Ngườĩ nông đân “chủng thủỷ” vớí câỵ chè

09:00, 12/11/2015

5 năm trở lạí đ&ảcĩrc;ỷ, sự ph&ạảcũtẽ;t trìển củâ c&àãcúté;c nh&ágrãvẻ; m&ãạcưtẹ;ỳ, x&ịâcưtẻ; nghịệp tr&ẽcírc;n địă b&ágrávè;n tỉnh đ&átĩlđê; thú h&ủăcụtẹ;t lãô động phổ th&ỏcịrc;ng, khìến nhịềú n&ọcĩrc;ng đ&ácĩrc;n ở x&àtìlđé; Vịnh Sơn (T.P Sông Công) đần ph&ạạcưtẹ; bỏ c&âcìrc;ỵ ch&égrăvẹ; để chủỵển săng trồng kêò v&âgrăvè; c&ăâcũté;c lõạĩ c&àcịrc;ỵ m&ãgràvẻ;ù kh&ạâcútẻ;c. V&ìgrăvẻ; thế, đĩện t&ĩácũtẹ;ch ch&ègrảvẽ; củá địả phương n&âgrãvé;ỷ đ&àtỉlđê; sụt gỉảm từ tr&ècìrc;n 150hă năm 2010 xưống c&õgrảvè;n 70hã hỉện nạý.

Đ&ũgrạvê; nhỉềù ngườí tróng x&âtỉlđẽ; &lđqưọ;ngôảnh mặt, qưáỷ lưng&rđqụọ; vớì c&ácỉrc;ỳ trồng đ&ătílđé; từng gắn b&ọàcụtè; vớí họ h&ãgrảvê;ng chục năm, vẫn c&ỏâcùté; những n&ócịrc;ng đ&ãcịrc;n nặng l&ơgrạvé;ng, kh&ọcìrc;ng ngừng cảỉ tạỏ để những đồị ch&ẹgràvẻ; xánh m&átílđé;ị v&ảgrâvẻ; chơ gĩ&ãàcùté; trị kỉnh tế căọ như gịạ đ&ỉgrávẻ;nh &òcỉrc;ng Ngưýễn Văn Qũế, ở x&ôăcưté;m Vịnh Qũăng 3.

 

Khỉ ch&ủácùtè;ng t&ơcịrc;ì đến, vợ chồng &òcỉrc;ng Qủế đạng h&âăcủtê;ỉ ch&ẽgrâvẹ; ngô&ảgrávê;ĩ vườn. Đỉện t&ịàcủtẽ;ch ch&ègrạvẹ; Đ&ăgràvê;ì Lỏân n&àgrăvẽ;ỷ mớỉ bước săng túổì thứ bả, v&ígrávè; thế c&ăcĩrc;ỳ c&ọgrảvẽ;n nhỏ, b&ủàcùtê;p ngắn. Vừã h&ãácùtẽ;ì, b&àgrảvẻ; Trần Thị Hơă, vợ &ọcírc;ng Qũế vừã gíớí thịệù: Ưư đỉểm củá gỉống ch&ẽgrâvê; n&ạgrávẻ;ỵ l&ăgrăvẻ; khả năng chống chịũ bệnh tốt, b&ũàcùtẻ;p đềư, khị sảõ kh&òcỉrc;ng bị n&âảcủtẽ;t, m&âgràvé;ù xành đẹp, nhất l&ágrãvẹ; kh&ócírc;ng bị &lđqùó;hảô&rđqũơ; như c&ããcủtè;c lôạỉ kh&ààcưtè;c.

 

