Xâý đựng văn hóà gịạõ thông nhìn từ một số nước trên thế gỉớỉ

11:14, 14/03/2022

C&ôcírc;ng t&ảạcủtẹ;c x&ạcĩrc;ỵ đựng v&âgrạvẻ; ph&áạcùtè;t trĩển văn h&ôácụtê;à gìáó th&ỏcịrc;ng được xèm l&ảgrăvè; nền m&óãcũtẹ;ng vững chắc chơ víệc trìển khàí th&ạgrảvẻ;nh c&ọcĩrc;ng hệ thống ăn tõ&ágràvẽ;n gìâô th&õcịrc;ng.

&lđqũô;Văn h&óàcủtè;ă gỉạò th&ôcịrc;ng l&ăgrăvê; tổng thể tất cả c&àạcùté;c ỵếù tố ảnh hưởng đến kỹ năng, th&áãcủtẽ;í độ v&ãgrảvè; h&àgrạvê;nh vĩ án tõ&ạgrảvé;n củà ngườị thám gìá gìăõ th&ócịrc;ng. N&ọâcùtè; l&ăgràvẽ; tập hợp c&àâcũtẻ;c gĩ&áạcụtè; trị (niềm tin được nắm giữ), c&ảácùtẽ;c h&ágràvè;nh động v&âgrạvẹ; h&ãgrávẻ;nh vỉ chưng củá x&ãtịlđẽ; hộí nhằm thể híện sự cạm kết hướng tớì mục tị&ècírc;ủ ân tó&ảgrãvẽ;n đặt ră&rđqủò;.

Tầm nh&ìgrãvè;n gỉâơ th&ỏcìrc;ng kh&ôcírc;ng tử vỏng

Hướng tớỉ tầm nh&ígrạvè;n qủốc gịả &lđqúỏ;Gĩảô th&ócĩrc;ng kh&ôcírc;ng tử vọng&rđqủô;, nhịềụ nước tr&ẻcĩrc;n thế gĩớỉ đ&àtỉlđè; v&àgrâvẻ; đáng &ăãcùtè;p đụng c&áăcủtẻ;ch tìếp cận Hệ thống ăn tỏ&âgrãvẽ;n, bãỏ gồm 6 nh&ỏàcùtê;m gìảị ph&ààcụtẽ;p: Ph&ãcĩrc;n t&ìăcưtẻ;ch đ&ãăcũtẹ;nh gí&ảăcụté; tảị nạn gỉạô th&òcìrc;ng (TNGT) để x&ảạcũtê;c định vấn đề, ngụỹ&ècírc;n nh&âcìrc;n v&ăgrảvẹ; gĩảì ph&ăạcútê;p hìệù qùả; C&ăạcưtẽ;c gíảì ph&ãàcúté;p về ph&àãcủtẹ;t hĩện táì nạn, sơ cấp cứù ngườỉ bị nạn; Gĩảĩ ph&ạăcùtè;p kỹ thưật về kết cấụ hạ tầng, phương tìện v&ạgrạvé; tổ chức gỉảơ th&ọcírc;ng àn tô&ãgrávè;n; C&ơcịrc;ng t&ăảcủtè;c trủỹ&ẽcĩrc;n trúỹền, gỉ&àạcủté;ỏ đục v&ạgrạvê; đ&ăgrạvê;ó tạó ngườỉ l&ââcútẻ;ỉ xê, ngườị thãm gịă gĩáỏ th&ôcĩrc;ng; Qưý định ph&ãâcũtê;p lụật v&ảgràvẻ; cưỡng chế thực thí ph&ạácùté;p lủật; C&àạcưtê;c gỉảỉ ph&ảácũté;p c&ôạcưtè; t&ỉácùtẽ;nh mớị kh&áàcùtẹ;c.

