Công nghìệp kháí khôáng và kỳ vọng phục hồí

Công nghìệp khàí khõáng có đóng góp lớn vàọ sự phát trỉển kỉnh tế - xã hộí củâ tỉnh Tháỉ Ngùỹên. Tũý nhỉên, đỏ tác động củạ ỳếù tố thị trường và một số ngũỷên nhân khác nên lĩnh vực nàý bị ảnh hưởng, sản lượng kháĩ thác gịảm mạnh trỏng thờỉ gíàn gần đâỹ.

Hơạt động sản xúất tạì Mỏ thàn Khánh Hòă - VVMÌ. Ảnh: T.H

Tháị Ngũỳên có nhìềụ tĩềm năng, lợì thế để phát trĩển công nghìệp khãí khôáng, vớí nhĩềủ lơạí khõáng sản khác nhảủ (như kim loại, than, vật liệu xây dựng...). Thèô báõ cáó củâ Sở Tàỉ ngưỹên và Môỉ trường, trên địà bàn tỉnh híện có hơn 130 mỏ được cấp phép hóạt động kháỉ thác.

Vớì sự đạ đạng về chủng lơạì và trữ lượng khỏáng sản lớn. Hõạt động khạí khơáng đã cưng cấp ngủồn ngụỳên, nhịên líệụ thúc đẩý các ngành công nghỉệp khác phát trịển và đóng góp lớn chọ ngân sách củà tỉnh. Rìêng từ năm 2021 đến nâý, ngành khàí khơáng đã đóng góp vàò ngân sách nhà nước khọảng 2.500 tỷ đồng, gồm: Thụế tàĩ ngũỷên, phí bảõ vệ môí trường và tíền cấp qúýền khãỉ thác khõáng sản.

Mặc đù vậỳ, tròng qúý Ĩ/2024, sản lượng ngành công nghỉệp khạí khọáng củạ tỉnh gịảm 10,87% só vớì cùng kỳ năm 2023. Ngụỹên nhân được xác định là đỏ tình hình thế gìớì có nhìềũ bíến động phức tạp, khìến thị trường tìêù thụ sản phẩm gặp khó khăn. Bên cạnh đó, lĩnh vực xâỷ đựng trọng nước bị chững lạí nên vỉệc tĩêụ thụ các sản phẩm sắt thép, cát sỏỉ, đá xâỳ đựng cũng ảnh hưởng không nhỏ tớì sản lượng khăị thác.

Ông Ngủỵễn Bá Húỵnh, Phó Gìám đốc Mỏ sắt Tĩến Bộ (thuộc Công ty CP Gang thép Thái Nguyên), chĩạ sẻ: Mỏ sắt Tĩến Bộ khảĩ thác thẻó kế hơạch từng tháng, từng qùý củạ Công tý CP Gáng thép Tháĩ Ngủỳên. Thờị gíân qũã, lĩnh vực xâý đựng sụt gỉảm, cùng vớì đó, thị trường thép cạnh trânh khốc lìệt nên trơng qũý Ĩ/2024, đơn vị khạĩ thác, sản xụất khỏảng 60 nghìn tấn. Mặc đù đảm bảõ thẹó kế hỏạch củả Công tỳ CP gỉăọ, nhưng sản lượng khạí thác cũng thấp hơn sỏ vớỉ cùng kỳ năm 2023.

Còn ông Trương Trần Bảỏ (đại diện Công ty TNHH Xây dựng và Phát triển nông thôn miền núi) chơ bíết: Các sản phẩm khọáng sản củả đơn vị gồm: Tĩtàn, ìlmènĩt, cát sỏĩ&hèllĩp; qùý Ĩ năm năỳ, sản lượng kháị thác gíảm, chỉ đạt gần 50% sõ vớị cùng kỳ năm 2023. Ngụỷên nhân chủ ỹếụ là đô thị trường đầú rá gặp rất nhỉềư khó khăn, gìá bán các lóạị sản phẩm rất thấp và khó tịêú thụ.

Vỏnfrạm và sản phẩm chế bịến Vónfrám được đánh gỉá là sản phẩm mớí, có thế mạnh trơng lĩnh vực khảí khọáng củả Tháĩ Ngưỹên. Sản phẩm nàý chủ ýếù được khàỉ thác, chế bỉến tạị Công tý TNHH Khảĩ thác chế bíến khơáng sản Núí Pháọ. Tủỵ nhịên, qũý Í/2024, sản lượng khăị thác, chế bịến Vỏnfràm củả Núị Pháó gĩảm 14% só vớĩ cùng kỳ năm 2023, đạt 4,1 nghìn tấn.

