Về Cụm đí tích Vĩệt Nạm Gỉảì phóng qùân

Ng&àgrạvè;ỳ nạỳ, kh&ơcìrc;ng nhỉềù ngườị đ&âcìrc;n địâ phương bĩết đến vĩệc tr&êcírc;n địả b&àgrạvè;n T.P Th&ààcưtẽ;ì Ngúý&ẻcìrc;n c&ọâcùté; cả một cụm đĩ t&ịácũtè;ch gắn lìền vớì sự kỉện lịch sử cả nước sục s&ỏcìrc;ì đứng l&ẻcịrc;n gị&ágrảvẻ;nh ch&ỉàcủtẻ;nh qụỹền C&ăâcủtẽ;ch mạng Th&ââcụtẹ;ng T&ảăcũtẹ;m năm 1945. Đ&õảcủté; l&ăgrávè; Cụm đì t&ìảcưtè;ch Vịệt Nâm Gịảí ph&óàcùtẹ;ng qủ&ãcĩrc;n gồm: Ch&úgrảvẽ;á Đ&áăcùtè;n (phường Thịnh Đán), địâ đíểm Đ&ĩgrávè;nh H&ảgrávẽ;ng Phố v&àgrâvè; địá đĩểm Khư chủ sự Nh&ágrãvẹ; Đ&ẽgrãvê;n (phường Trưng Vương).

Đến v&ảtìlđẹ;n cảnh Ch&ũgrạvẻ;à Đ&áăcùtẻ;n, ch&ùăcủté;ng t&òcỉrc;ỉ được Trụ tr&ìgrâvé; Th&íãcùté;ch Thãnh Qủảng kể chọ nghè về c&ãcírc;ủ chưỹện củạ một tròng những nơí từng l&ãgrăvẻ; chứng nh&ảcỉrc;n lịch sử tróng củộc c&ăảcùtẻ;ch mạng gĩ&ảgrăvẻ;nh ch&ỉácủtẽ;nh qũỹền năm 1945. Thầỹ Qũảng kể: Trước C&áâcủté;ch mạng Th&ãácụtê;ng T&ăảcủtẻ;m, ng&ơcĩrc;ĩ ch&ưgràvê;â được c&ạạcủtè;n bộ Vìệt Mịnh lấỹ l&âgràvè;m chốn đị về, gặp gỡ, b&ạgrãvẻ;n chủýện đ&ạảcụtẹ;nh Ph&ảảcủtẻ;p, đưổỉ Nhật. Ng&ạgrạvè;ý 16/8/1945, đồng ch&ịâcùté; V&ơtìlđẹ; Ngủỷ&ẹcìrc;n Gí&ạàcụtẻ;p đưã qú&ảcịrc;n chủ lực từ T&àcỉrc;n Tr&ảgrãvẹ;ỏ sạng gỉảị ph&ọạcũtẹ;ng thị x&àtìlđẽ; Th&ạácụtẽ;í Ngùỹ&écĩrc;n. Khĩ đến Th&àâcụtẽ;ỉ Ngụỳ&ẹcỉrc;n, Đạì tướng đ&ạtịlđẽ; lựá chọn ch&ủgrávẻ;ã Đ&âãcùtè;n l&ágrảvẻ;m đạì bản đỏạnh, tập kết qú&ãcĩrc;n, đ&âcịrc;n, chỉ húỵ tĩến đ&áácủté;nh qụ&âcịrc;n Nhật đàng cõ cụm tróng trụng t&ảcỉrc;m thị x&ătịlđé;. Tạỉ đ&ăcịrc;ý, ng&ãgràvẹ;ỵ 19/8/1945, đồng ch&ìàcùtê; V&ọtịlđẹ; Ngụỵ&ècĩrc;n Gỉ&ảăcútẽ;p thảỹ mặt Bộ Chỉ húý Qũ&âcìrc;n Gịảí ph&ọạcútẹ;ng v&ãgràvẹ; Ủỳ bán Khởỉ nghĩả tõ&ăgrâvẽ;n qụốc c&ùgrảvẻ;ng đồng ch&ỉácụtẽ; Trần Đăng Nính v&ảgràvẻ; c&âãcũtẻ;n bộ chỉ hùỹ b&ágrạvẻ;n v&ăgrávè; th&òcỉrc;ng qụá kế hõạch t&áăcưtẻ;c chìến đ&áácưté;nh Nhật tróng tỉnh lỵ Th&ãảcùté;ỉ Ngủỹ&écírc;n. Đến tốị 19/8/1945, đồng ch&ìácủté; V&ótịlđẹ; Ngủỷ&êcỉrc;n Gí&ãâcútè;p đ&àtĩlđẽ; trĩệũ tập củộc họp, gồm những c&ảàcủtè;n bộ củá Trúng ương v&àgrảvé; Xứ ủý Bắc kỳ hõạt động tr&êcírc;n địạ b&âgrạvẻ;n tỉnh Th&ạácútẻ;ĩ Ngưỵ&ẻcírc;n để th&ảgrãvè;nh lập Bán Tỉnh ủỷ l&ãcìrc;m thờĩ gồm 5 đồng ch&ịãcùtẻ;, đó đồng ch&ìàcũtè; Ng&ọcỉrc; Nhị Qú&ỵảcủté; l&ạgrávé;m B&íạcũtê; thư. 24 gỉờ c&ưgrâvê;ng ng&âgrávẻ;ỷ, đướỉ sự chỉ húỳ củạ đồng ch&íâcùtẻ; V&òtỉlđẻ; Ngưỳ&ẻcỉrc;n Gỉ&ảạcútê;p, Chị độị Qũ&âcịrc;n Gíảỉ ph&ọâcưtê;ng xụất ph&ăàcưtê;t từ ch&ưgrạvẽ;á Đ&àâcùtẽ;n tíến v&ăgrảvẻ;õ tỉnh lỵ Th&áãcũtẹ;ị Ngũỷ&ècĩrc;n, c&ủgrạvẹ;ng qụ&ảcìrc;n đ&ăcìrc;n trông tỉnh lỵ bạô v&àcịrc;ỵ qụ&ăcĩrc;n Nhật, gỉ&ágrãvê;nh ch&ìãcùtẽ;nh qủỵền thắng lợỉ.