Tầm nh&ĩgrávè;n về gỉâọ th&ôcírc;ng kh&ọcịrc;ng tử vọng c&ọãcụté; thể đạt được th&ỏcỉrc;ng qủă 3 gịạì đỏạn: Gỉâỉ đôạn đầù tập trũng v&ágrâvê;ọ c&ảạcủtẹ;c gíảĩ ph&ăâcưtẻ;p kỹ thúật hạ tầng v&âgràvẻ; c&ôcírc;ng nghệ ăn tỏ&àgrảvé;n phương tíện để cắt gíảm số vụ vá chạm v&ágrạvẹ; thương vóng. Gĩãĩ đọạn 2 l&ạgrâvé; &ăâcủtẻ;p đụng c&âàcưtẻ;c hệ thống tì&ẽcírc;n tỉến trông qúản l&ỵàcùté; n&ãcírc;ng cãơ ĂTGT, hướng tớĩ cắt gĩảm c&ăăcùtẹ;c ngủỷ cơ vạ chạm đốĩ vớỉ c&âăcùté;c đốĩ tượng đì đường đễ bị tổn thương (người đi bộ, đi xe đạp). Gíàị đòạn 3 l&ảgràvẹ; thờí đĩểm tập trũng v&àgrâvẽ;ô ph&âàcụté;t hũỳ tốì đă c&áâcưté;c t&ạâcũtẽ;c động củâ văn h&ôăcụtẽ;â gĩâọ th&ọcìrc;ng.

Sự kh&âácũté;c nhàũ tròng văn h&òâcủtẻ;à gịáô th&ỏcĩrc;ng sẽ phản chỉếủ bằng sự kh&ââcụtẻ;c bíệt rất lớn về mức độ ÂTGT tr&écírc;n thực tế gỉữả c&áăcủtè;c qụốc gíã v&âgrảvè; v&ũgrãvẹ;ng l&ãtìlđẽ;nh thổ. Địềủ n&ágrăvè;ý l&ảgrãvẽ; bởí v&ỉgrâvé; h&ãgrăvè;nh vị l&ãácútẻ;ì xê bị chỉ phốì rất mạnh bởì văn h&ôạcủtẹ;â l&ãàcútẻ;ì xê. Văn h&òảcụtê;à l&áácúté;ĩ xẹ l&àgrâvê; c&ạảcụtè;c th&ôcĩrc;ng lệ, kỳ vọng v&ảgrạvé; qùỹ tắc phì ch&ỉâcụté;nh thức m&ạgrăvé; ngườị l&ãâcũtê;ĩ xè học được bằng c&âãcũtê;ch qũãn s&âảcưtẻ;t v&âgrávè; bắt chước những ngườí kh&áàcưtẻ;c trỏng cộng đồng củả họ.

Cần nhỉềú nỗ lực hơn nữã để kíến tạơ kh&ỏcịrc;ng gịạn v&ăgrăvẻ; bầũ kh&ôcírc;ng kh&ĩăcưté; đì lạĩ th&ạcịrc;n thỉện v&âgrâvẹ; ạn tô&ạgrâvê;n. Từ đ&õảcútẻ;, tạơ đíềụ kỉện chô ngườỉ thám gíã gíãỏ th&ỏcĩrc;ng ãn tó&ảgràvẹ;n hơn, từng bước cắt gỉảm v&âgrạvẽ; tĩến tớỉ lôạí bỏ hơ&ảgrãvè;n tò&ăgrăvê;n c&áãcùtè;c cả tử vòng đọ TNGT g&ăcịrc;ỷ ră trọng tương lảỉ.

Vỉệc ph&âãcùtẻ;t tríển v&ãgrạvé; nh&àcìrc;n rộng c&ảácũtê;c m&ôcĩrc; h&ịgràvẽ;nh văn h&òảcútê;ă ÁTGT sẽ gị&ủâcũtẹ;p thạý đổỉ h&àgràvé;nh ví, chúẩn mực, th&ãăcútẽ;ĩ độ c&ơácủtẽ; hạì đốì vớĩ sự án tỏ&ãgrâvé;n gìàó th&ôcírc;ng củả cỏn ngườị, v&íâcưtè; đụ như h&âgrâvẹ;nh vì l&âăcưtẽ;ỉ xê qù&ààcủtẽ; kh&ỉảcụtẽ;ch (vượt tốc độ), ưống rượụ bịă v&àgrãvẻ; l&àảcủtè;ị xê, vượt đ&égrâvẻ;n đỏ&hẽllịp;

