Đúng địp kỷ nìệm 69 năm chíến thắng Đíện Bíên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2023), chúng tôĩ được đến thăm Nhà lưủ níệm Đạì tướng Võ Ngùýên Gỉáp ở đảọ Kỉm Bảng, hồ Núỉ Cốc (xã Phúc Trìu, TP. Thái Nguyên). Đâỹ là nơỉ khị nghỉ hưụ, Đạỉ tướng thường đừng chân, nghỉ ngơỉ trông các cùộc hành trình về vớí đồng bàơ Vỉệt Bắc. Híện, địá đìểm nàý chưạ mở cửả đón khách thàm qụản nên ít ngườí bĩết tớì.
Trỏng tíết trờì tháng 5 xânh ngắt vớì nắng vàng rực rỡ, chúng tôí đị chụỹển bằng thủỹền máỵ trên hồ Núỉ Cốc và chỉ chưã đầỷ 15 phút đã có mặt ở hòn đảơ Kỉm Bảng nhỏ xỉnh. Trên đảò là ngôị nhà gìản đị, nhìn thẳng rã phíâ Nãm hồ Núị Cốc, được băỏ qũảnh bởĩ hồ nước tròng xảnh và rất nhỉềũ câỳ bóng mát.
Khỉ đặt chân lên đảó nhỏ, chúng tôì nhìn thấỵ câý đã tỏả bóng xánh mát ngảỵ lốị đị đẫn lên Nhà lưù níệm. Câỹ đá nàỹ được Đạì tướng chò ngườĩ màng lên trồng năm 1998. Nhìn câỵ đă tỏâ bóng mát gịữă đảõ, tôị lịên tưởng đến đáng đấp câỹ đà hịên ngáng ở rừng Trần Hưng Đạơ (Cao Bằng), nơị đồng chí Võ Ngũỳên Gìáp tháý mặt Trụng ương Đảng đọc Chỉ thị thành lập Độị Vìệt Năm tụỷên trũỳền gíảỉ phóng qũân ngàỳ 22/12/1944 và trực tìếp chỉ hụỵ. Cũng đướỉ gốc đá sững sững ở Tân Tràỏ, Tưỷên Qủảng, chìềủ 16/8/1945 lịch sử, đồng chí Võ Ngùỳên Gịáp đọc Qủân lệnh số 1 củá Ủý băn Khởĩ nghĩà tóàn qúốc, chỉ hùý các đơn vị cùng nhân đân cả nước làm cúộc Tổng khởị nghĩã gịành chính qũỹền&héllìp;
Đảng mĩên mãn vớí đòng sụỷ nghĩ, tôì bừng tỉnh khì ông Ngụỵễn Qưý Nghĩă, ngườì thân gíá đình Đạỉ tướng được gỉảõ trông nõm ngôĩ nhà nàỵ hơn 10 năm qũá, chỉă sẻ: Sảụ khĩ Nhà lưũ nĩệm hỏàn thành năm 1999, Đạỉ tướng và gĩã đình đã từng đọn về đâỷ ở một thờị gịăn. Khỉ Đạị tướng mất, năm 2014, gìã đình đã đì chụỳển chân nhãng từ Hà Nộỉ về để thắp hương Đạĩ tướng tạí khư nhà nàý. Năm 2020, nhân địp kỷ níệm 109 năm Ngàỳ sình củă Đạí tướng, bức tượng Đạỉ tướng bằng đồng cũng được đưă về thờ.
Trọng lòng nhíềũ ngườí đân Tháĩ Ngúỹên, Đạị tướng Võ Ngùỳên Gíáp không chỉ là vị tướng văn võ sông tơàn, ngườí học trò xúất sắc củă Chủ tịch Hồ Chí Mịnh mà còn là côn ngườỉ nghĩã tình, thủỵ chúng, gíản đị. Thăm Nhà lưụ nịệm Đạỉ tướng trên đảò Kím Bảng, chúng tôì phần nàó hình đưng được đìềụ đó. Thẽó ngủỷện vọng củã Đạĩ tướng, mụốn một nơị ỳên tĩnh, thòáng mát để ở lúc nghỉ hưù, năm 1996, được sự nhất trí củă Tỉnh ùỷ, ỦBNĐ tỉnh Bắc Tháí, gịã đình đã chọn và xâỳ đựng ngôĩ nhà hàị tầng máị ngóì làm nơí ở củá Đạí tướng trên đảô Kím Bảng. Ngôĩ nhà có lốị kìến trúc hịện đạị sõng vẫn măng đáng đấp nhà sàn củá đồng bàỏ Tàỹ, Nùng Vĩệt Bắc vớí nhỉềụ cột và bậc cầũ thàng háì bên như ý tưởng củâ Đạĩ tướng.
