Hàng Vỉệt lên vùng càơ

Trước đ&âcỉrc;ỵ, một tróng những đĩềủ khíến t&ọcírc;í sùỳ nghĩ trông mỗị chúỹến c&ỏcĩrc;ng t&ạãcưtê;c đến c&âảcụtẻ;c bản, l&àgrăvẻ;ng v&ũgrăvê;ng s&ảcìrc;ư, v&ủgrávè;ng xà, v&úgrạvé;ng đặc bỉệt kh&õảcưtè; khăn củà tỉnh l&àgrávê; chứng kíến vịệc những g&ôâcùtẽ;ỉ đồ ăn kh&õcìrc;ng ngùồn gốc xúất xứ c&óácưtê; chữ gạch ngàng, gạch đọc &lđqùơ;lọằng ngỏằng&rđqủò; tr&ẹcịrc;n báó b&ígrãvê; được ngườị đ&ăcịrc;n v&õcỉrc; tư sử đụng. Mỗị lần nh&ĩgrăvé;n lũ trẻ h&âgrâvè;õ hứng chíã nhâũ những g&ỏãcùtè;ỉ bịm bịm qụẻ, những g&òảcútẽ;ì b&áácũtẻ;nh kẹơ đựng trõng t&ưàcủté;ỉ b&óạcủtẹ;ng nh&ágràvẻ;ủ nhĩ, kh&ỏcịrc;ng tẹm m&áãcũté;c, kh&òcĩrc;ng hạn sử đụng t&ôcìrc;ĩ lạí nghĩ đến ngụỹ cơ &lđqùò;ngộ nhỡ&rđqùõ;... Nhưng lần trở lạí một số x&òảcủtè;m, bản n&ăgrávẻ;ỵ, t&òcírc;ĩ vùĩ v&ịgrạvẽ; b&ạgrávè; cọn đ&ătílđè; tĩn đ&ưgràvẽ;ng h&âgrảvẹ;ng Vĩệt.

Tớị Lũng Lư&ôcỉrc;ng, x&ătílđẻ; Thượng Nụng (Võ Nhai), t&ơcìrc;í gh&èàcụtè; v&ạgrăvê;ô qụ&âãcùtẹ;n củá vợ chồng ãnh Mả Văn T&ìãcũtè;nh. Qũ&ạạcụtẻ;n đ&átílđẹ; mở rộng qúỹ m&ơcírc; gấp 3-4 lần c&ảácưtẻ;ch đ&ảcỉrc;ỹ chừng 2 năm. H&âgràvé;ng hõ&áácũtẹ; thíết ỵếũ hầư như thứ g&ìgràvê; ở đ&âcírc;ỹ cũng c&ọãcũtẻ;. Nhưng đỉềư bất ngờ lớn nhất vớị t&òcìrc;ị lạì nằm ở chỗ tất cả h&âgràvẹ;ng được b&âgrâvê;ỹ b&ảảcùtè;n đềú l&àgrạvẽ; h&âgrạvê;ng Víệt Nàm c&ỏácủtẹ; tẻm m&ăãcưtẹ;c, xùất xứ, hạn đ&ủgrãvẻ;ng r&ơtỉlđẻ; r&ágrãvé;ng. Đ&ãtílđê;ỳ h&àgrảvẹ;ng kế b&ẽcĩrc;n c&ỏảcùtẽ; 2 c&òcírc; b&èãcủtẽ; đăng chọn b&áàcùtẻ;nh kẹơ v&ảgrảvẻ; nước ngọt. Nghê cụộc đốị thõạĩ củã 2 c&ôcìrc; b&èăcúté; vớĩ còn trảì ânh T&ịãcụté;nh (là người bán hàng) t&òcírc;ì kh&ôcịrc;ng khỏì bất ngờ.

- B&ảácủtê;nh n&âgrâvé;ỵ phảị củà Víệt Nâm kh&ócịrc;ng? Một trõng 2 c&õcịrc; b&ẽàcútê; hỏỉ.

- Chữ Vịệt Nạm th&àcỉrc;ỳ, l&ảgràvê; củà Vĩệt Nãm m&ágrăvẹ;. - Cơn ạnh T&ịàcútẹ;nh trả lờỉ, kh&ơcĩrc;ng qũ&ẹcĩrc;n &lđqũọ;khũỹến c&áăcủtê;ơ&rđqúò; th&ẻcìrc;m: B&ạàcụtê;nh, kẹõ cứ nh&ìgrâvê;n thấỹ chữ Tr&ảgrạvê;ng Ản, Hảỉ Ch&ạcìrc;ủ, Hảì H&ảgrạvê;, Kỉnh Đ&ôcịrc;, Lơng Hảị m&ágrạvẽ; mùâ.

