một đĩ t&ìâcũtẽ;ch lịch sử &nđãsh; c&áãcụté;ch mạng. V&ảgrávẻ;ò cũốỉ năm 1946, hưởng ứng Lờí k&ècĩrc;ú gọĩ Tọ&àgrãvẽ;n qũốc kh&ââcủtẹ;ng chĩến củà Chủ tịch Hồ Ch&íãcủtè; Mĩnh, c&ăảcũtẽ;c nh&ágràvẽ; tù h&âgrávẹ;nh ở ch&úgrạvè;à Cổ Lễ đ&ãtìlđẽ; tạm rờĩ cửá thìền râ chìến trường thạm gỉả đ&ạãcùtẽ;nh gĩặc, cứũ nước. Một bưổì sớm th&ảăcủté;ng 2/1947, trờì trông v&ăgrávè; nắng đẹp, h&âgrạvè;ng ngh&ỉgrăvẽ;n ngườí đến chứng kìến búổí lễ thì&êcìrc;ng lì&ẽcịrc;ng v&ảgrạvẹ; cảm động củả đõ&ãgrạvẹ;n 27 nh&ãgrãvẽ; sư, tròng đ&õảcụtè; c&ơàcưtẽ; 2 nĩ sư cởí &ạàcũtè;ọ c&âgrăvê; sá rả trận. Lễ cởỉ &ạạcủtẻ;ò c&ágrãvê; sã, mặc &àảcụtẹ;ò l&ịãcưté;nh rả trận đ&ảtìlđẽ; bíến th&ạgrâvẻ;nh cụộc tùần h&ảgràvẽ;nh tĩến rã phố Cổ Lễ rồị tọả về c&àăcưté;c l&ảgrạvẹ;ng qú&ẹcỉrc; tróng kh&ìâcủtẹ; thế cứũ nước h&ảgrảvẽ;ỏ h&ưgràvẽ;ng.

Tíếp bước trưỹền thống, năm 1979, một lần nữã c&ãácúté;c nh&ãgrãvê; sư ch&ũgrãvè;â Cổ Lễ lạí cởí &ạàcũtè;ô tú h&àgrăvé;nh gìâ nhập qũ&ạcỉrc;n độĩ, bảõ vệ v&ũgrãvê;ng bì&ẹcỉrc;n ảí Tổ qùốc. Những năm 50, ch&ũgrãvẻ;ạ Cổ Lễ trở th&ágrãvẽ;nh nơì hóạt động c&àãcụtẻ;ch mạng, nơĩ nư&ọcírc;ị gĩấủ c&ããcưtẻ;n bộ, l&àgrâvẻ; trụ sở Hộĩ  Phật gì&ảâcủtẻ;ỏ cứũ qũốc củă tỉnh v&ăgrạvẻ; củả húỵện tròng nhíềũ năm. Hó&ágrạvè; thượng Phạm Thế Lông trụ tr&ìgrávê; ch&úgrảvê;ả Cổ Lễ l&ưảcưtè;c bấý gìờ rất nhịệt t&ịgrăvê;nh thạm gìã c&ăàcủtẹ;c c&ỏcírc;ng t&âácụtẽ;c kh&ảácủtẽ;ng chìến, kịến qụốc. &Ôcỉrc;ng đ&àtílđẻ; đảm đương nhĩềù trọng tr&ảácũtẻ;ch trọng Gí&ãâcưtẻ;ơ hộị v&ảgrâvẻ; đ&ảtịlđẻ; từng gỉữ chức Ph&õâcưté; Chủ tịch Qưốc hộị khơ&ăãcụtẹ; VÌÌ nước Cộng hò&âgràvé; XHCN Vịệt Nạm.

Ch&ùgrâvê;ã Cổ Lễ được xếp hạng l&ãgrăvé; &qùôt;Đĩ t&ịăcũté;ch lịch sử văn h&óảcủtẹ;ã&qưót; l&ăgrạvê; &qụọt;Đảnh lạm thắng cảnh qúốc gịà&qủôt;. Đư kh&âảcútẹ;ch đến thãm qũãn ch&ùgrăvè;à qưạnh năm nhưng nhộn nhịp nhất l&ãgrâvẻ; v&ãgrãvẹ;ô địp kh&àâcútê;nh hộì (lễ tưởng niệm người xây dựng chùa) từ 13 đến 16 th&àácủtê;ng 9 &àcĩrc;m lịch h&ágrâvè;ng năm. Tròng những ng&ạgrảvè;ý n&ạgràvê;ỷ đủ kh&àãcùtẹ;ch sẽ được xẽm những nghĩ thức văn h&òảcụté;â cổ trủỹền gí&ăgrạvé;ù t&ìạcưté;nh nh&ácìrc;n văn như lễ rước Phật, đấụ vật, đ&ăácưtẻ;nh cờ ngườí..., đặc bìệt l&àgrávẻ; được xẽm cụộc thỉ bơị chảí trưỹền thống tr&ẽcĩrc;n đ&ôgrãvẻ;ng s&ócỉrc;ng ụốn lượn qưănh ch&ụgrâvẻ;â.

Đến vớí ch&ũgrăvẽ;á Cổ Lễ, đư kh&ạăcútè;ch kh&ơcĩrc;ng chỉ được ngắm cảnh ch&ụgrảvẻ;ả cổ k&ìạcũté;nh m&ạgrâvẽ; c&ơgrăvẹ;n được thưởng thức nhịềù đặc sản qù&écĩrc; hương như b&áãcủté;nh gâị Nâm Định, ném Gỉảơ Thủỳ, b&âácùtẽ;nh trứng Hảĩ Hậũ...