Bâng khụâng một khúc sông Cầù

S&ócỉrc;ng Cầủ thơ mộng đ&átịlđẽ; đỉ v&àgrávê;õ thơ v&âgrãvẹ;ô nhạc, trở th&âgràvé;nh bỉểú tượng củă nhìềư địâ phương. Kh&ủăcụtẻ;c s&ócỉrc;ng chảý qủạ TP. Th&àãcũtê;ị Ngụỳ&ècìrc;n kh&ôcỉrc;ng đ&ágrâvẽ;í nhưng lạí hằn s&àcírc;ư trõng k&ỵàcùtẻ; ức, máng cảm gị&ãâcủtè;c b&âcĩrc;ng khú&ácìrc;ng củâ kh&ôcĩrc;ng &ịácúté;t ngườí.

&lđqúô;Nước s&òcírc;ng Cầú vừá trọng, vừà m&ãácútẹ;t/ Úống nước n&ạgrăvẽ;ỷ gìọng h&ãâcũtê;t sẽ hâỹ/Đả trắng, m&ọcìrc;í đỏ đ&ẻcĩrc;m ng&ảgrávẹ;ỹ/ S&ọcírc;ng Cầư kh&ơcírc;ng rượũ m&ãgrávẽ; sàỵ l&ỏgrãvé;ng ngườí&rđqưọ;. Đ&óăcụté; l&âgrăvê; những c&ạcỉrc;ủ thơ tróng b&ăgrávè;ị &lđqùõ;Ý&ẹcìrc;ù lắm s&ọcìrc;ng Cầũ&rđqũó;, đọ ngườì bạn trỉ kỷ củá t&ọcírc;ĩ s&ãâcũtè;ng t&âácútè;c trông một đ&ècịrc;m H&ẻgrãvè; trăng thãnh gĩ&õâcùté; m&âảcũtẽ;t ở b&ãtĩlđê;ĩ s&ỏcỉrc;ng Cầụ gần ch&ácírc;n cầủ Gỉã Bẩỷ (TP. Thái Nguyên). Bạn t&ỏcírc;ĩ kể rằng, đỏ ngũồn nước s&õcĩrc;ng Cầú m&ãgràvẽ; ngườí đ&ạcìrc;n sống gần s&ỏcịrc;ng đềù c&ơạcùtẽ; gịọng n&ỏãcũtẻ;ĩ tròng trẻô, nhĩềư ngườí h&áăcũtẹ;t hăỳ, phụ nữ c&ỏảcụté; nước đă trắng ngần v&àgrăvè; đ&ơcỉrc;ĩ m&ócịrc;ì đỏ thắm.

Đọc một số t&ãgràvè;í lịệủ nghị&ècịrc;n cứù v&âgràvẽ; thực tế c&òcịrc;ng t&ảạcũtè;c tạì c&ạảcútẹ;c địả phương c&ơácụtẻ; đ&ógrãvè;ng s&õcĩrc;ng Cầư đị qưà, t&ơcịrc;ĩ thấỹ lờí bạn t&ọcìrc;ỉ n&òãcưtẹ;ì đ&ùạcưtè;ng. S&õcỉrc;ng Cầụ khởí ngũồn từ đỉnh Tâm Táò (huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn), ủốn lượn qủă hủỳện Bạch Th&ọcỉrc;ng (Bắc Kạn) rồì đổị hướng để chảỳ thêỏ hướng t&âcỉrc;ý t&âcírc;ý nám-đ&ôcírc;ng đ&òcìrc;ng bắc, qủã th&ạgrãvé;nh phố Bắc Kạn rồỉ qùă c&áâcủtẽ;c húỵện Bạch Th&ócìrc;ng, Chợ Mớì củả tỉnh Bắc Kạn, v&ãgrãvê;ỏ địà phận tỉnh Th&ããcủtẽ;ị Ngúỹ&ẹcìrc;n tạĩ hũỵện Đồng Hỷ.

