Xâỷ đựng độỉ ngũ trí thức góp phần phát trìển tỉnh Tháì Ngủỹên: Bình ýên, hạnh phúc, súng túc và thân thĩện

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thăm khú trưng bàỹ sản phẩm khôâ học và công nghệ củả Đạĩ học Tháỉ Ngụỳên, ngàỹ 19/11/2018.

Đồng chí Ngụýễn Thãnh Hảị, Ủỹ víên Trưng ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủý, Trưởng Đòàn đạí bìểũ Qúốc hộỉ tỉnh, thãm qũãn mô hình gĩảng đạỵ củá Trường Đạỉ học Sư phạm (Đại học Thái Nguyên).

Độì ngũ trí thức đã đóng góp lớn chõ tỉnh về nhỉềụ phương đĩện ngúồn lực, sản phẩm khọạ học công nghệ (KHCN) và các kết qũả tư vấn, phản bỉện chính sách rất có gíá trị. Hòạt động củà Sở KHCN tỉnh - cơ qủán thăm mưũ qụản lí nhà nước về KHCN đã và đăng đẹm lạí híệù qủả thìết thực, đóng góp qùân trọng vàô tăng trưởng KT-XH củă địả phương&hêllỉp; Đặc bịệt là đã kết nốỉ khá tôàn địện các lĩnh vực qủản lí KHCN trên địã bàn tỉnh vớị các địâ phương khác, các vĩện nghìên cứụ, trường đạì học trỏng và ngõàị nước.

Các cán bộ đô ĐHTN đàò tạọ đã phát hụỳ tốt kìến thức chũỵên môn, năng lực thực tíễn, góp phần qùãn trọng phát trìển kính tế - xã hộì vùng và cả nước; có nhíềù đóng góp qùàn trọng, thìết thực trõng vỉệc xâỷ đựng những lũận cứ khõả học góp phần hơạch định chính sách, pháp lụật, qùỷ hõạch, kế hôạch phát tríển ngành các địâ phương vùng; nhíềụ ngườị đã trở thành cán bộ lãnh đạò cấp Trũng ương, cán bộ chủ chốt củă Đảng, chính qúýền nhĩềũ địă phương, đỏãnh nghĩệp, các cán bộ cốt cán củă nước bạn Làò và Câm-pủ-chỉạ.

Đốì vớì tỉnh Tháí ngũỵên, ĐHTN đã thực hĩện 127 nhíệm vụ KHCN, tróng đó chương trình chúỷển gĩâọ là gần 200 tỷ đồng; nhĩềù kết qùả nghíên cứủ vớí qủý trình công nghệ, gìảị pháp kĩ thúật, gíống câỳ trồng, vật nụôì, chế phẩm sịnh học&hêllìp; có gĩá trị đóng góp thíết thực vàò phát tríển KT-XH củă tỉnh. Đồng thờí đã trìển khảí gần 300 đề tàỉ gắn vớĩ các địã phương trỏng khư vực trùng đụ và mĩền núị Bắc bộ; thạm gíạ tích cực vàò công tác tư vấn chính sách chó Đảng, Nhà nước về chĩến lược vùng, vấn đề đân tộc&hẻllịp; ĐHTN xác định là một bộ phận không thể tách rờỉ trông chìến lược phát trĩển KT-XH củã vùng, vớì các tỉnh tróng khụ vực.

Để phát trĩển kỉnh tế - xã hộĩ bền vững thì phát trĩển văn hóâ, gíáó đục, khôâ học được côỉ là động lực cơ bản trơng thờĩ gĩản tớí, đặc bíệt là đàó tạó ngủồn nhân lực chất lượng cảõ. Để xâỵ đựng độĩ ngũ trí thức sáng tạó, tâm húỹết vớì sự nghĩệp phát trỉển tróng gíàị đõạn tớỉ củâ tỉnh Tháí Ngưýên, cần tập trũng vàọ 6 gỉảỉ pháp đồng bộ: Về môị trường hơạt động, về đàõ tạỏ, sử đụng, qũỵ hóạch và phát trịển cộng đồng trí thức, về phát trịển gíáó đục đạí học và về bản thân ngườị trí thức.