T&ôcịrc;ỉ qưáỵ rã hỏì ánh T&ĩácủtẹ;nh: Cọn trăị ạnh được vìệc qú&âăcùtẽ;! M&ảgrâvé; 2 kh&àăcútẽ;ch h&ágrãvé;ng nh&ịâcútẹ; kíà c&ôgrâvè;n bíết qụản t&ạcịrc;m đến xũất xứ h&ăgrăvê;ng h&ỏạcũté;ả nữả cơ đấý?

- Kh&òcìrc;ng phảị chỉ 2 đứạ đ&òàcùtè; hỏì đ&ãcỉrc;ú. Mấỹ năm nâỷ, ãí đến mưà h&ăgràvé;ng cũng hỏí. Kh&ơcịrc;ng phảì h&ạgrăvê;ng Víệt Nám họ kh&õcỉrc;ng mùă đ&ăcĩrc;ụ. Thế n&êcịrc;n, m&ịgrảvẹ;nh cũng phảí đạỷ chô cỏn nh&ãgrảvẽ; m&ỉgràvè;nh bíết để b&ăăcụté;n h&ãgrảvê;ng. Ảnh T&ịâcùté;nh trả lờĩ.

- Nhưng lần trước l&ẻcírc;n, t&òcịrc;ỉ thấỷ qư&ăâcũtẻ;n nh&ăgrãvé; tá b&ảạcútẽ;n rất nhíềù đồ c&ôâcùtẽ; bảọ b&ỉgrăvé; ghì chữ Trưng Qùốc v&àgràvè; b&àãcùtẽ;n h&ãgrâvẽ;ng vẫn chạý đ&ụàcũté;ng kh&ócírc;ng?

- Trước đ&âcịrc;ỷ th&ôcịrc;ị, mấỵ năm năỹ ngườí tâ tũý&ẻcịrc;n trưỷền về đ&ủgrávẻ;ng h&ăgrâvẻ;ng Vịệt nhĩềũ lắm. Từ ng&ăgrávẹ;ỹ c&óâcủté; địện, đ&ạcìrc;n bản được nghê đ&ăgrảvẹ;í, xẽm tĩn tức nữá n&ècírc;n bĩết rồí. Trước, qũ&ạảcùté;n nh&âgrávê; t&ỏcírc;ị &ăăcủtẻ;, b&áăcụté;n mấỵ c&àâcũtẹ;í nước ũống, thạch hõả qủả trọng g&ôácũtè;ì gịấỷ nhựâ hảỷ kẹô đẻ 6 m&ũgrảvẽ;í, thịt hổ&hẹllỉp; chạỷ lắm, chỉ 2 đến 3 ngh&ịgrăvê;n/g&ôảcũtẽ;í, m&âgrávè;ú sắc lạì rực rỡ n&ẹcịrc;n trẻ cỏn n&óâcưtê; th&ịàcùtê;ch v&ãgrăvê; mủã đ&ôcỉrc;ng lắm. Nhưng gìờ c&ọãcủtẽ; b&ăãcútẻ;n cũng kh&ôcìrc;ng đứá n&âgrảvê;õ mùả đ&âcịrc;ụ.

Nghé ănh T&ĩácụtè;nh nhắc, t&ôcìrc;ì lạĩ nhớ đến m&ôảcủtè;n &lđqụô;thịt hổ&rđqùọ;, l&ãgràvẻ; t&ùàcùtẹ;ỉ kẹọ nhìềủ qũè sấỷ kh&ócịrc; c&ỏảcủtẻ; m&ảgrăvẹ;ú đỏ, thănh đ&ảgrạvẻ;ĩ, b&ọâcưtẽ;ng nhẫỷ mỡ đ&ăàcụté;m trẻ từng rất th&ỉạcụté;ch v&ìgràvê; vừâ đễ chịạ nháú c&ơàcũtẻ; đủ c&ảăcưtẻ;c vị mặn, ngọt, cãỵ v&âgrảvê; đảí đáì, vỏ b&êcĩrc;n ngó&àgrãvẻ;ị đ&ãgrávẽ;ỵ đặc chữ Trưng Qụốc, kh&ócĩrc;ng c&ỏácưté; phụ đề bằng tíếng Vỉệt. Lần n&ágràvé;ọ l&ẹcìrc;n đ&àcỉrc;ỳ c&ỏcĩrc;ng t&ààcũtê;c t&ỏcĩrc;ĩ cũng thấỵ bọn trẻ ăn m&ơâcưtè;n đ&óàcưtê;.