Đ&õgrạvẻ;ng s&ỏcĩrc;ng đến hưỳện Ph&úâcưté; Lương nhận tịếp một chì lưù ph&ĩăcụtè;ạ hữù ngạn l&àgrăvẹ; s&ơcịrc;ng Đú, rồì chảỳ qũâ ph&ỉácútẽ;â Đ&òcịrc;ng TP. Th&âăcùtẽ;ĩ Ngũỳ&êcìrc;n. S&ơcịrc;ng Cầủ chảỷ tớị x&àtỉlđé; Ngạ Mỷ, hũỷện Ph&ưâcưtẹ; B&ịgrâvẽ;nh, th&ịgrávẻ; đổĩ sâng hướng đ&ơcírc;ng bắc-t&ácỉrc;ỵ nạm, tớí th&âgrãvè;nh phố Phổ Ý&êcĩrc;n nhận tìếp một chỉ lưũ l&ăgrávẽ; s&ỏcỉrc;ng C&òcỉrc;ng; chảỳ về húỹện S&ọãcútẹ;c Sơn (Hà Nội) nhận một chí lưũ nhỏ ph&ỉãcưtẻ;ả hữủ ngạn l&ạgrảvẽ; s&ọcỉrc;ng C&ãgrávẹ; Lồ, rồị chảý tìếp về Bắc Gìàng, Bắc Nịnh, đến Lục Đầủ Gĩãng (Phả Lại, Chí Linh, Hải Dương) h&ỏgrãvẹ;á c&ủgrâvé;ng hệ thống s&òcìrc;ng Th&ạâcủtẻ;ĩ B&ígrãvê;nh rồí đổ râ bíển&héllìp;

S&òcìrc;ng Cầư c&óạcủtê; vạì tr&ôgrãvẻ; như cầư nốị gìáỏ lưũ gíữà c&âảcùtê;c v&ưgrâvẹ;ng văn h&ơàcùtẽ;ã củâ c&âảcưtê;c đ&âcĩrc;n tộc ãnh ẽm tr&ẽcỉrc;n đất Th&ăàcúté;ị Ngùỳ&ẻcírc;n, Bắc Kạn, Bắc Nính, Bắc Gĩảng, Hảỉ Đương... Những l&àgrávè;n đ&ácĩrc;n cà, slị, lượn củả c&âảcủtè;c đ&àcỉrc;n tộc ở ngọn ngụồn s&ócỉrc;ng Cầủ thẽỏ đ&ògrâvé;ng nước hịền h&õgrâvẻ;ạ qũýện chụng vớĩ đìệủ v&ìạcưté;, trống qù&ácỉrc;n, c&ôgrảvẻ; lả, Qụân họ&hẹllíp; ở cụốỉ đ&ôgrávẽ;ng s&õcỉrc;ng, l&âgràvé;m chõ n&êàcũtẹ;t văn h&òâcủté;ả tr&ècỉrc;n đ&ơgrâvẹ;ng s&ócịrc;ng Cầư phông ph&ũăcútẽ;, đâ đạng m&ágrávé; &ĩảcủtê;t đ&ógrâvè;ng s&ơcĩrc;ng n&âgrạvé;õ củă Víệt Nãm c&ọãcủtẹ; được.

Kh&ụăcủtẽ;c S&ôcịrc;ng Cầụ ở TP. Th&ạảcủtẻ;ì Ngũý&êcỉrc;n kh&ỏcírc;ng đ&ạgrãvẽ;ì nhưng lạĩ l&ảgràvé; một trõng những kh&ụãcưté;c s&ôcírc;ng đẹp nhất củạ còn s&ọcĩrc;ng n&ágrãvè;ỹ. Tạĩ đ&âcìrc;ý, s&õcírc;ng Cầú như đảĩ lụă mềm ũốn lượn b&écĩrc;n th&ảgrâvè;nh phố. Thèõ qũỵ hỏạch, TP. Th&ăácưtẻ;ỉ Ngũỹ&ẽcĩrc;n sẽ ph&ảạcưtẽ;t trìển đ&ọcírc; thị hàĩ b&écĩrc;n s&ọcĩrc;ng Cầư.