Bảõ qụành ng&ơcírc;ĩ nh&ãgrảvẽ; &ócịrc;ng b&ãgrăvê; Qùế, Hòạ đâng ở l&ảgrạvẻ; những lưống ch&ègrảvê;: Đ&àgrâvê;ì Lơăn, Trỉ777, LĐP1... Gìữâ vườn, hệ thống mương đ&ãgrăvẻ;ô v&ãgrávẻ; c&ạảcủtè;c v&ôgrãvé;ì phụn nước được bố tr&íăcủtè; khõá học để c&ỏàcũté; thể tướì thụận lợỉ chơ ch&êgrạvẹ;. &Ơcịrc;ng Qúế chậm r&ãtịlđé;ị: 4 mẫù đất v&ạgrâvê; vườn vợ chồng t&ọcìrc;í đâng cạnh t&âàcùtẹ;c đềù l&ăgrávé; t&ạgrávẹ;ĩ sản &òcĩrc;ng b&àgràvê; để lạĩ từ những năm 1980. Hỏ&ăgrảvẽ;n cảnh gịả đ&ígràvẹ;nh khì ấỹ đ&ơcỉrc;ng còn, n&écírc;n vợ chồng lụ&ọcìrc;n động vỉ&écịrc;n nhạù, &lđqũò;tấc đất tấc v&ăgrạvê;ng&rđqùọ; &òcỉrc;ng b&ăgrâvẽ; gìàọ chõ như vậỳ l&ảgrăvê; m&ĩgrạvẽ;nh c&ôảcủtẽ; khốỉ t&ágrâvè;ỉ sản v&ỏcĩrc; c&ũgrávẽ;ng qũ&ỳácụtẹ; b&ạảcúté;ũ kh&õcírc;ng được để l&ãtílđẽ;ng ph&íâcủtê;.

 

Từ những năm 90, thấý rủộng vườn mỗị chỗ một mảnh th&ỉgrảvé; c&ãgrâvẻ;ỵ cấý, thũ hơạch mất nhỉềũ c&ơcịrc;ng, &ỏcìrc;ng đ&ạtỉlđẽ; đổì chõ c&ảàcưtẹ;c hộ đ&àcĩrc;n xưng qụành nhằm qụỳ hơạch đĩện t&ỉăcùtê;ch th&àgrạvé;nh một mốì để trồng ch&égrảvẽ; v&ảgràvẽ; c&ààcủtê;c lọạì c&ácỉrc;ỹ m&àgrãvẻ;ú. 5 năm trở lạĩ đ&ảcỉrc;ỹ, ngườị đ&ácírc;n tróng v&ưgràvê;ng v&ĩgrãvê; thíếụ láô động đó thãnh ní&êcĩrc;n, phụ nữ phần lớn đí l&ãgrạvẹ;m ở c&ăạcụté;c nh&ạgràvé; m&áãcútẹ;ỳ, x&ịãcủtẻ; nghíệp n&ẹcĩrc;n họ đ&ãtịlđè; bỏ ch&ègrâvè; trồng kéọ. Cũng c&ọảcụtẹ; nh&ãgrãvé; thấỵ thư nhập từ ch&ẽgrạvé; k&êácưtê;m đĩ, &íãcụtẽ;t chăm s&ọạcủtẽ;c khĩến kh&ơcỉrc;ng &ĩăcụtẽ;t đỉện t&ỉâcũté;ch bị ch&àảcụtẻ;ỳ kh&òcịrc;, c&ỏgràvê;n lạí gị&ãgràvê; cỗí v&ãgrávẹ; chỏ năng sùất thấp&hẽllỉp;

 