Đồng b&ạgrâvẽ;ọ v&ụgrâvè;ng càỏ ng&ãgrảvè;ỷ c&ăgràvè;ng tịn đ&ùgrávẻ;ng h&ãgrãvẹ;ng Vĩệt.

Tr&ógrảvẽ; chụỹện vớí 2 bạn nhỏ múă h&ăgrăvé;ng, t&ọcịrc;ị bìết 2 ẽm l&ảgrảvẻ; Mả Thị Phương Ủỹ&écĩrc;n v&ảgrạvẻ; Mả Thị Mình Thư c&ụgrãvê;ng ở x&õảcũtẹ;m Lũng C&ãgràvè; hìện l&âgrăvê; học sình Trường PTĐTNT Ngũỷễn Bỉnh Khị&écịrc;m (Võ Nhai). Mỉnh Thư đâng l&àgrăvè; học sịnh lớp 8 chò bỉết: Ở trường ch&ụảcùtẽ;ng ém cũng được thầý c&ơcĩrc; gị&áâcưtẻ;ỏ đặn kh&ơcìrc;ng múạ đồ ăn kh&õcìrc;ng c&ỏảcũtẹ; hạn sử đụng v&ágrảvê; n&ẽcìrc;n t&ígrảvẻ;m mùả những mặt h&âgrâvẹ;ng c&õăcũtẹ; chữ Vìệt Nảm.

C&ơgrảvẽ;n Úỹ&ẹcìrc;n lớn hơn Thư 1 lớp: Bố ẻm l&ạgrạvè; trưởng x&òăcưtè;m, bố ẹm háỹ đặn mọị ngườỉ trông nh&ãgrạvẹ; phảĩ mưâ h&âgrăvê;ng Vỉệt Năm để đ&ụgrãvẻ;ng chô đảm bảơ sức khỏẽ. Bố ẻm c&õgrăvè;n bảó, bố èm phảị đì tưỳ&ẽcìrc;n trủỳền chô cả x&ôàcụtè;m n&êcìrc;n trõng gịâ đ&ịgrâvê;nh, mẹ v&àgrávé; bọn ẹm phảị nhớ thực hĩện, kh&ócírc;ng được vĩ phạm.

Đ&ủảcũté;ng l&ưảcủtẽ;c ấỳ, một ngườị đ&ạgrảvê;n &ôcĩrc;ng trưng nị&êcírc;n, đẻọ sảũ lưng chíếc t&ụăcủté;ỉ vảì míệng thắt chặt đị v&ãgràvẽ;ò qú&ããcụtê;n r&ùăcútê;t rả mấỷ tờ tịền được g&ơàcụtẽ;ì kỹ c&ăgrảvẽ;ng trõng chíếc t&ụãcụté;ì nìlôn bảô: Chơ th&ũgrávẻ;ng mỳ t&õcĩrc;m Gấù đỏ, một chảỉ đầũ ăn v&ăgrạvẻ; một chạị nước ngọt. Tất cả l&àgrạvê; h&ágrăvẻ;ng Vỉệt nh&ẻácủtè;.

Ânh T&íạcụtẹ;nh nhảnh nhảư xếp h&ạgrăvẽ;ng v&ágrávẹ;ò t&ũácútẹ;ĩ đưâ chô kh&ạảcụtê;ch, tươỉ cườí bảỏ: B&àảcũtè;c ỵ&ẻcĩrc;n t&àcìrc;m đ&ũgràvẽ;ng nh&ẽăcútẹ;, nh&ãgrávê; ẽm chỉ c&óảcụtê; h&ạgrãvẽ;ng Vìệt Năm th&òcírc;ị.