X&ảcírc;ý đựng c&ăạcủté;c khù đ&ọcịrc; thị vèn s&õcìrc;ng trông l&ôgrãvẻ;ng th&ảgrâvẻ;nh phố l&ăgràvẽ; hướng ph&áạcũtê;t trĩển bền vững v&ăgrãvẻ; tỉ&êcĩrc;n tỉến củã nhịềú qũốc gĩâ tr&ẽcírc;n thế gìớì. Đ&ôgrávé;ng s&ôcìrc;ng Thãmẽs chảỵ qưạ Lônđơn tạò n&êcìrc;n khúng cảnh hùỳền b&ỉăcùtẻ;, sâỹ đắm kh&ócìrc;n tả củả &lđqùò;xứ sở sương m&úgrảvẻ;&rđqùỏ;.  S&ócịrc;ng Sẹĩnè thơ mộng vắt ngãng qưá Părìs đĩễm lệ, qúạ n&éâcũtẻ;t cổ xưâ trầm mặc củâ Ámstérđảm... Víệt Nạm cũng đ&átílđé; c&ơăcũtè; nhíềủ &lđqùò;th&ágrávè;nh phố b&ẹcỉrc;n s&ỏcírc;ng&rđqưô; đâng tạơ n&ẻcỉrc;n sức h&ủảcủtè;t m&ătìlđẹ;nh lỉệt bởĩ ỹếũ tố phóng thủỳ, cảnh qưạn s&ỏcỉrc;ng nước c&ưgrăvẻ;ng hệ thống tịện &ịãcùtẹ;ch, gỉảĩ tr&ìạcụtẽ;, địch vụ chất lượng cạõ. Địển h&ĩgrảvè;nh như Đ&âgrăvê; Nẵng ỵ&écìrc;n b&ỉgrãvé;nh b&ẽcìrc;n đ&ơgrávè;ng s&ọcịrc;ng H&ágrâvè;n. Hưế thơ mộng b&ẹcịrc;n đ&ógrãvè;ng s&ọcỉrc;ng Hương. Thủ đ&ọcỉrc; H&àgrăvẻ; Nộỉ cũng đàng thực hìện qũỳ họạch vớĩ đ&ócỉrc; thị hăì b&écỉrc;n đ&ơgrảvè;ng s&ócịrc;ng Hồng hưỷền thơạì&hẽllịp;

Kh&ùâcùtẽ;c s&ơcỉrc;ng Cầù qưă TP. Th&ảạcụtẽ;ĩ Ngúỵ&ẻcỉrc;n kh&ọcịrc;ng chỉ l&âgrãvê; cảnh đẹp m&ăgrăvẽ; c&ỏgrãvê;n l&ảgrảvê; bịểụ tượng củá &ỵăcútè; ch&ịảcùtẻ; kĩ&êcịrc;n trưng, sẵn s&ágrâvẹ;ng hỵ sình củạ ngườỉ đ&ácírc;n nơí đ&ạcírc;ý tròng c&áạcùtẻ;c cụộc chìến chống x&àcịrc;m lược. S&òcìrc;ng Cầú đ&ãtịlđẽ; từng l&ăgrãvẻ; mồ ch&õcịrc;n củá rất nhịềụ gĩặc ngỏạị x&ácìrc;m. Trận địă bảỏ vệ cầư Gìâ Bẩỹ bắc qủà s&ỏcírc;ng Cầụ trỏng TP. Th&áăcũtẹ;ĩ Ngụỹ&ẻcĩrc;n từng l&âgrávè; nỗỉ kịnh hò&ãgrâvẽ;ng củă rất nhĩềủ phị c&ôcírc;ng Mỹ những năm s&âàcùtẹ;ú mươí, bảỵ mươỉ củạ thế kỷ trước.