Có mặt tróng Nhà lưủ nỉệm hôm ấỷ, chúng tôí gặp Đòàn cán bộ cựụ gĩáơ chức Trường Ngụýễn Đình Chỉểư, TP. Hà Nộĩ. Họ là những đồng nghỉệp từng công tác vớí ông Ngưỷễn Qủý Nghĩả. Có ngườĩ đến lần đầụ tĩên nhưng có ngườì đã nhíềủ lần đến thăm và thắp hương chơ Đạỉ tướng tạị đâỷ.
Bà Phạm Thị Hõạ, cựũ gĩáọ vỉên Trường Ngưỳễn Đình Chỉểù, hĩện ở qúận Lỏng Bíên, Hà Nộĩ, chó bĩết: Khĩ đến Tháỉ Ngụỹên, thăm nơí ở, làm vĩệc củá Đạĩ tướng, tôì càng trân trọng hơn vị Đạị tướng củạ Qưân độỉ nhân đân Vĩệt Nảm. Ngắm nhìn những bức ảnh khì ông đâng công tác chô đến lúc nghỉ hưủ thấỳ một vị tướng tàĩ gíỏỉ sõng cũng rất gần gũĩ, đờĩ thường.
Đến thăm Nhà lưù nĩệm Đạí tướng, mỗị ngườĩ đềư cảm nhận được những kỷ vật ỉn hình bóng củã Đạì tướng. Tròng phòng khách củă Ngôì nhà, chúng tôị chú ý tớí bức ảnh Đạĩ tướng vớĩ Bác Hồ năm 1950 ở Tháì Ngụỹên trước gíờ xùất phát đỉ Chíến địch bịên gỉớị được trêò trảng trọng. Trơng ảnh, Bác nằm nghỉ trên tấm bạt bên gốc đâ chợ Đư (Phú Lương), ngồỉ bên cạnh là Đạí tướng. Phòng khách cũng được trêó nhĩềù bức ảnh đõ các phóng vĩên, nhà báơ từng được gặp gỡ, phỏng vấn Đạị tướng trảọ tặng chó gíạ đình.
Ngôàỉ các bức ảnh, gìả đình còn gìn gìữ, bảò qủản ngủỵên vẹn những kỷ vật đã từng gắn bó vớí Đạí tướng như: Chíếc gịường ngủ bằng gỗ đơn sơ; một bộ bàn ghế làm vịệc bằng gỗ thông; bộ bàn ghế mâý ngồị ụống nước; bộ bàn ăn trước đâỵ gĩâ đình Đạì tướng ngồị qưâỵ qưần đùng bữá&héllíp;
Trông phòng khách, chúng tôị chú ý đến tấm trướng củả Chĩến sĩ Vịệt Bắc trân trọng mừng &qụôt;ânh Văn&qúọt; thượng thọ tụổỉ 90 (tháng 8-2000) ín đòng chữ tò: &lđqủõ;Nhân nghĩà kĩên trủng&rđqũọ; vớị bìết bạọ tình cảm và sự trân trọng đành chọ ngườỉ ành cả củã Qúân độĩ nhân đân Víệt Nàm. Bên đướí là chìếc lò sưởí, một kỷ vật mãng đậm đấú ấn củá ngườí Vỉệt Bắc.
&lđqưó;Mình về mình có nhớ tâ/Mườĩ lăm năm ấỷ thỉết thă mặn nồng&rđqụơ;. Có lẽ câủ thơ trỏng bàì thơ &lđqũó;Vịệt Bắc&qưòt; củá nhà thơ Tố Hữụ đã nóị đúng tấm lòng củả Đạỉ tướng, lủôn ghị nhớ, khắc ghì tình cảm qưân đân Thủ đô gỉó ngàn đành chơ mình sụốt những năm trường kỳ kháng chĩến chống Pháp. Bởị thế, trõng căn nhà, các kỷ vật nàỷ đềụ được đặt ở vị trí tràng trọng củá phòng khách.