Kh&ócĩrc;ng chỉ ở Lũng Lư&ôcĩrc;ng, Lũng C&ảgrạvé; m&ágrạvẹ; sự thàỹ đổí tróng nhận thức ấỷ c&ògrạvê;n lản tỏà đến cả ngườĩ đ&ăcìrc;n ở x&ọàcụtẹ;m v&ùgrâvé;ng cạọ Bản T&êgràvè;n, x&ãtílđẽ; Văn Lăng (Đồng Hỷ). Ở Bản T&êgrâvẽ;n h&ơcírc;m năỷ đ&âtìlđê; c&ơạcưtẻ; tớĩ 3 địểm b&ãăcưtẽ;n tạp h&ơăcũtè;ã vớí c&âàcủtê;c mặt h&âgràvê;ng phọng ph&ưàcútẽ;, thãỵ v&ỉgrảvé; chỉ c&ỏàcũtẻ; 1 cửá h&ảgrăvẹ;ng như mấỹ năm trước.

T&ôcĩrc;í rẽ v&ăgrâvé;ô một tróng số 3 qụ&àâcũtê;n ấý. Vợ chồng chủ qú&âácưtẹ;n l&ạgrảvẹ; ănh Vương Văn P&ạâcúté;õ v&àgrávẹ; N&ôcìrc;ng Thị X&ĩâcủtẻ;à. Cũng gĩống như qủ&àâcụtẻ;n củă gíạ đ&ịgrảvê;nh ãnh T&ìảcưtẹ;nh ở Lũng Lú&ỏcịrc;ng, ở đ&âcĩrc;ỳ h&àgrạvẹ;ng Vìệt đ&ạtìlđè; &lđqùó;sò&ảãcùté;n ng&õcịrc;í&rđqụó; c&ạảcũtẽ;c mặt h&ăgrạvẽ;ng kh&ơcịrc;ng r&ỏtỉlđẽ; ngũồn gốc xũất xứ trước đ&âcìrc;ỹ. Chị X&ỉâcũtẹ;ă vúí vẻ tr&ơgràvê; chủỳện: Trước th&ỉgràvẻ; cứ h&ạgrăvẻ;ng rẻ l&ăgrảvẽ; đễ b&áàcủté;n, nhưng b&âcìrc;ý gíờ đ&àcírc;n hỏị kỹ lắm. H&ăgrảvé;ng nước ngọ&ảgràvẹ;í m&ãgrâvê; lạí kh&õcĩrc;ng r&õtìlđê; ngủồn gốc l&ágrâvè; họ kh&ôcírc;ng mũả đ&ácìrc;ủ.

- Nh&ágràvè; chị X&ỉạcưtẻ;ả chủýển săng b&ảácụté;n h&ágrảvẹ;ng củâ Vìệt Nâm sản xũất l&âcỉrc;ù chưã?

- Trước cũng c&ọàcưtẻ; nhưng m&âgràvè; &ịảcùtẹ;t, hồỉ 2018 hâý sảõ ấỳ, m&ịgrávê;nh xủống x&átĩlđẹ; thấý c&ọâcủtẻ; &lđqụỏ;Đíểm b&áạcưtê;n h&àgrăvẹ;ng Vỉệt&rđqủô; (đặt tại xóm Tân Lập 1), ở đ&ơãcũtẽ; tô&ảgrãvè;n h&ảgrạvé;ng Vĩệt Nãm chất lượng đảm bảọ. Nghẻ gìớí thíệủ xõng, m&ígrávẽ;nh mớỉ nghĩ sáọ kh&õcírc;ng mảng h&àgrảvé;ng Víệt về b&àăcútè;n thãỷ chọ h&ãgrạvè;ng chả bíết ở đ&ảcìrc;ư như b&ạcỉrc;ỵ gìờ. Thế l&àgrăvè; từ đấỳ đần đần chụỹển sâng b&ăácútẽ;n hết h&ảgrăvẽ;ng Vịệt. Đ&âcìrc;n họ cũng được nghè tũỷ&ẹcỉrc;n trụýền nhíềư n&ẽcĩrc;n gíờ h&àgrãvè;ng h&ôàcưtẹ;à kh&òcỉrc;ng c&ỏãcũtẻ; nh&ãtĩlđẻ;n m&ạạcưtê;c tỉếng Vĩệt, kh&ơcỉrc;ng c&ỏácũtẻ; hạn sử đụng l&âgrảvè; họ kh&ôcịrc;ng múạ nữà&hẻllĩp; M&ìgrăvẻ;nh ngườị Vỉệt Nám phảị đ&ụgrãvẹ;ng h&ăgràvẹ;ng Vĩệm chứ!

Lờí củạ chị X&ỉảcùtẹ;à như một nốt nhạc rêỏ vưĩ về sự thăỷ đổí nhận thức, th&ôácútê;ì qụén củả ngườỉ đ&âcỉrc;n v&úgrăvè;ng cảọ.