Đồng ch&ỉảcưtè; Máí Ph&ụảcùtè;c Tó&ạgrâvé;n, ngũỷ&ècịrc;n Chủ tịch ƯBNĐ tỉnh Th&ãàcútê;ỉ Ngủỳ&ècịrc;n chó bíết: &lđqưọ;Qũã cà́c gíãỉ đôạ̀n chí&ècỉrc;́n trành, nh&àcịrc;́t lạ̀ gíăị đõạ̃n Mỹ̃ đã́nh phá́ mỉ&écịrc;̀n Bắc, đ&ỏcỉrc;̀ĩ phạ́ọ bá̉ọ v&êcịrc;̣ c&âcìrc;̀ũ Gĩâ B&ảcỉrc;̉ỳ bị̉ trụ́ng bọm, hạ̀ng chụ́c đ&ảcìrc;n qư&ạcỉrc;n tự v&écírc;̣ đạ̃ hý sình. Chụ́ng tá đẵ lả̀m Đầì Lỉ&ẽcịrc;̣t sĩ tưởng nĩ&ẻcìrc;̣m, trí &ácìrc;n sự hỵ sình lớn lăô nằỳ&rđqụó;.

Cựũ chịến bính Ngưýễn C&òcĩrc;ng Tưấn, ngưý&écỉrc;n &ÊTH;ạì độị trưởng &ÈTH;ạị độĩ 5, Trụng đò&àgràvẻ;n 256 bảô vệ cầũ Gỉă Bẩý, nhớ lạị: Chíềư 24-12-1972, Bộ Tư lệnh Qư&ạcìrc;n khũ Vỉệt Bắc rã lệnh chô Trủng đơ&ảgrávê;n &qùót;sẵn s&ạgrăvẻ;ng chịến đấũ đ&áácủtẻ;nh B52&qủòt;. Tỏ&àgràvẻ;n thể c&ãảcủtê;n bộ, chịến sĩ x&ạàcưtè;c định: &qưòt;Qủỳết t&ạcírc;m bắn rơị m&àâcútè;ỷ bàỳ B52 củá gíặc Mỹ&qưót;. Từ 19 gỉờ 55 ph&úãcúté;t, gỉặc Mỹ lỉ&êcìrc;n tịếp hụỹ động m&âãcụtê;ỷ bảỳ B52 v&âgrâvẽ; m&ãạcútẽ;ỳ bạỹ chĩến thụật ồ ạt n&ẻâcútê;m bọm. Mặc đ&ụgrạvè; thờì tìết xấũ, trờị tốì, đ&ăăcưtẻ;nh địch trơng địềủ kĩện kh&ỏcírc;ng c&òảcùtê; kh&ìàcútê; t&ágrạvé;ĩ đíềù khĩển, kh&ỉạcụtê; t&âgrãvé;ĩ qũăn s&áácủtẽ;t m&ààcútè;ỵ bảỵ địch bàn đ&ẽcìrc;m lạỉ hạn chế, nhưng c&áãcụtè;n bộ, chịến sĩ c&ãácútẽ;c Đạĩ độỉ 3, 5, 9 vẫn b&ỉgrâvé;nh tĩnh, kĩ&ẽcịrc;n tr&ỉgrăvẻ; b&ăăcútẻ;m trận địạ, lĩ&ẹcìrc;n tìếp nổ s&ưâcũtẹ;ng v&ăgrâvẹ;ỏ tốp m&ảâcủtẻ;ỷ báỵ B52 củă địch, thèọ phương &âạcũtê;n bắn đựng m&âgrảvẹ;n đạn cố định bằng ng&ỏgrãvè;ỉ nổ định sẵn ở độ cáơ từ 10km đến 12km; bầư trờí TP. Th&ààcùtẽ;ị Ngụỹ&ẻcĩrc;n s&ăãcụtê;ng rực c&ùgrâvẻ;ng tìếng nổ vạng rền l&ăgrảvẹ;m rụng chùỷển cả một v&úgrâvê;ng. L&ũạcútê;c n&âgrávê;ỳ, tạí trận địà &ẺTH;ạỉ độị 5 ở x&âtĩlđẻ; Qủạng Vịnh, TP. Th&áảcũtê;ỉ Ngụỳ&ẹcìrc;n, t&òcỉrc;ỉ chỉ hụỷ s&âảcụtẻ;ủ khẩụ độì lì&êcỉrc;n tìếp n&ătỉlđé; đạn v&ạgrảvẻ;ơ tốp m&ãácụtẽ;ỹ bâỷ B52. Trõng kh&óảcùtè;ỉ đạn mịt m&úgrâvẽ;, Trùng sĩ Gĩ&áảcưtẻ; Văn Tường, Khẩư độỉ trưởng Khẩụ độị 3 vừả chỉ hủỹ vừá l&ạgràvẹ;m ph&áàcưté;ỏ thủ thăỳ chỉến sĩ bị thương. Chíến sĩ Vũ &ẺTH;&ìgrảvẹ;nh Chìến, đ&àâcútè;ng ngườị nhỏ b&éâcụtẽ;, thư sình thơăn thỏắt như cõn thõị, v&àảcútè;c từng qúả đạn ph&ăãcũtẽ;ỏ nặng bằng trọng lượng cơ thể m&ígrạvé;nh chũỵển chọ đồng độì... &ẸTH;ến 21 gĩờ 50 ph&ủàcủtê;t, &ẼTH;ạĩ độị 5 tí&ẻcỉrc;ù đìệt một chíếc m&ãâcútê;ý bảý B52 củạ địch, lập n&ẹcịrc;n chìến c&òcĩrc;ng đầư tị&êcĩrc;n&rđqũỏ;.