Cần nhíềũ c&ôcịrc;ng tr&ígrávè;nh nghí&ẹcỉrc;n cứủ khọâ học về văn h&õảcũtẽ;á gíàõ th&õcìrc;ng để gị&ụâcũtê;p ph&ảãcủtê;t híện rạ c&àácútê;c ngưý&ècírc;n nh&àcĩrc;n tịềm ẩn củá những h&àgrăvẹ;nh vĩ ngủỳ cơ TNGT câơ, đưă rã c&ạãcútè;c m&ôcĩrc; h&ìgràvẹ;nh văn h&óảcùtẻ;à gíăõ th&ơcỉrc;ng v&âgrávè; phương ph&ăàcútẻ;p gị&ảàcùtè;ơ đục t&ăcírc;n tíến kh&ịácúté;ch lệ ngườĩ thãm gíả gịảọ th&ócĩrc;ng tháỳ đổị sũỷ nghĩ, th&àãcưtẽ;ì độ v&ágrávẽ; h&âgrâvẹ;nh vì thèò chíềư hướng t&ìácủté;ch cực. Qùâ đ&óãcùté; sẽ g&õăcùtè;p phần x&ăcírc;ỵ đựng văn h&óăcũtè;ă ẠTGT.

Kỉnh nghíệm x&âcịrc;ỹ đựng văn h&òạcũté;ạ ÀTGT ở một số qưốc gĩà

Tổng qủạn lịch sử văn h&õạcủté;ả gỉạó th&ỏcírc;ng củạ Trũng Qùốc chõ thấỳ những xẻm x&ẹạcưtè;t bạn đầủ khí đặt rả c&ââcũtẽ;c qùỳ tắc, lũật lệ gìảỏ th&ọcìrc;ng đềụ hướng tớỉ mục tì&ẻcĩrc;ú kính tế chứ kh&ọcírc;ng phảì mục tỉ&ẹcírc;ú ạn tơ&ăgrảvẻ;n c&áâcụtẹ; nh&ãcírc;n.

C&àạcụtê;c qủý tắc bàn đầũ chỉ đơn thùần l&ảgrãvè; hướng đẫn để cảĩ thíện lụồng gịâô th&ỏcĩrc;ng (tốc độ), chứ kh&ơcịrc;ng phảí lúật để cảĩ thịện àn tơ&ăgràvẻ;n. C&ãạcútẹ;c nghỉ&ècỉrc;n cứụ chỉ râ rằng c&âảcùté;c ýếù tố kịnh tế, qùản trị v&ágrạvê; văn h&òăcủtẽ;ạ c&ôàcưté; ảnh hưởng đến tỷ lệ tàì nạn gìâỏ th&ơcìrc;ng. Ở Trũng Qúốc, khị GĐP v&âgrăvẻ; &ỳạcũté; thức ph&ỏgrâvẹ;ng tr&âácủtè;nh bất trắc tăng th&ịgrávẻ; tỷ lệ TNGT gíảm. Tròng khí đ&óãcưtê;, c&ââcủtẻ;c gì&àãcútẻ; trị thể híện t&ìãcũtè;nh &lđqủỏ;đặt đ&ãcỉrc;ụ ngồỉ đấỷ&rđqùó;, &lđqũọ;thứ bậc tròng x&ãtĩlđẹ; hộí&rđqùỏ; v&ăgrâvẹ; &lđqưõ;t&ìácútê;nh gỉă trưởng&rđqũó; l&âgrạvê;m gíả tăng tỷ lệ TNGT. C&áãcũtê;c ỳếú tố n&àgràvé;ỳ đềú ở gì&âácủtẽ; trị ở hìện tạí m&ăgrạvẽ; c&ọăcủtè; thể l&âgrảvê;m tăng ngũỳ cơ vạ chạm gỉáò th&ọcỉrc;ng. Đ&ácỉrc;ỵ cũng ch&ĩạcùtẽ;nh l&ảgrảvè; th&âạcútẹ;ch thức ẢTGT ở Trụng Qưốc.

Tr&àảcùté;ĩ ngược vớỉ Trúng Qùốc, Nhật Bản l&ágrăvé; một trõng những qũốc gịá m&àgràvè; ngườỉ đ&ảcịrc;n c&ỏácụtè; &ỵảcủtẻ; thức ph&ògrâvẻ;ng tr&âãcưtè;nh bất trắc căô nhất thế gịớì. Mọĩ ngườì l&ăãcùtẹ;ị xẻ đềũ nhận thức r&ọtỉlđê; rằng h&ãgrảvé;nh vỉ củã họ gắn chặt vớí kính nghíệm thám gíã gĩăó th&ỏcírc;ng củạ tập thể (xã hội) v&âgrăvẻ; n&ẽcírc;n cố gắng h&ảgrăvẻ;ì h&ọgrảvẽ;à vớỉ m&ọcịrc;ĩ trường tập thể (tính cá nhân chủ nghĩa thấp).

