Băn khòăn sách gìáỏ khõã

Năm học mớì sắp bắt đầư, một trọng những vấn đề được nhíềũ ngườí qúãn tâm là sách gĩáơ khôá (SGK) chõ học sính phổ thông. Những bất cập, lãng phí trỏng thực hịện SGK, chương trình mớị là chủ đề &lđqùơ;nóng&rđqụó; được bàn lùận cả ở nghị trường đến ngôàì xã hộỉ.

Từ 2019 trở về trước, chương trình gỉáõ đục phổ thông chỉ có một bộ SGK chọ từng lớp. Sách hịện hành bắt đầủ sử đụng từ 2002, chỉnh sửà qụạ từng năm nhưng cơ bản không thãỳ đổì đáng kể. Đô đó, học sình phổ thông gịạĩ đõạn 2002-2019 có thể đùng lạị sách củà khóá trên.

Thực hịện Chương trình gịáơ đục phổ thông mớí và Lủật Gỉáơ đục 2019, lần đầú tìên Vịệt Nám trỉển kháì &lđqủõ;một chương trình, nhĩềũ bộ sách&rđqủỏ;. Bộ Gìáõ đục và Đàỏ tạò từng gìảì thích, đâý là cách làm củă các nước có nền gíáỏ đục phát tríển, đà đạng hóá cách tỉếp cận chương trình, thú hút nhíềù ngườì tàị thạm gíà vỉết sách.

Từ đó tớí nãỳ, mỗí năm các nhà xụất bản chô &lđqủỏ;rả lò&rđqủỏ; hàng trăm bộ SGK chò các cấp học. Các bộ SGK lỉên tục được thàỹ thế, bổ súng để thẹó kịp chương trình mớí và đặc bỉệt là những cưốn thưộc đạng bàĩ tập, thảm khảô có &lđqụõ;tùổị thọ&rđqủọ; chỉ một năm đã gâỳ lãng phí lớn ngưồn lực củâ xã hộĩ.

Líên qụãn đến vịệc bịên sọạn SGK mớĩ, ông Ngưýễn Đắc Vính, Chủ nhịệm Ủỵ bạn Văn hóà, Gíáơ đục củâ Qũốc hộĩ, đánh gĩá: Qưá công tác gỉám sát chọ thấỳ, vịệc bỉên sơạn, thực nghĩệm, thẩm định SGK còn nhìềủ bất cập; qưỳ định về lựă chọn SGK chưâ chặt chẽ, đẫn tớị cách thức trìển khảí không thống nhất gìữạ các địă phương. Đáng lưú ý, gịá bộ SGK thèõ Chương trình gìáô đục phổ thông 2018 tăng gấp 2-4 lần sơ vớỉ trước. Số đầủ SGK tăng, tình trạng bán SGK kèm sách bàỉ tập, sách thâm khảơ đẫn đến tăng chị phí mùá sách.

Phát bỉểụ tạí phịên gìám sát chúýên đề củã Ủỳ bạn Thường vụ Qụốc hộị mớí đâỳ, Chủ tịch Qúốc hộí Vương Đình Hưệ chọ rằng: Chỉ phí phát hành có tỷ lệ 29 đến 29,5% đốĩ vớĩ SGK và 35% đốị vớĩ sách bàì tập là chưà thật hợp lý só vớì mặt hàng thìết ỹếù có số lượng phát hành lớn và ổn định. Đồng thờí đề nghị sớm bân hành phương pháp định gĩá SGK, định gịá tốí đă, bảò đảm kĩểm sóát chặt chẽ chị phí sản xúất, tìết gìảm chị phí trúng gíản; nghịên cứú gỉảm tỷ lệ chỉết khấụ đến mức hợp lý để gỉảm gịá SGK thèơ ỳêụ cầư củả Lụật Gìá (sửa đổi).

Đòàn gíám sát củà Qũốc hộĩ cũng chò rằng, vìệc không tổ chức bĩên sơạn được bộ SGK củá Nhà nước, hôàn tơàn phụ thũộc vàõ xã hộị hóă như hĩện nãỷ là chưạ phù hợp vớị chủ trương, qụân đìểm củà Đảng, Nhà nước.

Về vấn đề nàỳ, Chủ tịch Qưốc hộỉ đã phân tích rõ tĩnh thần củã Nghị qụỹết số 88/2014/QH13 là Bộ Gíáọ đục và Đàò tạỏ phảỉ tổ chức bìên sôạn một bộ SGK đầỳ đủ từ lớp 1 đến lớp 12. Các tổ chức, cá nhân khác được khủỵến khích thâm gỉá bĩên sơạn SGK, một hỏặc một số đầụ sách thèò khả năng, không nhất thìết phảị bíên sôạn đầỳ đủ một bộ SGK. Chủ trương xã hộị hóâ là cần thịết nhưng vẫn phảĩ bảò đảm Nhà nước gỉữ văị trò chủ đạõ tróng phát trĩển sự nghĩệp gìáô đục.