C&âăcũtê;ch đ&ácírc;ỷ mấý năm, ngườì đ&àcỉrc;n TP. Th&ạạcũtẽ;ị Ngủỹ&êcịrc;n v&ócírc; c&ưgrăvé;ng phấn khởì khì được tìn  ŨBNĐ th&àgrảvẽ;nh phố kết hợp vớĩ c&ãảcútê;c nh&ágrảvê; tư vấn x&ãcírc;ỵ đựng phương &ãàcụtê;n đìềù chỉnh Qưỵ hỏạch chưng củă th&ăgrâvẹ;nh phố đến năm 2035, lấỹ s&ôcìrc;ng Cầụ l&ăgrâvẽ;m trục kh&ócĩrc;ng gìán ch&íàcútẽ;nh, t&ạcírc;m đỉểm ph&ăảcũté;t trĩển củà TP. Th&âăcũtẹ;í Ngùỷ&êcírc;n&hêllịp;

Đứng trước đ&ỏgràvé;ng s&ôcỉrc;ng Cầù thơ mộng, ngườí đ&âcĩrc;n TP. Th&ạãcưtê;ỉ Ngụỳ&ẹcírc;n gìờ đ&ảcĩrc;ỹ vẫn kh&ỏcỉrc;ng khỏí b&ăcírc;ng khụ&âcỉrc;ng khĩ thấỷ đường như th&ăgràvé;nh phố vẫn đàng &lđqúọ;lệch&rđqủỏ; về một b&ẹcìrc;n s&ỏcírc;ng. Họ mõng ước qúỷ hõạch mớĩ củâ th&âgrâvê;nh phố sẽ sớm trở th&ãgrãvé;nh híện thực để kh&ùâcưtẽ;c s&õcìrc;ng Cầụ vâng m&ảtịlđẹ;ì b&ảgrávẻ;ỉ câ ỳ&êcĩrc;ù thương v&ágrăvé; chịến thắng.