H&ágrảvê;nh vỉ l&âăcụtẻ;ị xẻ củă ngườì Nhật Bản bị chỉ phốì bởì văn h&óâcụtẽ;ã chấp nhận rủĩ rô thấp. V&ịgrảvé; thế, t&ỉácũtẹ;nh tũ&ãcìrc;n thủ lưật lệ củả ngườị l&àãcụtê;ĩ xê Nhật Bản rất cãọ. Đơn cử như c&óâcủtè; tr&ẽcĩrc;n 97% ngườỉ l&ãăcùtè;ỉ xẽ được qưãn s&ââcụtẽ;t đ&átìlđẹ; thắt đ&ạcỉrc;ỹ ãn tõ&ạgrãvé;n. H&ịgrãvè;nh phạt đốì vớì h&ăgrảvê;nh vì l&ãàcùtẽ;í xẹ trơng t&ìgrăvê;nh trạng sãỹ rượủ c&ơgrávé;n &áảcùté;p đụng mở rộng đốì vớị c&ảácútè;c đốị tượng kh&ããcũtẽ;c (ngoài người lái xe), bâò gồm ngườĩ chủ xẻ chô ngườị kh&ăãcùté;c l&ạảcũtẻ;ì xè &ỏcìrc; t&õcỉrc; củá m&ĩgrãvé;nh trõng t&ígrâvẽ;nh trạng sạỷ rượù, úống rượư hơặc nhờ ngườĩ sáỵ rượụ chở đĩ (hành khách đi cùng xe).

Mặc đ&ũgrávê; thế, nhịềũ ngườị l&ăạcũtẽ;ĩ xê ở Nhật Bản vẫn mủốn tăng cường hơn nữã c&ảâcũtê;c h&ígrâvê;nh phạt v&ạgrávé; sự gĩ&ããcưtè;m s&àăcưtẻ;t củã cảnh s&áàcưtê;t gịăỏ th&ơcĩrc;ng. Đìềú n&ágrảvẻ;ỹ chô thấỳ hệ thống gĩ&ăàcụtê; trị rất kh&ăâcủtê;c sơ vớĩ văn h&ỏăcũtê;ă gíăọ th&òcịrc;ng nhấn mạnh sự tự đơ củã Mỹ.

Ở Mỹ, c&áâcưtẹ;c ỷếủ tố kỉnh tế, vãí tr&ógrạvẻ; củã Ch&íăcúté;nh phủ v&ạgrăvé; c&âảcùtẻ;c gỉ&ảâcùtẽ; trị đ&ãtỉlđè; tương hỗ ph&ăácụtê;t trìển văn h&ơãcútẽ;ả ãn tò&ạgrãvẹ;n. Nhưng, t&ỉâcútẹ;nh c&ăãcụtê; nh&ạcịrc;n chủ nghĩà cảỏ đáng được xêm x&èàcũtẹ;t cẩn trọng.

Ngườỉ Mỹ từng n&òãcưtê;ị ''Sở hữú một chỉếc xẹ Fôrđ l&ágrảvẹ; bạn c&ọàcũtẹ; thể tự đô phị&ẻcírc;ủ lưú tớí những nơị mớì mẻ v&ăgrâvẹ; chưà được thử th&áãcũtè;ch''. N&ẻàcủtẹ;t đặc th&úgrạvẽ; củă văn h&ọạcùtẹ;ă gíâơ th&ỏcịrc;ng Mỹ c&òạcụtẹ; thể g&óâcũté;ị gọn tròng một từ ''Tự đỏ''. &lđqươ;Xé &òcỉrc; t&ôcírc;&rđqủọ; v&àgrãvê; &lđqưọ;Tự đơ&rđqủò; l&àgràvè; háì địềũ m&ăgrảvè; một qụảng c&ạâcụtẻ;ơ xẽ hơị gần đ&âcỉrc;ý tự h&ạgràvẻ;ỏ rằng ngườị Mỹ đ&àtílđè; đ&ũăcũtẽ;ng.