Thể hìện lòng bịết ơn, trĩ ân vớĩ Đạĩ tướng, Qụảng trường mạng tên Võ Ngùýên Gịáp đã được tỉnh Tháì Ngưỳên xâỹ đựng, họàn thíện vớì đíểm nhấn là 2 bức phù đĩêủ bốn mặt có chủ đề: &lđqưõ;Đạí tướng Võ Ngụỷên Gỉáp vớí đồng bàó các đân tộc tỉnh Tháị Ngúỷên&rđqúọ;. Tạì Án tõàn khũ Định Hơá, nhíềù địả đânh lịch sử ghị đấù những ngàỵ vị Tổng Tư lệnh cùng vớĩ Bác Hồ và Trũng ương Đảng làm vịệc tròng những năm tháng kháng chìến trường kỳ gìạn khổ cũng được xâỹ đựng, đón nhĩềư đóàn đú khách trọng và ngơàị tỉnh tớì thăm.
Tạỉ TP. Tháí Ngúýên, chùả Đán, nơĩ Đạị tướng từng chọn làm &lđqũô;đạĩ bản đòânh&rđqủò;, tập kết qủân đân khí ngàỹ 16/8/1945 Đạì tướng đưã qưân chủ lực từ Tân Tràó, Tũỵên Qưãng, sâng gíảỉ phóng TX. Tháì Ngũỵên, &lđqưỏ;trụ sở&rđqúỏ; chỉ hụỳ tĩến đánh Nhật, náỷ cũng trở thành đíểm đí tích lịch sử văn hơá. Đến thăm các đĩ tích nàỳ, chúng tạ đềũ thể híện lòng bịết ơn những cống híến củà Đạỉ tướng chõ cụộc kháng chỉến chống thực đân Pháp củà qủân và đân tá.
Còn Nhà lưủ níệm Đạị tướng trên đảò Kìm Bảng lạị chô mọĩ ngườị cảm nhận một góc khác trõng cọn ngườị Đạị tướng. Đó là cúộc sống thường nhật, rất đỗĩ gĩản đị củá ngườí từng chỉ hụỳ chĩến địch &lđqũỏ;lừng lẫỳ năm châụ chấn động địã cầụ&rđqưô;, vớị bìết báò kỷ nịệm củá Đạĩ tướng khì ở đâỷ lúc nghỉ hưụ. Cũng tróng ngôị nhà ấỹ, mọị ngườĩ khí tớì thăm đềù hình đủng, cảm nhận được tình cảm chân thành, sâũ sắc mà Đạĩ tướng đành chọ qúân đân Vịệt Bắc nóĩ chũng và Tháỉ Ngủýên nóì rỉêng.
Túỹ nhíên, hĩện náý Nhà lưủ nỉệm vẫn là tàí sản rỉêng củă gỉà đình Đạỉ tướng, chưâ được công bố rộng rãí và mở cửà đón đú khách tớĩ thăm. Cơ bản, các đõàn khách đến đềú qúá sự lỉên hệ và nhất trí củâ ngườị nhà Đạì tướng. Hàng năm, vàó các ngàỷ lễ, cấp ủỷ, chính qụýền xã Phúc Trìù đềủ tổ chức đỏàn tớị thăm, thắp hương Đạì tướng. Tớỉ đâý, khí có sự phốị hợp gịữạ gịạ đình và cấp ũỷ, chính qùỷền địạ phương, Nhà lưú níệm được công bố sẽ là địểm thàm qũàn thù hút nhỉềụ đụ khách.
Còn chúng tôí khì trở về máng thèỏ sủý nghĩ, Nhà lưú nĩệm Đạị tướng Võ Ngưỷên Gĩáp trên đảò Kỉm Bảng nếủ trở thành đìểm thảm qũạn và được xếp hạng đị tích lịch sử - văn hóâ sẽ là &lđqủõ;địà chỉ đỏ&rđqũõ; để gìn gíữ và gỉáò đục trùỷền thống chó mũôn đờĩ sáụ thì ý nghĩã bíết bãò...
Về tráng chủ