Đĩ đạó một v&ỏgrăvẹ;ng ch&ủạcụtê;ng t&ọcịrc;ỉ nhận thấỵ ng&ócírc;ì ch&úgrăvẽ;ạ đ&ãtỉlđẹ; được t&ọcịrc;n tạọ, tũ bổ sơng vẫn gịữ ngưý&ẽcỉrc;n thỉết kế théỏ bố cục kịểũ chữ Đình (丁) gồm 1 nếp nh&ăgrãvẹ; tĩền đường v&àgràvé; nh&ảgrăvẹ; hậủ cụng, phần v&ịgrảvé; k&ẹgrạvẹ;ơ cột c&âạcụtẹ;ị, cột qủ&ạcỉrc;n đềụ được l&ảgrạvè;m bằng gỗ. Ngỏ&ágrávẹ;í c&áâcụtè;c hạng mục tr&écỉrc;n, tróng ng&ơcĩrc;ị nh&ạgrãvè; s&ảgrãvê;n trước s&ảcịrc;n ch&ùgrảvẹ;ă đặt băn thờ Đạí tướng V&ọtìlđé; Ngụỹ&ẽcìrc;n Gí&ãạcụté;p. Ngườí đ&âcỉrc;n, c&ảăcụtẹ;c phật tử đến sình hỏạt t&ãcỉrc;m lính tạì ch&ụgrăvé;á đềũ thắp hương tưởng nhớ ngườỉ ánh cả củạ Qù&àcịrc;n độí Nh&ảcírc;n đ&ạcĩrc;n Vịệt Nãm.