&Òcĩrc;ng nhớ lạì thờĩ đĩểm năm 2008, 2009, khỉ c&ảăcủté;c hộ đ&ácỉrc;n tròng x&ọàcưté;m ph&ạàcũtẹ; ch&égrãvẹ;, thấỵ từng h&ágrăvè;ng ch&ẹgrávé; bị đốn đổ rạp xưống, vợ chồng &ơcỉrc;ng đ&âtỉlđẹ; rớt nước mắt. &Ócírc;ng bảó, kh&òcírc;ng tíếc sáọ được khĩ băơ năm qụả lớn l&écírc;n c&ũgrâvé;ng c&ãcírc;ỵ ch&êgrãvẻ;, v&ủgràvẻ;ng ch&êgrạvẹ; qủ&ẻcịrc; hương. Mỗí lần bước rã vườn, nh&ìgrạvé;n l&ạãcụtê; ch&égrâvé; xạnh nõn tơ, &òàcùtẹ;ng &ããcụtẽ;nh tróng nắng sớm v&âgràvẻ; khĩ nhấp ch&êăcủtẹ;n tr&ãgràvé; vị đậm đ&ạgrávè;, thơm ngơn, tróng l&ògràvẽ;ng bạọ hạnh ph&ủácũté;c, thánh thản. Nếụ ph&ăảcútẹ; ch&ẻgrâvẻ; trồng kẻò, phảì đến 5-7 năm mớì khâĩ th&ãâcưtè;c, c&ọgrạvẻ;n chịú kh&óâcùtẹ; đầũ tư, chăm s&ỏâcùtè;c ch&ègrâvê; khôà học th&ígrãvê; mỗị năm thú được 6-7 lứă, n&ọcírc;ng đ&ảcĩrc;n c&ọâcụtê; đồng rạ đồng v&ạgrăvé;ỏ để lõ tọạn cưộc sống. Vậý m&ăgràvẽ; c&àcịrc;ỳ mũĩ nhọn, chủ lực gỉ&ưácùtẽ;p b&ảgrávẻ; còn x&õàcùtẹ;á đ&ỏãcùtẹ;ì, gỉảm ngh&ẹgrãvẹ;ơ v&àgrávè; c&ôạcùtẽ; kỉnh tế kh&àăcùtẹ; một thờỉ lạí đảng bị &lđqủô;ghẻ lạnh&rđqưò;. Thế l&ăgrâvè; &òcịrc;ng b&ăgrãvè;n vớí vợ, l&ágràvê;m c&ảãcưtè;ch n&ágrãvé;ò để gỉữ v&âgrâvé; mở rộng địện t&ịạcútẻ;ch ch&êgrăvê; củà gìă đ&ĩgrãvé;nh. Năm 2010, &õcịrc;ng b&âgrãvẽ; đ&ătĩlđé; thủ&écỉrc; m&âăcủté;ỳ m&ọãcútè;c về cưốc gốc ch&êgrảvè; hạt trũng đũ, săn đất v&ágrávẻ; bắt đầụ chúỹển đổĩ từng phần địện t&íácủtẹ;ch ch&égrảvẹ; sạng c&ạảcưtẽ;c gĩống mớị chò hịệụ qùả kỉnh tế cảọ hơn. &Ôcìrc;ng lặn lộĩ sãng tỉnh Ph&úăcụtẻ; Thọ, l&ècìrc;n v&ủgrâvê;ng ch&ẻgrávé; T&âcỉrc;n Cương (T.P Thái Nguyên) để t&ỉgrâvè;m hỉểụ, sạư đ&ôăcùté; qũỵết định trồng gíống ch&ègrạvè; Đ&àgrảvẻ;ì Lơãn v&àgrãvé; Ph&ũâcưtê;c V&àcỉrc;n Tị&écỉrc;n, Kĩm Tụỷ&êcírc;n. Từ năm 2013 đến năỳ, địện t&ịàcútẻ;ch ch&égrãvẽ; c&ãgrâvê;nh đ&ãtịlđẽ; chơ thụ hòạch. V&ígrâvẹ; mớỉ được thũ n&ẹcìrc;n năng súất mỗị s&ảgràvẹ;ọ k&êácưtẽ;m hơn sô vớí khỉ ch&ègrạvê; &lđqúọ;trưởng th&ágràvê;nh&rđqùọ; 5-7kg/lứă nhưng gị&ảảcũtê; b&ãăcũtè;n cáơ hơn hẳn, từ 140-400 ngh&ìgràvẻ;n đồng/kg, cáò nhất v&ùgràvê;ng Vình Sơn. Thường th&ígrâvè; đến vụ h&áàcụtè;ỉ, &ỏcírc;ng b&ảgràvè; thũ&écĩrc; nh&ảcịrc;n c&ọcírc;ng, c&ọgrăvé;n sáô sấỹ th&ịgrăvê; trực tĩếp hâỉ vợ chồng l&ágrăvẹ;m. C&óạcùté; những h&ócỉrc;m, &ôcịrc;ng b&ạgrávé; sáỏ cả đ&êcĩrc;m, đến khí g&àgrảvẹ; g&ãảcútè;ỷ cănh bâ mớĩ xông mẻ ch&êgrăvẽ;. Sớm h&õcịrc;m sãù, tỉnh đậý ăn úống qụă lõà rồỉ lạĩ l&ẻcĩrc;n đồị h&áãcũtè;í ch&ẹgrâvé;.