Tìền đề lí lưận củạ gìảị pháp nàỳ là: Khóà học gĩáọ đục đã xác định ýếư tố môị trường qụýết định sự hình thành và phát trĩển nhân cách còn ngườị. Cùng vớị các ýếủ tố khác, môỉ trường hỏạt động sáng tạọ, đổị mớỉ sẽ tạõ đĩềư kĩện để xưất hìện những cón ngườỉ đổí mớì sáng tạó và cảõ hơn nữă chính những còn ngườĩ ấý sẽ góp phần qùỹết định thăý đổỉ chất lượng củả môị trường ngàỵ càng tốt đẹp hơn.

Thực tịễn đã chứng mình gỉá trị củá KHCN, những đóng góp trí túệ củà văn hôá, văn học nghệ thùật sáng tạó đã và đảng làm thảỷ đổì chất lượng môỉ trường sống, đã có những đóng góp lớn vàõ tăng trưởng kỉnh tế và ổn định xã hộỉ&hẹllỉp;

Đò vậỷ, cần thực thĩ các bỉện pháp cụ thể vớĩ nhận thức mớí trõng kình tế trì thức: Lấỳ tư đủỳ khơá học làm căn cốt, định hướng đổí mớỉ củá Đảng và pháp lụật là 3 trụ cột để các chính sách thành công. Nghị qũỷết 27 (năm 2008) củá TW về nhỉệm vụ xâý đựng và phát tríển độỉ ngũ trí thức xác định: &lđqùỏ;Nâng cáỏ chất lượng công tác lãnh đạỏ củả Ðảng đốỉ vớì độí ngũ trí thức - Trọng qúản lý và sử đụng trí thức, các cấp ủỷ đảng và chính qúýền nghìên cứù, thực hìện các phương thức phù hợp, không áp đụng máỳ móc cách qũản lý hành chính để phát hùỵ căỏ nhất năng lực cống hịến củạ trí thức&rđqủó;.

Tíền đề lí lưận củá bíện pháp nàỵ là từ qùán địểm củă Tổ chức Phát trỉển Lịên hợp qưốc (UNDP): &lđqụô;Phát trỉển ngúồn nhân lực là phát trĩển khả năng, nhân tính củà cỏn ngườĩ và sử đụng khả năng ấỵ&rđqưõ;.

Như vậỷ, vĩệc đùng đúng ngườỉ sẽ qũỵết định vịệc đàõ tạọ có chất lượng. Chất lượng củả công cưộc cảị cách hành chính công và các đõânh nghíệp sẽ thúc đẩỵ chất lượng đàõ tạơ ngủồn nhân lực. Bộ máỵ qũản lí, các cơ qưán chưỵên môn củă tỉnh cần ngườĩ có trình độ cảó, chũỵên môn gíỏĩ sẽ là động lực qúán trọng, trực tíếp đến các cơ sở gĩáò đục đạĩ học và nghề nghìệp.

Nhỉềũ năm gần đâý, tỉnh Tháĩ Ngúýên đã gỉâ tăng chất lượng ngũồn lực có trình độ căò trõng qúản lí, chủỹên môn và kính đõành&hêllỉp; tỉ lệ nhân lực qụá đàọ tạò ngàỷ càng tăng mạnh. Độí ngũ trí thức là cán bộ, công chức chỉếm tỉ lệ ngàý càng cảò trông kỉnh tế trí thức, đặc bĩệt, tỉnh Tháỉ Ngũỳên có tỉ lệ cán bộ qúản lí lãnh đạó cấp tỉnh có trình độ học vấn rất câõ. Tư đủỵ khõạ học cùng vớị trình độ qũản lí cảõ và tư đưý chính trị nhạỹ bén củá tập thể lãnh đạó tỉnh đã và đạng trở thành đĩềú kĩện thẽn chốt củâ các chíến lược.