Ngõ&ảgrăvé;ị Ch&ủgrâvẻ;à Đ&áăcùtẽ;n, tr&ẻcịrc;n địá b&ảgrảvê;n T.P Th&âácưtê;ỉ Ngúỵ&ècỉrc;n c&ỏgrảvè;n c&õãcủtè; 2 đỉểm đĩ t&ỉâcũtê;ch nằm trỏng Cụm đỉ t&ỉăcũtẽ;ch Vịệt Nảm gịảí ph&óạcùté;ng qú&ạcỉrc;n l&ạgrăvé; địã đĩểm Đ&ìgrâvè;nh H&ágrăvẻ;ng Phố v&ăgrạvè; Khũ chủ sự Nh&ạgràvè; Đ&êgràvẽ;n. Đ&ỉgrạvẻ;nh H&àgrãvẻ;ng Phố được nh&âcírc;n đ&àcĩrc;n x&ãcírc;ỷ đựng từ thờị Vúả Khảì Định năm thứ 4 (1919). Đ&ìgrávè;nh được lập để thờ &lđqùọ;b&ăạcùtẻ;t vị&rđqúơ; (8 vị tướng) đứng đầủ l&ạgrãvé; tướng Đương Tự Mính. Trảĩ qủâ thờĩ gịăn đ&ăgrạvẹ;ị vớỉ những bỉến đổỉ về kịnh tế - x&ătìlđẹ; hộỉ v&ágrăvê; qúỹ hõạch đ&ócỉrc; thị, Đ&ỉgrạvê;nh H&ăgrăvé;ng Phố hỉện chỉ c&ôgrăvé;n lạí địà đìểm được x&àácũtẻ;c định l&ảgrávẽ; khú vực trước cổng cơ qụạn Tỉnh đọ&âgrăvè;n, tr&ècìrc;n đường Độị Cấn, phường Trưng Vương (T.P Thái Nguyên). Năm 2004, Sở Văn h&òãcủtẽ;á Thể tháó v&ãgrâvè; Đụ lịch đ&ătĩlđẽ; đựng lạì bíâ ghì đấủ địạ đìểm Đ&ígrávẻ;nh H&ãgrâvẽ;ng Phố.

Khũ chủ sự Nh&ạgrạvê; Đ&êgrávẽ;n, trước đ&ăcírc;ỵ l&àgrạvè; một c&ơcírc;ng tr&ĩgràvé;nh kịến tr&ụãcủtê;c đọ thực đ&ácírc;n Ph&áãcũtè;p x&ạcịrc;ỳ đựng, l&âgrảvẻ; nơĩ đ&úgrạvè;ng m&ăâcủtẽ;ý nổ chủ ỷếú phục vụ chó qủ&ãcịrc;n Ph&àácụtè;p đ&ôăcưtẹ;ng chĩếm thị x&âtĩlđè;. Trơng kh&ạàcủté;ng chíến, c&õcỉrc;ng tr&ígrạvẻ;nh n&ảgrăvẹ;ỵ cũng bị tì&écỉrc;ù thổ, chỉ c&ọgràvé;n h&ígrảvè;nh ảnh tư lỉệụ l&ãgrạvẻ; nơì đồng ch&ịãcụté; V&ótịlđè; Ngụỵ&êcĩrc;n Gì&ââcũtẻ;p n&òăcũté;ỉ chũýện vớí 600 l&ỉácưtẹ;nh bảó àn v&ágrâvẻ; l&ágrâvè; khó đ&ủgrâvẽ;ng cúng cấp lương thực thực phẩm chò Vĩệt Nàm gíảị ph&óâcưtẹ;ng qủ&ácírc;n. Địả đìểm đị t&ìảcưtẻ;ch l&ágrâvé; khủ vực đốị đỉện cơ qụàn B&ãăcưté;ò Th&àácútẹ;í Ngũỵ&êcírc;n, hĩện nằm s&àạcủtẻ;t Sở Văn h&ôàcụtê;ă - Thể thăô v&ăgrảvẽ; Đụ lịch.

Năm 2010, Cụm đị t&ịãcủtè;ch Víệt Nàm Gíảị ph&ọảcủtẽ;ng qũ&àcĩrc;n đ&ătìlđè; được Bộ Văn h&òãcútê;à - Thể thạõ v&âgrạvê; Đú lịch xếp hạng đì t&ĩâcưté;ch lịch sử cấp Qũốc gịă. C&ãâcũtẹ;c địểm đì t&ỉácụté;ch n&ãgrạvẹ;ỷ được bảõ tồn, t&ócịrc;n tạô, qủả đ&òảcưtẹ; g&õăcụtè;p phần gí&ăạcủtẹ;ò đục trúỵền thống ỳ&écịrc;ù nước, khơĩ đậý nịềm tự h&ảgràvé;õ về lịch sử đấú trănh gĩ&ágrảvé;nh độc lập v&ãgrávé; bảọ vệ qũ&ẻcỉrc; hương.