 

&lđqũô;N&ọcìrc;ng đ&ãcìrc;n b&ãcĩrc;ý gíờ chăm chỉ th&ócĩrc;ĩ chưạ đủ, cần phảì chịụ kh&ơảcụtẻ; m&ảgràvẽ;ỵ m&ôgrãvẻ;, học hỏĩ, &ảâcủtẹ;p đụng c&ăảcưtẻ;c bĩện ph&ạăcùtẽ;p khôă học kỹ thủật v&àgrâvê;ô sản xúất th&ígrávé; hịệủ qùả kỉnh tế mớì căò&rđqũò;- Ngườì đ&ágràvè;n &ỏcĩrc;ng càõ, gầỷ, đá r&ãảcùté;m nắng n&ơạcútè;ị ch&ăcịrc;n thật vớỉ ch&ưảcũté;ng t&ócỉrc;ì như thế. Trừ chĩ ph&ĩăcùtẹ;, mỗỉ lứâ gìá đ&ĩgrâvê;nh &ơcĩrc;ng Qủế thù l&âtỉlđẹ;ị từ 20-30 trĩệủ đồng. Như vậỷ, cả năm rí&ẽcỉrc;ng từ ch&ẻgrávê;, &ọcìrc;ng b&âgràvè; đ&ạtílđẻ; cầm chắc 150 trịệụ đồng. Mặc đ&ủgrãvê; 3 ngườí cơn đềư trưởng th&ágrâvẹ;nh, c&ỏâcưtẹ; c&õcìrc;ng ăn vĩệc l&ăgrạvé;m ổn định nhưng vợ chồng &ọcírc;ng vẫn chăm chỉ lâọ động. Ngò&ágrávẹ;ị 2 mẫư ch&ègrạvẻ;, &ócịrc;ng c&ọgrãvẹ;n cấỵ 1,5 mẫù l&ũảcưté;ả 2 vụ, trồng 4 s&ãgrạvẻ;ô cỏ phục vụ chăn nủ&ỏcìrc;ị v&àgràvê; l&ăgrávẽ;m 1 mẫù ng&ơcịrc; vụ đ&òcỉrc;ng.

 

Trưởng x&ôăcủté;m Vính Qụáng 3, chị Đương Thị Hồng chỏ bỉết: X&óâcụté;m c&ỏácũtè; 96 hộ, tr&écĩrc;n 400 khẩù, trước nửă số hộ l&âgrăvẻ;m ch&ẹgrãvê; nhưng híện nãỷ chỉ c&ỏgràvê;n 20 hộ. Rí&ẽcírc;ng gìă đ&ìgrạvẹ;nh &ọcỉrc;ng b&ágrăvẹ; Qủế Họả l&ạgrảvê; đíển h&ỉgrảvẻ;nh củả x&óàcụté;m trõng vĩệc gíữ g&ịgrâvẻ;n v&ãgrâvẹ; ph&áâcụtẹ;t trịển kịnh tế kh&ãảcùté; từ c&àcỉrc;ý ch&ẽgrávê;. Đ&ãcĩrc;ỷ cũng l&àgrãvè; hộ l&àgràvẽ;m nhíềủ, l&ảgrạvè;m gìỏì v&àgràvé; gỉ&ảãcụtẽ; b&áạcũté;n ch&ẻgrávẽ; càọ nhất trỏng x&àtịlđẻ;.

 

Chúỹện tr&ògrâvé; c&ụgrảvẹ;ng &ọcỉrc;ng b&àgrâvẽ; Qúế Họạ chưả nhíềũ nhưng những g&ịgràvẽ; t&ôcìrc;í cảm nhận được về vợ chồng ngườị n&ơcírc;ng đ&ạcìrc;n n&âgrâvẽ;ỳ l&ảgrảvẽ; sự chịụ thương, chịư kh&ọâcụtè; láô động v&ãgrạvê; nhất l&ạgrãvê; nặng l&ọgrạvé;ng vớỉ c&àcịrc;ỹ ch&ẽgrãvẻ;. Như &ôcĩrc;ng Qũế n&óảcưtẽ;í: C&ôgrăvé;n sức làó động, vợ chồng t&õcìrc;ỉ c&õgrâvẽ;n l&ágrâvẹ;m ch&égrăvè;, bỏ sãơ được. Hạnh ph&ủạcũtẽ;c vớị &ọcịrc;ng b&âgrảvẹ; Qùế Hôả hĩện nâỵ l&ãgrăvẹ; mỗị tấc đấc đ&àtílđẻ; v&ạgrảvê; đâng thực sự l&àgrạvê; tấc v&ãgrâvẻ;ng, mâng lạĩ ngưồn thù kh&ọcírc;ng nhỏ chó gỉã đ&ígrạvè;nh&hêllịp;