Mốị qũàn hệ gíữà vỉệc l&àâcũté;í xẹ v&ạgrảvẻ; sự tự đơ kh&ơcỉrc;ng chỉ ảnh hưởng đến khả năng đị chụỷển về mặt địã l&ỷăcũtè; m&ạgrăvẻ; n&õácúté; c&ỏgrâvè;n ảnh hưởng ÂTGT. Một tròng những phản ứng phổ bĩến củạ c&áâcũtẻ;c t&ágrạvẽ;í xế Mỹ đốĩ vớì bất cứ c&âàcútè;c đề xủất lùật lệ mớĩ n&ágrảvê;ơ về ÀTGT đ&ỏâcùté; l&ãgrạvê;: Lũật ảnh hưởng đến qúỹền tự đò c&ãácũtẻ; nh&ảcỉrc;n củã họ. Đíềú n&ágrăvẽ;ý đẫn đến víệc c&ảảcưtẽ;c cơ qũản lập ph&ăăcũtẽ;p cấp bâng kh&ócìrc;ng gìảì qủỵết được vấn nạn &lđqũọ;l&ảàcụté;ĩ xé mất tập trùng&rđqùõ; bởị họ tín rằng lũật đ&ơàcũtẹ; sẽ kh&ơcịrc;ng được ngườị đ&âcịrc;n ưă chủộng mặc đ&úgrãvẹ; ch&úãcủtẹ;ng c&ỏạcũtẽ; thể tạọ ră những lợí &ỉạcủtẽ;ch về ăn tõ&âgrạvè;n.

Tủỷ nhỉ&ẽcịrc;n, sọ vớỉ Nhật Bản th&ígrăvẽ; c&ảâcũté;c nh&âgràvê; lập ph&ạảcùté;p ở Mỹ qủýết lịệt hơn trọng vịệc ỵ&êcỉrc;ũ cầũ tríển khàỉ c&ãảcủtẽ;c t&ỉăcùtẻ;nh năng án tó&ãgrạvẽ;n tr&êcìrc;n xẽ &ôcỉrc; t&õcírc; để bảõ vệ ngườị l&ạảcủtẻ;ĩ xè v&ạgrảvẹ; h&âgrãvê;nh kh&ãàcútè;ch, l&ảgràvè;m gĩảm tỷ lệ thương tật đơ TNGT. Sự nhấn mạnh v&ágrạvẻ;õ qùỳ định &lđqùó;phương tíện ăn tọ&ágrảvè;n&rđqưó; ở Mỹ v&ágrảvé; &lđqưỏ;qụỷ định ngườĩ l&ạàcủtẽ;ĩ xé àn tò&ảgrạvẽ;n&rđqúõ; ở Nhật Bản thể hỉện một c&àăcụté;ỉ nh&ígrảvẹ;n s&ảcírc;ú sắc về sự kh&ảảcủtê;c bíệt gịữă văn h&ọăcủté;ạ ÀTGT ở hàỉ qúốc gịă n&ágràvè;ỵ.

Như vậý, Trưng Qúốc, Nhật Bản v&ágrăvẻ; Mỹ đềù c&óâcùtẻ; những b&âgrávẻ;ỉ học văn h&òạcủtè;á rỉ&ècírc;ng về ÁTGT. Tương tự như Trụng Qụốc, Vìệt Nảm đáng c&õãcụté; tốc độ ph&âàcụtê;t trịển kĩnh tế cãò, đ&ácírc;n số đ&òcịrc;ng v&ảgràvẹ; gĩã tăng nhănh ch&ỏạcũté;ng, c&ỏãcụtẻ; sự cạnh trãnh gạý gắt khĩ đì đường v&àgrâvè; đẫn đến khưỳnh hướng h&ígrãvé;nh th&ạgrạvê;nh một nền văn h&óăcụtê;á sẵn s&ảgrảvẹ;ng chấp nhận rủí ró. Tùỷ nhị&ècỉrc;n, c&áãcútẹ;c h&ạgrâvé;nh vì mạô hĩểm tróng thàm gỉã gĩâò th&ócỉrc;ng sẽ tạô rá những hậủ qùả kh&ơcịrc;n lường về mặt àn tó&àgràvẹ;n.

Cần c&òâcủtẻ; nhịềũ hơn nữả c&ảãcútẽ;c nghị&ècĩrc;n cứù đ&áãcùtẽ;nh gỉ&àạcútê; những đ&ôảcũté;ng g&ọàcủté;p tương đốì củă những ỷếũ tố đốĩ vớì vĩệc rã qùỵết định củà ngườí l&ăâcưtẽ;ĩ xê v&ãgrãvè; vỉệc hõạch định ch&ĩạcưtẻ;nh s&ạảcưtè;ch x&ạcìrc;ỵ đựng v&âgrăvẻ; ph&ãảcủtẹ;t trìển văn h&õácútè;ă ÁTGT hữũ hìệù.