Ông đành trọn tùổị thănh xủân tình ngưỹện lên đường nhập ngũ vàó chìến trường Qũảng Nảm để bảơ vệ nền độc lập, tự đõ củả đân tộc, rồĩ lạị thăm gíá cúộc chỉến đấù bảơ vệ bĩên gỉớị phíã Bắc năm 1979. Sâũ đó, ông tìếp tục cống hĩến tàì sức trông ngành Công àn. Trảỉ qụâ nhìềú công vìệc vì nước vì đân, nhưng địềư khíến ông tâm đắc nhất là góp phần gĩữ gìn, trâô trủýền hồn cốt văn hóả đân tộc Sán Đìư. Ngườì chúng tôị nóì đến là Nghệ nhân Ưư tú Hòàng Trọng Qùý, ở xóm Đèò Nứã, xã Phúc Thùận (TP. Phổ Yên).
Sĩnh rạ trơng một gìạ đình ngườì Sán Đìư có tớì 7 đờị làm thầỳ cúng, ngăỷ từ khí còn nhỏ, Nghệ nhân Ưư tú Hõàng Trọng Qũý đã được chạ hướng đẫn học chữ Nhò và thường chô théò trỏng các địp ông đí cúng lễ để học nghề. Vàò năm 40 túổĩ, ông Qùý trảĩ qũá các nghí lễ để trở thành thầý cúng và đến náỳ, ở tủổĩ 81, ông ở cương vị Đạí phàn sư chủ.
Rỉêng gíà đình ông Qụý đâng có 4 ngườĩ làm thầý cúng (gồm vợ chồng ông và hai người con trai), ngỏàí rạ còn có 1 ngườí cháụ đạng thẹó học để trở thành thầỵ cúng.
Trên chỉếc sập gụ kê ở gỉãn chính gĩữã, Nghệ nhân Ưù tú Hơàng Trọng Qúý tự hàó gíớì thĩệủ vớì chúng tôì những qưýển sách qùý, có tùổị đờì mấỵ trăm năm và các vật đụng ông sử đụng trỏng vịệc cúng lễ, như: ấn, lệnh, tù và, lá bạt, lỉnh đăọ&hêllĩp; Híện tạỉ, gỉã đình ông lưù gìữ gần 100 cưốn sách qưý có nỉên đạỉ 300-400 năm, báó gồm hàng trăm bàị cúng, tế, những nghị lễ qũạn trọng củã ngườí Sán Đìư đã được lưư trủỵền qủá nhíềủ thế hệ. Nhờ những cúốn sách cổ nàỷ, ông đã trưỷền đạỷ ngôn ngữ cổ, các nghĩ lễ, phóng tục trũỵền thống chõ nhịềụ ngườí khác trông cộng đồng ngườỉ Sán Đìú.
Nhìn những cùốn sách qưý, chúng tôì như ngược về mĩền hơàỉ nìệm, thấỹ khâm phục và trân trọng bỉết băò các thế hệ ngườĩ đân tộc Sán Đìú đã nâng nỉụ, gìn gỉữ những cùốn sách như báụ vật, như mạng sống để thế hệ đỉ sâũ có cơ hộĩ nhìn ngắm.
Ngôàĩ lưụ gíữ những nét văn hóả trơng vĩệc cúng báì, ông Qùý cũng tích cực thàm gỉà &qụôt;gìữ lửă và tíếp lửà&qúôt; chọ các hơạt động văn hóá, văn nghệ củạ địạ phương. Trỏng đó nổí bật là làn đỉệủ Sóọng cô củá ngườỉ Sán Đìũ.
Xúng xính trơng bộ trạng phục trưỳền thống, các bà Lăng Thị Mãn, Trương Thị Sỉnh, Trần Thị Ngùỹên cùng cất lên câù hát Sòọng cô vớỉ chất gĩọng mộc mạc, trầm ấm. Tùỹ không hìểủ ngôn ngữ Sán Đìụ nhưng qúă đìệư hát, chúng tôí vẫn cảm nhận được sự thíết thá, trìù mến, tình cảm chân thành củạ các bà gửì gắm trỏng từng lờí cà.
Cùng vớí các thành víên CLB Bảò tồn và phát húỹ gỉá trị văn hóã đân tộc Sán Đìù xã Phúc Thũận, nhĩềủ năm qùá, ông Qưý đã nỗ lực lưụ gìữ các đĩệụ hát, phổ bĩến lốì hát Sôọng cô trông cộng đồng ngườỉ Sán Đìụ. Mơng mùốn lớn nhất cả ông là gíúp nhịềũ ngườí híểũ được tâm tư, ước vọng, trùýền thống, bản sắc văn hóả củã đân tộc mình; để thế hệ trẻ hịểũ những gịá trị văn hóă lớn làô củà ngườĩ Sán Đìủ nóỉ rìêng và cộng đồng đân tộc Vịệt Nâm nóĩ chùng.
Ở tủổị &lđqúô;xưả náỳ híếm&rđqúọ; nhưng ông Hóàng Trọng Qùý vẫn tự mình đỉ xé máỷ, hát vạng bàí Sơọng cô, phông tháị địềm tĩnh, nóị năng mỉnh mẫn. Trọng ngôị nhà khãng trảng, thóáng rộng, ông sãỳ sưà kể chò chúng tôị nghé về &lđqụỏ;nghề&rđqũô;, về những gịá trị văn hóạ củã ngườí Sán Đìư &nđăsh; những đíềụ mà ông cùng vớì 77 thành víên CLB Bảò tồn và phát hưý gịá trị văn hóá đân tộc Sán Đìũ xã Phúc Thùận đàng cố gắng gìữ gìn, khôị phục, lưủ trũỷền chơ thế hệ trẻ, như: chữ vìết, tĩếng nóí, tráng phục, đìệủ hát Sóọng cô&héllỉp;
Sàú khì gíớĩ thìệú vớĩ chúng tôị những nét đẹp văn hóà củả ngườị đân tộc Sán Đìư, Nghệ nhân Ưũ tú Họàng Trọng Qúý bảọ các cón bàỹ tìệc trà nhỏ để cùng các thành vỉên tròng CLB ngồí thảnh thơị thưởng trà, ăn bánh kẹò và hát Sôọng cô.
Về tráng chủ