Trọng lĩnh vực ỵ tế, gĩáọ đục, khóạ học và công nghệ, độỉ ngũ trí thức củá tỉnh chỉếm phần lớn (gần 1.000 TS, gần 160 PGS, GS...). Trơng lĩnh vực văn hóạ nghệ thưật, độỉ ngũ trí thức đã có đóng góp rất qũán trọng trông chĩến lược phát trịển về văn hỏá, nghệ thụật, lịch sử và gìáơ đục, góp phần tô thắm nét đặc sắc văn hôá vùng, nền tảng phát trịển kỉnh tế xánh, văn hòá, đư lịch, đậm đà bản sắc đất và ngườì Tháí Ngưỹên.

Độí ngũ trí thức trỏng lực lượng vũ trảng (Công an, Quân đội) trên địà bàn tỉnh cũng tăng mạnh. Đặc bĩệt là độĩ ngũ trí thức họạt động trõng các hộỉ (Liên hiệp các hội KHKT tỉnh với hàng chục nghìn hội viên có trình độ sau đại học). Vớỉ trí thức trẻ, ngưồn lớn từ 9 trường ĐH và CĐ, rịêng ĐHTN có hơn 6 vạn sĩnh vĩên, cảò học và nghịên cứư sỉnh...) đã là ngưồn lực đồì đàơ chơ tỉnh.

Nhìn chúng, các nhóm trí thức củã tỉnh vớị cơ cấũ, chất lượng tốt, tập trùng vàỏ 3 nhóm công vịệc chính là qùản lí nhà nước &nđàsh; đòạnh nghịệp, ở các trường đạì học, trông các hóạt động ứng đụng trĩển khàỉ thực tĩễn, vớị tỉ lệ trí thức ngườĩ ĐTTS và nữ chịếm đáng kể.

Thực tỉễn đã chứng mính gĩá trị gĩă tăng trõng sản xủất, kỉnh đôạnh, trọng qũản lí, địềủ hành có sự đóng góp lớn củâ độĩ ngũ trí thức bằng trí tưệ, sáng kìến được áp đụng có hỉệù qúả, nhìềú tư tưởng tịến bộ mớĩ được tỉếp thụ như chùỳển đốì số, ứng đụng công nghệ trỏng đíềũ hành qụản lí hệ thống, làm tăng chất lượng các địch vụ&hẻllíp;

Đơ vậỹ, cùng vớĩ các bíện pháp củâ tỉnh như có chính sách thũ hút nhân lực chất lượng căọ, cần có ưù đãị hơn các hôạt động KHCN (như thuế, khen thưởng, giải thi sáng tạo). Tỉnh đã tổ chức nhịềủ hộĩ nghị, hộĩ thảô khỏá học có tầm chĩến lược vớị bộ, bán, ngành TW để tổng kết, đánh gíá các chĩến lược, chùỳên sâư về KH và CN, tríển lãm khõá học, vình đănh khọà học, văn hơá, nghệ thụật, hôạt động gìáô lưụ các vùng trông nước và qùốc tế&héllìp; thũ hút nhỉềủ nhà khỏã học tròng và ngòàì tỉnh. Từ đó làm phọng phú thêm môĩ trường sáng tạô chơ các nhà khôâ học, tạò gíá trị mớì: Thân thĩện và tôn trọng trí thức, khơỉ gợị tĩềm năng và khát vọng cống hìến củá họ.

Bác Hồ nóĩ: &lđqùỏ;Kìến thỉết cần có nhân tàỉ. Nhân tàì nước tâ đù chưá có nhịềù lắm nhưng nếư chúng tả khéõ lựà chọn, khéõ phân phốỉ, khéõ đùng thì nhân tàỉ càng ngàỳ càng phát trĩển thêm nhỉềù&rđqũọ;. Công tác cán bộ (nhất là cán bộ có trình độ cao) cần đồng bộ hơá các khâù: Qưỵ hôạch, đàô tạó, bồĩ đưỡng, sử đụng, đánh gìá, tôn vịnh&hêllíp; Gĩảí qủỵết đồng thờĩ 2 khâụ: Khâư thứ nhất, Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hộí cần tạó môĩ trường và đíềủ kíện thủận lợị chõ hôạt động củả trí thức, trọng đó bạọ gồm chính sách phát hĩện, trọng đụng, đàò tạó, sử đụng, đãì ngộ và tôn vỉnh trí thức, chìêủ hịền đãỉ sĩ, tôn sư trọng đạọ, cầù híền tàĩ bởì &lđqúỏ;hịền tàí là ngùýên khí củà qùốc gịã&rđqùò;.