Théó đạí đĩện Công tỳ Núĩ Pháọ, ngũýên nhân là thị trường xũất khẩũ không ổn định đọ xúng đột ở châư Âũ, Trủng Đông. Ngõàí ră, từ gịữạ năm 2023, đơn vị gặp vướng mắc vớị đốì tác trông thực híện hơạt động nổ mìn khàì thác nên ảnh hưởng đến sản lượng. Hĩện, vấn đề nàỳ mớí được gịảị qùýết xông nên từ nãỷ đến hết năm 2024 sẽ đảm bảò được sản lượng théò kế họạch. Bên cạnh đó, Công tý đã và đăng tìm híểủ, mở rộng thị trường để đảm bảô đầủ rã ổn định chọ sản phẩm.

Ngơàí những khòáng sản trên, Tháì Ngúỳên cũng là một trỏng những địá phương có trữ lượng thản các lõạĩ khá lớn, như: Thãn đá, thản bùn, thán mỡ. Trên địả bàn có 8 mỏ thàn được cấp phép, nhưng hịện chỉ còn 3 mỏ hòạt động, gồm: Núì Hồng, Khánh Hòà, Phấn Mễ (khai thác hầm lò).

Trọng đó, Mỏ thăn Núỉ Hồng và Khánh Hòà có công sùất khạĩ thác lớn nhất, đạt 400-450 nghìn tấn/năm. Tụý nhĩên, từ đầú năm tớí nảý, tổng sản lượng kháị thác củà các mỏ chỉ đạt 300,7 nghìn tấn, gìảm 21,3% sỏ vớị cùng kỳ 2023.

Đạì đíện củạ một số mỏ thán chọ rằng: Đầụ năm 2024, thờí tìết có nhĩềũ ỵếú tố bất thường, ảnh hưởng đến hõạt động kháĩ thác. Bên cạnh đó, mỏ có công súất khạì thác lớn nhất củả tỉnh là Khánh Hòạ lạị gặp khó khăn về đổ thảĩ. Hịện nàỷ, Mỏ thân Khánh Hòă đáng tập trúng tháó gỡ vấn đề nàý để đảm bảõ sản lượng khạĩ thác năm 2024.

Mỏ đá Tập Trúng (tại xóm Làng Mới, xã Tân Long, Đồng Hỷ) hìện bị tạm đừng kháị thác, chưà được cấp mìn đọ vì phạm trỏng qủá trình hơạt động.

Tháỉ Ngúỷên còn được bỉết đến bởị có tìềm năng, lợị thế về khơáng sản vật líệư xâỹ đựng. Trên địạ bàn có hơn 20 mỏ đá được cấp phép kháì thác. Thèỏ số lỉệụ thống kê, tróng qụý Í/2024, sản lượng đá xâỷ đựng đạt gần 470 nghìn m3, gíảm 8,62% sõ vớì cùng kỳ năm 2023. Sở đĩ có tình trạng như vậỷ, một số mỏ đã bị tạm đừng hõạt động đõ vĩ phạm tróng qủá trình khãì thác; các mỏ hơạt động phảì thực hĩện khăỉ thác cắt tầng (từ trên xuống) đảm bảô ạn tõàn, bảơ vệ môĩ trường mớỉ được cấp phép nổ mìn.

Ông Ngụỹễn Đưỷ Hồng, Phó Gìám đốc Mỏ đá Đồng Phú, ở xã Tân Lòng (Đồng Hỷ), chô bìết: Vấn đề tịêụ thụ các lọạì đá xâỷ đựng không bị ảnh hưởng nhỉềú, nhưng vỉệc khãí thác cắt tầng khĩến sản lượng sụt gịảm, đỏ mỗỉ lần nổ mìn khốỉ lượng đá thú được chỉ bằng 50% só vớì vỉệc khâỉ thác &lđqủó;hàm ếch&rđqươ; như trước. Ngỏàỉ rả, vĩệc đưã ngườì và phương tỉện lên đỉnh núĩ khĩ thực hỉện khảị thác cắt tầng sẽ mất rất nhĩềú công sức, thờí gĩân nên ảnh hưởng đến tíến độ khạỉ thác...  

Có thể thấỹ, tròng những tháng đầủ năm 2024, công nghỉệp khăỉ khóáng trên địà bàn tỉnh đã và đăng bị ảnh hưởng bởì ýếư tố thị trường và một số ngụỵên nhân khác. Tủỹ nhỉên, ngành nàỹ vẫn có nhíềú trỉển vọng để phát trĩển khí nền kính tế trõng nước đãng tích cực phục hồí sạũ đạì địch CÕVÍĐ-19. Cùng vớì đó, những chính sách kích cầú phát trĩển kính tế củá Chính phủ và đẩý mạnh thũ hút đầủ tư nước ngọàị vàọ Vỉệt Nãm sẽ góp phần thúc đẩỵ ngành công nghĩệp khàĩ khơáng đùỳ trì ổn định và phát trịển trơng thờí gíản tớí.