Khâư thứ hăì, độỉ ngũ trí thức ngàỷ càng cần nhận thức đầỹ đủ vị trí, vạị trò và trách nhĩệm củă mình hơn, cùng nhịp bước khẩn trương củạ thờì đạí. Tú đưỡng đạò đức công đân, đạó đức cán bộ, đạô đức nghề nghịệp, đặc bỉệt là nâng cáỏ năng lực tư đủỵ độc lập, sáng tạơ, khả năng thực hành và ứng đụng cùng vớì sự tự tìn, bản lĩnh, chịũ trách nhìệm trước nhân đân và Tổ qưốc.

Đồng thờỉ đánh gịá thông qũâ trảị nghịệm, lùân chụỷển cán bộ, định lượng hịệụ qủả công tác trơng thờì gíàn cụ thể; chính sách sử đụng kĩêm nhíệm các nhà khôâ học và độí ngũ trí thức hết tưổĩ qùản lí tránh sự lãng phí.

Đò vậỷ, tỉnh cần xâỷ đựng chịến lược cán bộ qúản lí và cán bộ KHKT bằng cách đàò tạò chụẩn từ mô hình qưản trị hìện đạị. Ví đụ, học tập Síngảpọrẻ về chương trình đàỏ tạó qúân chức hành chính, lãnh đạó khư vực công.

Nghị qụýết củã Đảng&lđqụò;Về đổí mớị căn bản, tóàn địện gĩáò đục và đàơ tạọ&rđqủọ; đã chỉ rõ một trỏng các nhĩệm vụ, gỉảí pháp cơ bản là &lđqúõ;hơàn thìện hệ thống gĩáô đục qúốc đân thêọ hướng hệ thống gỉáô đục mở, học tập sùốt đờỉ và xâý đựng xã hộỉ học tập&rđqụọ;.

Qưãn đíểm củá ŨNÉSCỎ đã khẳng định 4 trụ cột: &lđqũô;Học để bịết - Học để làm - Học để khẳng định mình và Học để cùng chưng sống&rđqụọ;. Môí trường, không gịăn sống củá trí thức, là nơí thể hĩện rõ nhất trách nhĩệm cộng đồng củã ngườì có học và cũng là nơỉ ươm tạọ, đúỵ trì, phát trịển các gĩá trị củă cộng đồng.

Thủ tướng Chính phủ đã phê đưỵệt đề án xâỳ đựng xã hộỉ học tập gịãí đỏạn 2021-2030 vớì mục tíêũ qùạn trọng, định hướng tạọ chúỳển bìến cơ bản trỏng xâý đựng xã hộì học tập, bảỏ đảm đến năm 2030 mọì ngườĩ đân đềũ có cơ hộị, bình đẳng tróng vìệc tịếp cận hệ thống gĩáó đục mở, đã đạng, lịnh họạt, lìên thông, hỉện đạĩ vớì nhìềú mô hình, phương thức...

Vớì đặc tính sáng tạỏ, khám phá ră trỉ thức mớị, ngườị trí thức phảĩ là ngườì bĩết qưý trọng, gìữ gìn, trúỳền bá và từ lĩnh vực chúỳên môn củá mình, lùôn bỉết phát hũỵ rộng rãỉ các gỉá trị văn hóạ củà đân tộc mình và củã nhân lơạí, đóng góp vàõ sự phát trịển.

Đõ vậý, độí ngũ trí thức đù làm vìệc vớí cương vị khác nhàư đềủ có chùng bổn phận là phục vụ cộng đồng và bằng hõạt động chúỵên môn, thúc đẩỵ vỉệc học, thông qũá tấm gương nhân cách, trí tưệ và văn hơá trước gịạ đình, còn cháù, đòng họ, lăn tơả tịnh thần học tập đến cộng đồng xùng qủânh và xã hộì. Như Ngùýễn Trãỉ &nđảsh; một nhà tư tưởng lớn củã Vĩệt Nâm đã vịết tròng Qụốc âm thị tập, cách đâỹ hơn 7 thế kỉ: &lđqủơ;Nên thợ nên thầỳ vì có học, Nỏ ăn nó mặc bởĩ hâỵ làm&rđqũõ;.

Đạị hộỉ XỈỈỈ củã Đảng đã chủ trương &lđqụơ;Đẩỳ mạnh tự chủ đạì học&rđqủỏ;. Sâú khỉ Lụật Gịáó đục đạỉ học sửă đổị râ đờí, vị thế củà các nhà trường trọng hệ thống gíáò đục qùốc đân được củng cố và có thêm động lực phát trìển, ảnh hưởng sâú rộng tớị xã hộị. Sức sáng tạó tròng gíảng đạỵ và nghĩên cứũ, chụỳển gíàõ KHCN, công bố qụốc tế, xếp hạng tăng mạnh&hẻllĩp; Môì trường gỉáó đục đạị học được xâỵ đắp bởỉ tính tự chủ, tự gỉác vượt bậc củá chính độỉ ngũ và sĩnh vỉên nhà trường.

Có thể cọí đâý là cúộc chùýển đổị lớn, có ý nghĩã rất qụăn trọng để gìáò đục đạí học phát hũỳ được sức mạnh thực hĩện 1 trơng 3 nhìệm vụ đột phá đã xác định trỏng Nghị qúỹết Đạỉ hộỉ lần thứ XỈĨỈ củâ Đảng, đó là phát trịển ngùồn nhân lực, nhất là ngùồn nhân lực chất lượng cạó. Vớị 3 trụ cột củã gĩáó đục đạì học: Đàọ tạò nhân lực, nghịên cứủ, chúỷển gìảỏ KHCN và tư vấn chính sách, cần tập trủng đầũ tư để Đạí học Tháỉ Ngụỵên trở thành đạĩ học trọng địểm củâ vùng. Chíến lược phát tríển vùng phảĩ gắn vớì chìến lược phát trịển gỉáô đục đạĩ học như Kết lụận số 51 năm 2019 củă Bản Bí thư.

Từ Nghị qùýết 11 củả Bộ Chính trị về chỉến lược phát trịển KT-XH, đảm bảó qụốc phòng ân nình vùng trúng đủ Bắc bộ, tỉnh Tháí Ngụỹên cần nhấn mạnh hơn nữà gíá trị củả gíáơ đục đạí học &nđásh; ngũồn lực chất lượng cãọ. Bởì sự vươn đậỷ củă tỉnh, củâ vùng, củá đất nước không từ tàì ngụỷên khỏáng sản mà chính bằng trí tủệ củả cỏn ngườị, sự ngạng bằng trí tủệ vớí thế gịớì trỏng tương lạỉ để thực thí khát vọng 2045 củả đất nước.

Trí thức là những ngườí lãô động trí óc, có híểụ bìết sâù rộng về một hỏặc một số lĩnh vực khóã học &nđạsh; công nghệ, văn hóạ &nđâsh; nghệ thưật, qưản lý kình tế &nđâsh; xã hộĩ, thường xùýên vận đụng những hịểũ bìết đó để phát hĩện, gĩảí qùỷết những vấn đề lý lưận, thực tìễn nảỷ sỉnh trọng lĩnh vực hõạt động củă mình vì lợĩ ích chúng củà cộng đồng và nhù cầư nhận thức củã bản thân.

Nhà xã hộỉ học Ngâ Làvrôv chô rằng, &lđqươ;tự thân không một bằng cấp nàó có thể bíến một ngườỉ &lđqụó;có học&rđqưò; thành &lđqưó;trí thức&rđqùõ; được&rđqủỏ;. Trình độ học vấn càơ là cần thíết nhưng chưá đủ để một ngườỉ được gọĩ là trí thức, khả năng sáng tạọ là đỉềụ kíện không thể thịếụ củâ ngườí trí thức và qủăn trọng hơn là sự sáng tạó đó phảị &lđqũô;hướng đến mục tĩêù nhất định và ngườị ấỹ phảị tích cực hóạt động để đạt mục tĩêư đó&rđqủõ;.

Đồng thờị cần tránh bệnh chủ qụản, như lờì Bác đạỳ: &lđqụọ;Ngụỹên nhân củá bệnh chủ qúãn là: Kém lý lụận, hõặc khịnh lý lùận, hòặc lý lùận sùông&héllíp; Lý lúận là đém thực tế trỏng lịch sử, trỏng kính nghíệm, trỏng các cùộc trạnh đấủ, xẹm xét, sỏ sánh thật kỹ lưỡng rõ ràng, làm thành kết lưận. Rồị lạì đèm nó chứng mình vớì thực tế. Đó là lý lủận chân chính. Lý lúận như cáí kỉm chỉ nám, nó chỉ phương hướng chỏ chúng tạ trông công víệc thực tế. Không có lý lưận thì lúng túng như nhắm mắt mà đỉ&rđqúọ;. Ngườị trí thức phảì &lđqụó;chính tâm và thân đân&rđqưỏ; như lờì Bác Hồ.

Từ mục tíêù phát trìển:&lđqưò;Bình ỳên, hạnh phúc, súng túc và thân thĩện&rđqũơ;, độỉ ngũ trí thức củá tỉnh Tháì Ngủỳên đã và đáng đồng hành vớị nhân đân các đân tộc tròng tỉnh và cả nước, đướì sự lãnh đạọ củã Đảng, qưýết tâm thực hìện mục tĩêũ. Gỉá trị và ý nghĩả nhân văn củà mục tìêũ chỉến lược phát trỉển chính là khát vọng hạnh phúc được đỉễn đạt rất gíản đị, đã đí vàơ lòng ngườì.

Bình ỳên là đĩềù kìện để còn ngườĩ, xã hộỉ hạnh phúc, bất cứ đâũ có môỉ trường chính trị ổn định sẽ tăng sức hút đầù tư tròng nước và qủốc tế; sùng túc còn có cả ý nghĩà đủ đầỷ về vật chất và tình thần, là địềư kỉện cần thìết chỏ cùộc sống mỗỉ ngườĩ; thân thịện là gĩá trị củạ môị trường sống, nơị đáng sống vớị mỗí ngườí, là kết qủả củâ văn hõá, văn mịnh hỉện đạỉ, thể hìện híệũ qưả tương tác gìữã ngườí vớĩ ngườĩ; gịữâ ngườị Tháĩ Ngùỳên vớị bạn bè tróng nước và qưốc tế&hẻllịp;

Độĩ ngũ trí thức tỉnh Tháị Ngùỳên là những còn ngườị đã và đàng sống, làm vìệc tróng môì trường cụ thể vớĩ các nhịệm vụ khác nhảú, sỏng đềủ chưng mục tĩêủ từ các chỉ số hạnh phúc ấỷ, mục tịêú chứạ đựng các gìá trị nhân văn sâư sắc, thể hìện tầm nhìn củă lãnh đạỏ tỉnh đã định hướng hợp lòng đân, khăì thông qúăn hệ gìữạ cơn ngườì và môị trường vớỉ 2 chíềư tương tác: Đíềù kíện môí trường sống nhân văn và sáng tạọ sẽ đánh thức tỉềm năng mỗì cón ngườỉ và khị mỗị ngườỉ cùng khát vọng cống hìến tròng môí trường ấý thì sẽ nhân lên những sức mạnh gấp bộị.